مولفه‌ها و شاخص‌های اخلاق و رفتار سیاسی کارگزاران دولت اسلامی از منظر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه‌شناسی سیاسی گروه علوم پایه، دانشکده فارابی، دانشگاه ارتش، تهران، ایران

چکیده

مدیریت اسلامی در جامعه ایرانی را می‌توان یکی از کلیدواژه‌های اصلی انقلابی دانست که دین اسلام در آن محوریت دارد؛ در این راستا از منظر امام (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) سیاست و اخلاق و رفتار فردى و اجتماعى ناشی از آن از دین قابل تفکیک نیست. از نگاه رهبران فرزانه انقلاب، در اسلام قدرت با اخلاق پیوسته است و قدرت عارى از اخلاق، یک قدرت ظالمانه و غاصبانه است؛ بنابراین یکی از الزامات مدیریت اسلامی تعهد و تقید کارگزاران دولت اسلامی به اخلاق اسلامی و رفتار ناشی از آن برای کاربست سیاست در جامعه است که رفتار سیاسی متفاوتی از الگوهای رایج سیاسی در کشورهای دیگر را می‌طلبد.
با هدف شناسایی ویژگی‌های اخلاق و رفتار سیاسی اسلامی تحقیق پیش‌رو به این سوال پرداخته که شاخص‌های اخلاق و رفتار سیاسی کارگزاران دولت اسلامی از منظر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) کدامند؟ برای پاسخ به سوال پژوهش، فرمایشات معظم‌له از سال 1368 تاکنون با استفاده از روش پیشنهادی اترید- استرلینگ که یکی از روش‌های کدگذاری در تحلیل مضمون است بررسی و این نتیجه حاصل شده که شاخص‌های اخلاق و رفتار سیاسی مدنظر ایشان را در مولفه‌های ایمان، بصیرت، تبیین درست، اعتماد، عدالت، شجاعت، قانونمداری، مصلحت‌شناسی و پایداری با 34 شاخص که در مدل انتهای تحقیق آمده می‌توان دسته‌بندی نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Components and characteristics of ethics and political behavior of Islamic State agents From the perspective of the Supreme Leader

نویسنده [English]

  • mehdi bigdeloo
Assistant Professor of Political Sociology, Department of Basic Sciences, Farabi Faculty, Army University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Islamic management in Iranian society can be considered as one of the main revolutionary keywords in which Islam is central; In this regard, from the point of view of the Imam (RA) and the position of supreme leadership (Madazla-ul-Ali), politics, ethics, and the resulting individual and social behavior cannot be separated from religion. From the point of view of the wise leaders of the revolution, in Islam, power is connected with morality, and power devoid of morality is a cruel and usurping power. Therefore, one of the requirements of Islamic management is the commitment and adherence of the agents of the Islamic state to Islamic ethics and the behavior resulting from it for the application of politics in the society, which requires different political behavior from the common political patterns in other countries.
With the aim of identifying the characteristics of Islamic political ethics and behavior, the present research addressed the question of what are the indicators of Islamic political ethics and behavior from the point of view of the supreme leader? To answer the research question, the sayings of His Holiness from 1368 until now were analyzed using the Atrid-Sterling method, which is one of the coding methods in thematic analysis, and the conclusion was reached that the indicators of ethics and political behavior considered by him are in the components of faith, insight, Correct explanation, trust, justice, courage, rule of law, expediency and sustainability can be categorized with 34 indicators that are included in the model at the end of the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Behavior
  • Islamic Ethics
  • Political Ethics
  • Social Ethics
  • Islamic Management
قرآن کریم
نهج‌البلاغه
صحیفه حضرت امام(ره)
فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در سایت Khamenei.ir
ابراهیمی، ابراهیم و علیرضا طبیبی و علی حسن بگی و اصغر طهماسبی بلداجی، (بهار 1396)، «بررسی جامعیت اسلام در ترسیم مبانی و ویژگی‌های اخلاق اسلامی با تکیه بر سیره رضوی»، فرهنگ رضوی، سال پنجم، شماره 17، صص 7-34.
احمدی طباطبایی، سیدمحمدرضا (1387)، اخلاق و سیاست، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
اکبری معلم، علی (پاییز 1394)، «شاخص‌های اندیشه سیاسی امام (در سه قسم فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی)»، مطالعات انقلاب اسلامی، سال دوازدهم، شماره 42، صص 63-80.
باقری چوکامی، سیامک و حسین حسینی، (پاییز 1394)، «نقش اخلاق سیاسی در استحکام‌بخشی بعد سیاسی ساخت درونی قدرت»، آفاق امنیت، سال هشتم، شماره 28، صص 5-33.
پاینده، ابوالقاسم (1382)، نهج‌الفصاحه؛ کلمات قصار پیامبر اسلام (ص)، چاپ چهارم، تهران: دنیای دانش.
حسن‌پور، جمیل و منوچهر ده‌یادگاری (تابستان 1388)، «اخلاق و سیاست از دیدگاه نظریه انتقادی»، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره دوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، صص 107-138.
حسین‌زاده، ابوالحسن (1386)، «جایگاه اخلاق و مدیریت سیاسی امام خمینی (ره)»، دین و سیاست، شماره 11-12.
زین‌الدینی، مجید، (پاییز 1396)، «مدیریت و فرماندهی در نیروهای مسلح از دیدگاه حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)»، مدیریت اسلامی، سال 25، شماره3، صص 163-189.
سلطان‌محمدی، حسین و فاطمه سلطان محمدی (بهار و تابستان 1391)، «تبیین مؤلفه‌های سیاست اخلاقی امام علی(ع) پس از رسیدن به امامت و حکومت»، پژوهشنامة علوی، سال سوم، شمارة اول، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صص 91-116.
شاطری، روح‌الله (1392)، مسئولیت اخلاقی حکومت دینی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
صدوق، ابوجعفرمحمد (1377)، خصال، ترجمه محمدباقر کمره‌ای، تهران: کتابچی.
عسگری، ناصر و غلامحسین نیکوکار و محمد امینی (بهار و تابستان 1393)، «بررسی رابطه اخلاق اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی»، مدیریت اسلامی، سال 22، شماره 1، 123-139.
علی‌اکبری، حسن و حسین رمضانی (بهار و تابستان 1391)، «بررسی پایه‌های نظری موضوع تصمیم‌گیری مبتنی بر اخلاق اسلامی»، مدیریت اسلامی، سال 20، شماره 1، صص 149-174.
فرامرز قراملکی، احد (1387)،  درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای، تهران: سرآمد.               
فصیحی، محمدعارف (1386)، «بررسی رابطه اخلاق و سیاست در اندیشه سیاسی امام محمد غزالی و امام خمینی (ره)»، کوثر معارف، شماره3.
الفی، محمدرضا و حجت الله ساعی (1387)، مبانی و اصول علم سیاست، تبریز: اختر.
کاظمی، سیدعلی اصغر (1376)، اخلاق و سیاست (اندیشه سیاسی در عرصه عمل)، تهران: قومس.
لک‌زایی، نجف و رضا لک‌زایی (بهار 1392)، «نظام اخلاق سیاسی امام خمینی(ره)»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره 6 صص 49-72.
لک‌زایی، نجف (1385)، سیر تطور سیاسی امام خمینی (ره)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
لک‌زایی، نجف (1387)، درآمدی بر مستندات قرآنی فلسفه سیاسی امام خمینی (ره)، قم: بوستان کتاب.
مسعودی، جهانگیر و سیدسجاد ساداتی‌زاده (پاییز 1394)، «رابطۀ اخلاق و سیاست»، اخلاق در علوم و فنّاوری، سال دهم، شماره 3، صص 19-28.
مصباح یزدی، محمدتقی (1386)، نظریه سیاسی در اسلام، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مفتح، محمد هادی (تابستان 1387)، «اخلاق سیاسی در رفتار پیامبر (ص)»، علوم حدیث، سال سیزدهم، شماره دوم، صص 102-128.
منصوری‌نژادی، مفید (1389)، سیری در اندیشه سیاسی؛ متفکرین اسلامی-ایرانی، تهران: انتشارات جوان پویا.
نظامی‌پور، قدیر و سیامک باقری چوکامی و جعفر یوسفی (پاییز 1393)، «امنیت نرم جمهوری اسلامی ایران و اولویت‌های منظومه اخلاق سیاسی»، آفاق امنیت، سال هفتم، شماره 24، صص 5- 24.
نوروزی، محمدجواد و سیدمحمد معصومی (پاییز 1392)، «رونمایی از چهره خصوصی دولت در اندیشه سیاسی- اخلاقی امام خمینی (ره)»، پژوهشهای انقلاب اسلامی، سال 2، شماره 6، صص 29-48.
وحیدی‌منش، حمزه علی (بهار 1387)، «نمایی کلی از سیاست اخلاقی»، مطالعات انقلاب اسلامی، سال چهارم، شماره 12، صص 77-100.
Budiyono, B. (2012). Menjaga etika dalam berpolitik. Citizenship: Jurnal Pancasila dan Kewarganegaraan, 1(1), 51-60. http://doi.org/10.25273/citizenship.v1i1.3736.
Danish, Rizwan Qaiser & Ashfaq Ahmed &Sadia Farooq &Waqas Baig&Hafiz Ahmed Ullah (2021), ETHICS AND POLITICS:WHAT DETERMINES ETHICAL LEADERSHIP UNDER POLITICAL MENTORING?, Academic Journal of Social Sciences Vol. 5 Issue 1 (January - March 2021) PP 1-17
Elisa, P. M. (2019). Relivansi Etika-Politik Menurut Aristoteles Bagi Praktek Politik Uang Menjelang Pemilu di Indonesia. Madiun. https://doi.org/10.31219/osf.io/fpe3t
Fadhlurrohman, Mochammad Iqbal & Tengku Imam Syarifuddin & Etika Khairina (2021),  Political Ethics in Leadership: Impact of Behaviour Ethics Implementation of Regional Heads in Indonesia, Journal of Government and Political Issues, Volume 1, Issue 1, July 2021 (45–55)
Hai, K. A. (2017). Kontekstualisasi Etika Politik Islam Umar Ibn Khattab Dalam Kehidupan Kontemporer. Jurnal Ilmiah Islam Futura, 16(1), 52–73. https://doi.org/10.22373/jiif.v16i1.743
Hidayat, R., & Suwanto, S. (2020). Membumikan Etika Politik Islam Nabi Muhammad SAW Periode Madinah dalam Konteks Perpolitikan Indonesia. Jurnal Sejarah Peradaban Islam, 3(2), 124–141. https://doi.org/10.30829/juspi.v3i2.4469
Huang, G., Su, Y., Kareem, A., & Liao, H. (2016). Time-frequency analysis of non stationary processes based on multivariate empirical mode decomposition. Journal of Engineering Mechanics, 142 (1), 04015065.
Permatasari, Mitra and Mukhamad Murdiono (2022), THE URGENCY OF POLITICAL ETHICS OF PANCASILA FOR THE MILLENNIAL GENERATION TOWARDS GOLDEN INDONESIA 2045, European Journal of Social Sciences Studies, Volume 7 , Issue 4, pp. 26-46.
Prihatin, N. A. (2018). Pemikiran Mohammad Natsir tentang Etika Politik Islam Tahun 1930-1960. Ilmu Sejarah - S1, 3(1), 94–106. Retrieved from http://journal.student.uny.ac.id/ojs/ojs/ojs/index.php/ilmu-sejarah/article/view/12066/0
Putri, F. S., & Dinie, A. D. (2021). Implementasi pancasila sebagai sistem etika. EduPsyCouns: Journal of Education, Psychology and Counseling, 3(1), 176-184. Retrieved from https://ummaspul.e-journal.id/Edupsycouns/article/view/1327
Widodo, W. (2016). Muwujudkan Budaya Politik Santun, Bersih dan Beretika Dalam Rangka Memperkokoh Kehidupan Berbangsa dan Bernegara. Humanika, 19(1), 114. https://doi.org/10.14710/humanika.19.1.114-129
Xu, Mian (2021), Sinews of Power: How does Machiavelli reconcile ethics and political realism in his theory of interstate politics?, Master of Arts Program in the Committee on International Relations, University of Chicago
Yusuf, M., Ulum, B., Rusydi, M., & Ishak, M. (2017). Etika Islam dalam Ranah Politik: Respon dan Tinjauan Kritis Nahdlatul Ulama dan Muhammadiyah Provinsi Jambi terhadap Penyelenggaraan Pilkada Langsung 2005-2015. MIQOT: Jurnal Ilmu-Ilmu Keislaman, 41(1), 139–154. https://doi.org/10.30821/miqot.v41i1.306
Zein, F. M. (2016). Kritik Konsep Politik Machiavelli dalam Perspektif Etika Politik Islam (Perbandingan dengan Teori Etika Politik Al Mawardi). Jurnal Mahkamah: Kajian Ilmu Hukum Dan Hukum Islam, 1(2), 489–507. https://doi.org/https://journal.iaimnumetrolampung.ac.id/index.php/jm/article/view/52