تبیین الگوی سرمایه اجتماعی براساس اندیشه مقام معظم رهبری (دامت ظله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی،دانشگاه تهران، پردیس فارابی،قم، ایران

2 نویسنده مسئول :استاد گروه مدیریت دولتی،دانشگاه تهران، پردیس فارابی،قم، ایران

3 کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه قم، ایران

چکیده

هدف از این مقاله، تبیین الگوی سرمایه اجتماعی براساس اندیشه مقام معظم رهبری است که بیش از 30 سال رهبری سرمایه اجتماعی کشور را برعهده داشته‌اند. در بررسی اسنادی، متن‌های مکتوب و شفاهی شامل سخنرانی‌ها و بیانات، پیام‌ها و نامه‌های مقام معظم رهبری پیرامون موضوع سرمایه اجتماعی در سایت رسمی ایشان  شامل 430 سخنرانی ایشان از سال 1368 تا سال 1397 بررسی و سعی بر توصیف کیفی محتوای مفاهیم، شده است. پس از کدگذاری سخنرانی‌های ایشان و با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، الگوی سرمایه اجتماعی براساس اندیشه مقام معظم رهبری طراحی شد. در شرایط علّى مفاهیمی مانند احساس مسئولیت، ازخودگذشتگی و اعتماد، و در شرایط پیش‌برنده مفاهیمی مانند آزادی، تعلیم‌وتربیت و عدالت، در شرایط بازدارنده اختلافات داخلی، دولتی‌بودن اقتصاد و عدم‌حمایت از سرمایه داخلی قرار دارند که در انتخاب راهبردها تأثیر می‌گذارند. پدیده‌ محوری سرمایه اجتماعی، جمعیت جوان کشور و حضور مردم و درصحنه‌ماندن آنهاست که با مشارکت داوطلبانه و نقش‌آفرینی خود به ایجاد یک ثروت ارزشمند برای کشور منجر می‌شوند. راهبردهای سرمایه اجتماعی را نیز راهبردهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، علمی ـ فناوری، فرهنگی و قانونی تشکیل می‌دهند. این راهبردها به نتایجی منجر شده است که پیامدهای خارجی همچون سربلندی کشور در جوامع جهانی و مایه ترس و یأس دشمنان و پیامدهای داخلی همچون استقلال و بقای کشور و اعتماد به نظام را شامل می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Social Capital Model Based on Views of Iran’s Supreme Leader Ayatollah Khamenei: A Grounded Theory Approach

نویسندگان [English]

  • ali abedini 1
  • hassan zarei matin 2
  • hossein abedini 3
1 MSc in Executive Management, University of Tehran, Campus Farabi, Qom, Iran
2 Corresponding Author: Professor, Department of Public Administration, University of Tehran, Campus Farabi, Qom, Iran
3 Master of Islamic Philosophy and Theology, University of Qom, Iran
چکیده [English]

Since social capital in the fourth development plan and the Islamic Republic of Iran's vision document is emphasized, this capital has been added to the planning and policies of the country. In reviewing the documents, lectures and letters from the Supreme Leader on the subject of social capital on his official site, including 430 lectures from 1989 to 2018, have been reviewed. After coding his lectures and using the method of grounded theory, the social capital model was designed based on the supreme leader's thought. In the Causal conditions, concepts such as responsibility and self-sacrifice, in the Advancing conditions, concepts such as freedom and justice, and in the Deterrent conditions, internal disputes and Governmental economy, affect the choice of strategies. The phenomenon is the young population of the country and the presence of people who create a valuable wealth for the country with their voluntary participation. Strategies are also made up of social, economic, political, scientific, technological, cultural and legal strategies. These strategies lead to external consequences such as the prominence of the country in global societies and the fear of enemies and internal consequences such as the independence of the country and trust in the system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Human Capital
  • Islamic Republic of Iran
  • Supreme Leader Ayatollah Khamenei
  • Grounded Theory
قرآن کریم (1395)، ترجمه محمدمهدی فولادوند،  تهران: انتشارات هاتف.
اعظمی، هادی؛ حسینی، سیدجواد و علمدار، اسماعیل (1392)، تحلیل نقش سرمایه اجتماعی در حکمرانی مطلوب شهر، پنجمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
حمیدی‌زاده، علی (1397)، واکاوی افول سرمایۀ اجتماعی در ایران، مدیریت سرمایه اجتماعی، دوره 5 ، ش1: 91-109.
خواستار، حمزه (1388)، ارائه‌ روشی برای محاسبه‌ پایایی مرحله‌ کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی، حوزه و دانشگاه روش شناسی علوم انسانی،س 15، ش58: 161-174.
خیرگو، منصور و سهیلی، حمیدرضا (1397)، ترسیم الگوی ارتقای سرمایۀ اجتماعی در سازمان‌های دولتی ایران: پژوهشی کیفی مبتنی بر نظریۀ داده‌بنیاد، مدیریت سرمایه اجتماعی،س 5، ش2: 315-336.
زارعی متین، حسن؛ محمدیان، بهزاد و مدرسی، سعید (1395)، مدیریت سرمایه اجتماعی، تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
شماعی کوپانی، میلاد و اسمعیلی گیوی، محمدرضا (1393)، مدل پارادایمی مدیریت جهادی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد، چشم‌انداز مدیریت دولتی،س 5 ، ش3: 119-150.
صالحی امیری،  سیدرضا و امیرانتخابی، شهرود (1392)، راهکارهای ارتقای سرمایة اجتماعی در کشور باتوجه‌به سند چشم‌انداز بیست‌ساله نظام، فصلنامه راهبرد، ش66: 84-61 .
عباس‌زاده، محمد (1391)، تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی،  جامعه‌شناسی کاربردی،دوره 23 ، ش1: 19-34.
علینی، محمد (1392)، سرمایه اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، قم: بوستان کتاب.
عیوضی، محمدرحیم و فتحی، یوسف (1392)، رهبری و سرمایه اجتماعی با رویکرد به رهبری امام خمینی (ره)، پژوهشنامه متین،س 13، ش51: 61-83.
عیوضی، محمدرحیم و فتحی، یوسف (1392). نسبتمشارکتاجتماعیوسرمایهاجتماعیدراندیشهامامخمینی (ره)، فصلنامه راهبرد،س 22، 66: 37-59.
فقیه خلجانی، سیده‌فاطمه (1392)، سرمایه اجتماعی در اندیشه و عمل امام خمینی، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج.
محمدی، حسین و موسوی مقدم، سیدمحمد (1397، تبیین مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی برمبنای روایات ناظر به روابط متقابل در کتاب مفاتیح‌الحیات، مدیریت سرمایه اجتماعی،س 5، ش 2: 187-212.
محمدیان منصور، صاحبه؛ جعفری، محمد و مهرگان، نادر (1397)، اندازه‌گیری و بررسی مقایسه‌ای سرمایۀ اجتماعی به‌تفکیک استان‌های کشور، مدیریت سرمایه اجتماعی،س 5 ،ش1، 43-66.
مقیمی، سیدمحمد (1396)، اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام، تهران: انتشارات نگاه دانش.
مقیمی، سیدمحمد؛ امامی، فرزانه و کاظمی، معصومه (1390)، ارزیابی و اولویت‌بندی شاخصه‌های سرمایة اجتماعی و تأثیر آن برعملکرد سازمانی در نظام دانشگاهی، مدیریت فرهنگ سازمانی،س 9، ش 2: 60-29.
Baende Bofota, Y. (2017). Social capital, human capital and economic development: theoretical model and empirical analyses. UCL Press.
Bebbington, A., Guggenheim, S., Olson, E., & Woolcock, M. (2004). Exploring social capital debates at the World Bank. Journal of Development Studies, 40(5), 33-64.
Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory.‏ Sage publications.
Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative (pp. 146-166). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.‏
Deller, S. C., Conroy, T., & Markeson, B. (2018). Social capital, religion and small business activity. Journal of Economic Behavior & Organization, 155, 365-381.‏
Dodd, D., Melissa, B., & Hazletonc, V. (2015). A social capital approach: An examination of punams civic engagement and public relations rolesPublic Relation Review, 41, 472-479.
Hong, L., Tisdell, C., & Fei, W. (2017). Social capital, poverty and its alleviation in a Chinese border region: a case study in the Kirghiz Prefecture, Xinjiang. Research in Agricultural & Applied Economics. doi:10.13140/RG.2.2.15533.79841
Kagle, M., & Galosy, J. (2017). Teacher social capital and educational improvement. Knowles Teacher Initiative. Avaiable at https://knowlesteachers.org /blog/teacher-social-capital-educational-improvement
Moor, S., & Kawachi, I. (2017). Twenty years of social capital and health research: A glossary. Epidemiol Community Health, 0: 1-5
Nishide, Y. (2006). Social capital and civil society in Japan: For policy and practical implications (Doctoral dissertation, Doctoral Dissertation, Osaka School of International Public Policy, Osaka University).‏
Wang, Z., McNally, R., & Lenihan, H. (2018). The role of social capital and culture on social decision-making constraints: A multilevel investigation. European Management Journal.‏ 11-18
Williams, N., Huggins, R., & Thompson, P. (2017). Social capital and entrepreneurship: Does the relationship hold in deprived Urban Neighbourhoods?. Growth and Change, 48(4) .719-743
Yeon Ahn, S., & Hyung Kim, S. (2017). What makes firms innovative? The role of social capital in corporate innovationSustainability, 9, 1-13.