باورهای مؤثر در هدایت و کنترل رفتارهای سازمانی از دیدگاه آیات منتخب قرآن کریم

نویسندگان

1 دانشگاه امام حسین(ع)

2 جامع امام حسین علیه السلام

چکیده

رفتارهای اعضای سازمان نقش اساسی در موفقیت و شکست سازمانها دارد اهمیت این نقش، بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران را ترغیب کرده است که در مورد هدایت و کنترل رفتارهای سازمانی پژوهش نمایند. با توجه به محوریت انسان در رفتار سازمانی و مدیریت ضروری است در جوامع اسلامی که افراد از باورها و ارزشهای اسلامی پیروی می­کنند با رویکرد اسلامی به رفتار سازمانی نگریسته شود. بسیاری از پژوهشهای رفتار سازمانی نقش باورها و ارزشها را در هدایت و کنترل رفتار سازمانی نقش ویژه­ای می­دانند. این پژوهش در پی آن است تا با کندوکاوی در آیات قرآن کریم، باورها و ارزشهایی را که در هدایت و کنترل رفتار سازمانی مؤثر است، شناسایی کند. روش این پژوهش، کیفی و با الگوگیری از روش تحلیل مضمون انجام شده است. در این راستا شش مضمون سازماندهنده شناسایی شد که عبارت است از: علم خدا بر عملکرد انسان (رفتار، گفتار، نیات)، ثبت و ضبط عملکرد (رفتار، گفتار، نیات)، مرگ و بازگشت انسان به همراه عملکرد، ارائه عملکرد وآگاه کردن انسان نسبت به عملکرد خودش، محاسبه دقیق عملکرد و داوری بدون ظلم، پاداش و کیفر رفتار بر مبنای عملکرد. یافته­های این پژوهش این نظر را مطرح می­کند که باور و اعتقاد به این مضامین ششگانه در هدایت­­ و کنترل رفتار سازمانی نقش مهمی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effective Beliefs in Controlling and Directing Organizational Behavior in the Selected Verses of the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Mohammadi 1
  • Saeid Hejazi far 1
  • Yaser Ghasemi nezhad 2
1 Associate professor at Imam Hussein University
2 PhD candidate at systems management, Imam Hussein University
چکیده [English]

The behavior of organization members is critically effective in the success and failure of organizations. The importance of the role it plays has encouraged many scholars and researchers to exploredirecting and controlling organizational behavior. As organizational behavior and management are human oriented, it is necessary to view organizational behavior through an Islamic approach in Islamic societies where people follow Islamic beliefs and values. Many of the organizational behavior researches have particularly considered the role of beliefs and values as special elements. This research is intended to identify the beliefs and values which are effective in  directing and controlling organizational behavior by looking through the verses of the holy Quran. This qualitative research is conducted by applying theme analysis. Six organizing themes were identified including God’s  awareness of our deeds (behavior, speeches, and intentions), registration and record of our performance (deeds, speeches, intentions), death and man’s returnaccompanyinghis performance, presentationof man’s performance and his awareness of his own deeds, precisereckoning of man’s performance and just judgment, performance-based rewardand punishment. Findings of the researchindicated that believing in these six themes play great roles indirecting and controlling organizational behavior. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • the holy Quran
  • Islamic organizational behavior
  • directing and controlling
  • beliefs
  • Islamic management
  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه. سید رضی، محمد (1380). ترجمه محمد دشتی. چ ششم. قم: انتشارات مشهور.
  3. ابراهیمی دهشیری، محمد حسن (1390). اصول تغییر و اصلاح رفتار در سیره معصومان علیهم السلام. معرفت. س20. ش160: 57-51.
  4. باقی زاده، رضا (1378). برگی از دفتر آفتاب. چ2. قم: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی مشهور.
  5. تقی‌زاده، جهان، رسولی، رضا؛ بابائی، شاهرخ (1394). تأثیر عدالت سازمانی و امنیت شغلی بر تعهد سازمانی از طریق اعتماد به مدیران. پژوهشهای مدیریت منابع انسانی. س7. ش2: 53- 77.
  6. جعفرپور، محمود؛ حبی، محمد باقر (1392). بررسی ماهیت و چرایی دوگانگی‌های رفتار در سازمان. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول). س22. ش7: 703 – 972.
  7. جعفری، نسرین؛ میرکمالی، سید محمد؛ صالح صدق پور، بهرام (1392). تأثیر جو سازمانی بر رضایت شغلی با میانجی‌گری سرمایه انسانی. پژوهشهای مدیریت منابع انسانی. س5. ش2: 221- 245.
  8. چهرازی، سامان؛ قلی پور، آرین؛ پیران نژاد، علی (1394). بررسی تأثیر سبک رهبری خدمتگزار بر رفتارهای ضد بهره‌وری کارکنان. مطالعات رفتار سازمانی. س4. ش2 (پیاپی 13): 99- 118.
  9. خیراندیش، مهدی؛ خدایی، ارشیا؛ محمدی، علیرضا (1394). الگوی جامع عوامل مؤثر بر کار تیمی اثربخش در بستر سازمان و مقیاس‌های سنجش آن. مطالعات رفتار سازمانی. س4. ش3 (پیاپی 14): 31-60.
  10. رابینز، استیفین پی (1380). مبانی رفتار سازمانی. چ چهارم. ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  11. رضاییان، علی (1380). مدیریت رفتار سازمانی. چ دوم. تهران: سمت.
  12. رضائیان، علی، محمدی‌فر، یوسف؛ موسی‌پور، نعمت‌الله (1392). میزان انطباق عملکرد دریافتی از رفتار کارکنان و انتظارات مراجعین از سازمانهای دولتی. پژوهشهای مدیریت منابع انسانی. س7. ش1: 1- 18.
  13. سلطانی، ایرج؛ صمدانیان، حامد (1392). شناسایی رفتارهای عملیاتی مبتنی بر ارزشهای سازمانی در لایه عملیاتی. پژوهشهای مدیریت منابع انسانی. س7. ش1: 57- 82.
  14. شفیعی، عباس. خدمتی، ابوطالب؛ آقاپیروز، علی (1385). رفتارسازمانی با رویکرد اسلامی (سطح گروه). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  15. فرهی، علی؛ فضائلی، احمد؛ ابراهیمی، الهام (1394). معرفی الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی با رویکرد کیفی و ذهن کاوی مدیران. مطالعات رفتار سازمانی. س4. ش4 (پیاپی 15): 31-64.
  16. مصلح، عبدالمجید؛ الهیاری بوزنجانی، احمد؛ جعفرپور، یونس (1394). رفتارهای شهروندی خدمت‌گرا: اثر کیفیت ادراک شده کارکنان از خدمات درونی. مطالعات رفتار سازمانی. س4. ش2 (پیاپی13 ): 143-163.
  17. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  18. نادری، امین؛ اسدی، علی (1393). تحلیل تأثیر سیرت نیکوی مدیران بر اعتماد، رفتار شهروندی سازمانی، و تسهیم دانش کارکنان: یک مطالعة تجربی در صنعت نشر. فصلنامه تحلیلی پژوهشی کتاب مهر. ش15: 82- 104.
  19. ویسی، غلامرضا؛ سوادی، محمد علی (1385). رفتار سازمانی در نگاه مدیریت اسلامی. قم: زمزم هدایت.
  20. هرسی، پال؛ بلانچارد، کنث (1365). مدیریت رفتارسازمانی. ترجمه علی علاقه بند. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  21. Antoni, C. and Hertel, G. (2009). Team processes, their antecedents and consequences: Implications for different types of teamwork, European Journal of Work and Organizational Psychology, 18 (3), 253 – 266.
  22. Arnold ، Hugh and Daniel C.Feldman(1989). Organizational behavior ، McGraw-Hillcom.
  23. Bono, S., Heling, G., & Borg, M. (2014). Organizational culture and its implications for infection prevention and control in healthcare institutions. Journal of Hospital Infection, 86, 1-6.
  24. Cooper S, Cant R, Porter J. (2010). Rating medical emergency teamwork performance: Development of the Team Emergency Assessment Measure (TEAM). Resuscitation; 81:446–452.
  25. Hartnell, C., Ou, A., & Kinicki, A. (2011). Organizational culture and organizational effectiveness: A meta-analytic investigation of the competing values framework’s theoretical suppositions. Journal of Applied Psychology, 96(4), 677– 694.
  26. Jacobs, R., Mannion, R., Davies, H., Harrison, S., Konteh, F., & Walshe, K. (2013). The relationship between organizational culture and performance in acute hospitals. Social Science & Medicine, 76, 115-125.
  27. Pozenel, Marko. (2013). Assessing teamwork in a software engineering capstone course, World Transactions on Engineering and Technology Education, Vol.11, No.1.
  28. Tosi L.Henry ، John R.Rizzo and Stephen J.Carrol(1993) managining organizational، 3rd.ed.Blackwell.