تبیین ابعاد رهبری سازمانی بر مبنای نظام ارزشی اسلام با استفاده از آموزه‌های نهج‌البلاغه

تاجمیر ریاحی, جواد; صفری, علی; شاملی, نصرالله

تبیین ابعاد رهبری سازمانی بر مبنای نظام ارزشی اسلام با استفاده از آموزه‌های نهج‌البلاغه

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی دانشگاه اصفهان

² نویسنده مسئول: استادیار گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان

³ استاد گروه عربی دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه اصفهان

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین ابعاد رهبری سازمانی با استفاده از آموزههای نهجالبلاغه انجام شده است. بر این اساس روش تحقیق، کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شده است. ابتدا متن نهجالبلاغه اعم از نامهها، خطبهها و حکمتها از دید مفاهیم مرتبط با رهبری (نفوذ و تأثیرگذاری، الگو بودن و مسئولیت‌پذیری) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و 525 مضمون اولیه استخراج، و سپس با استفاده تلخیص و مقوله‌بندی به روش شناسهگذاری با تأکید بر مفاهیم مشترک 79 مضمون پایه تحت عنوان شاخص شناسایی شد. در ادامه با افزایش محدوده دسته‌بندی ده مضمون سازمان‌دهنده تحت عنوان مؤلفه و نهایتاً با تکرار آن سه مضمون فراگیر به عنوان ابعاد رهبری سازمانی شامل ابعاد اعتقادی، اخلاقی و رفتاری شناسایی و تبیین شد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22516980.1396.25.2.5.1

عنوان مقاله [English]

Explaining the Aspects of Organizational Leadership Based on the Islamic Value System Using Nahj Al-Balaghah Teachings

نویسندگان [English]

Javad Tajmir Riahi ¹
Ali Safari ²
Nasrollah Shameli ³

¹ PhD candidate at Esfahan University

² Assistant professor at Esfahan University

³ Full professor at Esfahan University

چکیده [English]

This research aims at explaining the aspects of organizational leadership using the teachings of Nahj-Balaghah. Accordingly, it follows qualitative method and employs theme analysis. At first, the researchers reviewed and analyzed the text of Nahj Al-Balaghah (letters, sermons, and divine wisdom) in terms of the concepts related to leadership (influence and effects, modeling and accountability). This resulted in the identification of 525 primary themes. Then, by identifying and categorizing through coding method, with emphasis on common concepts, 79 basic themes were identified as indicators. Subsequently, by increasing the scope, ten organizing themes were identified as the component. Finally, with the repetition of the same process, three themes were identified as aspects of organizational leadership including beliefs, ethics and behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

Nahj Al-Balaghah
organizational leadership
influence and effects
modeling
accountability

مراجع

نهج البلاغه (1394). ترجمه محمد دشتی. قم: چاپ و انتشارات فقیه.

اصلانی، فرشید؛ حضوری، محمد جواد (1394). طراحی و تدوین الگوی خود رهبری سازمانی مبتنی بر رویکرد داده بنیاد. فصلنامهمطالعاترفتارسازمانی. س 4 . ش 5: 73 تا 94.

تقوی دامغانی، سید رضا (1390). نگرشی بر مدیریت اسلامی. چ سوم، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل.

دانایی فرد، حسن؛ مؤمنی، نونا (1392). رهبری اثربخش از دیدگاه امام علی (علیه السلام). فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی. دوره 4. ش 14: 75 تا 110 .

حسینی، سید عبدالرضا (1393). الگوی صدور دستور در نامه 46 امام علی (ع). فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی. دوره 22، ش 2: 41 تا 55.

خوبرو، محمد تقی؛ سعیدی، حبیب الله؛ صفری، علی؛ سید جوادین، سید رضا (1395). رهبری معنوی، سرمایه اجتماعی و تعلق کاری. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی. دوره 24. ش 4: 109 تا 136.

رضاییان، علی (1388). مبانی سازمان و مدیریت. مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی. تهران: سمت.

شیخ زاده، محمد (1392). رهبری خدمتگزار پارادایم نوین رهبری از دیدگاه اندیشمندان مدیریت. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. قم: انتشارات جعفری.

طباطبایی، سید احمد؛ بابایی، محمد رضا و همکاران (1395). راهنمای جامع مدیریت و رهبری. انجمن مدیریت منابع انسانی ایران. تهران: انتشارات روناس.

عابد جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمد سعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین. اندیشه مدیریت راهبردی. س 5. ش 2: 151 تا 198.

محمودی کیا، مریم؛ ارشدی، نسرین؛ احمدی چگنی، سحر؛ بهارلو، مصطفی (1394). رهبری اخلاقی با توانمندسازی روان‌شناختی با میانجی‌گری عدالت رویه‌ای و عدالت تعاملی. مجله مدیریت فرهنگ سازمانی. دوره 13. ش 1: 267 تا 288.

نصر اصفهانی، علی؛ سبحانی، محمد؛ خزائی پول، جواد؛ امانی، مجتبی (1394). تحلیل تأثیر رهبری معنوی و پیامدهای آن بر عملکرد سازمانی با به‌کارگیری کارت امتیازی متوازن در بنگاه‌های کوچک و متوسط شهر اصفهان. مجله مدیریت فرهنگ سازمانی. دوره 13. ش 1: 247 تا 266 .

واثقی، قاسم (1390). مدیریت اسلامی. قم: انتشارات زمزم هدایت.