ارائه الگوی نظام‌مند شفافیت براساس آیات قرآن کریم؛ رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران.

2 دکتری مدیریت بازرگانی، گروه رفتار و منابع، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد، گروه معارف اسلامی و مدیریت بازرگانی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران.

چکیده

شفافیت یکی از موضوعات جدیدی است که در دولت‌های مدرن، بسیار روی آن تأکید می‌شود و در همین راستا در جمهوری اسلامی، یکی از کارهای مهمی که بایستی انجام گیرد، استخراج و فهم ابعاد و حدود شفافیت و کاربرد آن در حکومت اسلامی ازمنظر منابع اسلامی است. پژوهش حاضر درصدد است که با بررسی قرآن کریم به‌عنوان مهم‌ترین منبع دینی، مفهوم‌شناسی و کارکرد شفافیت در عرصه حاکمیت را با بهره‌گیری از روش نظریه داده‌بنیاد و به‌طور خاص، رویکرد استراوس و کوربین استخراج کند. با مطالعه قرآن کریم به‌طور کامل ابتدا حدود 250 کد باز و مفهوم اولیه شناسایی شد و در گام بعدی، در قالب کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی براساس الگوی نظام‌مند در مقوله‌های شرایط زمینه‌ای، علی، مداخله‌گر، راهبردها و مقوله محوری طبقه‌بندی شدند و در ادامه، با جرح و تعدیل 176 کد باز و مفاهیم اولیه، 57 کد انتخابی و 5 کد محوری شناسایی شد. درنهایت مشخص شد که حقیقت‌طلبی، صداقت، اصلاح و عدالت‌طلبی، از مفاهیم محوری مرتبط با شفافیت هستند و هم‌چنین پیامدهای شفافیت، منحصر به پیامدهای مادی نیستند بلکه اعتماد، هدایت، رشد و حقیقت‌ورزی از پیامدهای مهم شفافیت ازمنظر قرآن کریم و بخشی از الگوی شفافیت هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining the Systematic Model of Transparency Based on the Holy Quran: A Data-Based Theorizing Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad amin Pahlavan sharif 1
  • Ahmad Torabi 2
  • Seyed yosof Kamalian mehrizi 3
1 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Management, Faculty of Management and Planning, Imam Hossein University (peace be upon him), Tehran, Iran.
2 Ph.D. in Business Management Behavior and Resources of Allameh Tabatabaei University,Tehran, Iran.
3 Master's degree, Department of Islamic Studies and Business Management, Imam Sadiq University (peace be upon him), Tehran, Iran.
چکیده [English]

Transparency is one of the new issues that is highly emphasized in modern governments, and in this regard, in the Islamic Republic, one of the important tasks that must be done is to extract and understand the dimensions and limits of transparency and its application in Islamic government from the perspective of Islamic sources. The present study seeks to establish the concept and function of transparency in the field of governance by examining the Holy Qur'an as the most important religious source, using the method of data theory, and in particular the approach of Strauss and Corbin. By studying the Holy Quran completely, first about 250 open codes and the initial concept were identified and in the next step in the form of axial coding and selective coding based on the systematic model in the categories of contextual conditions, causal conditions, interfering conditions, strategies and central categories. Then, by modifying and modifying 176 open codes and basic concepts, 57 selected codes and 5 axial codes were identified. Finally, it was found that truth-seeking, honesty, reform and justice are central concepts related to transparency, and the consequences of transparency are not limited to material consequences, but trust, guidance, growth and truth-seeking are important consequences of transparency from the perspective of the Holy Quran and part of the model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Transparency
  • Grounded Theory
  • Thematic Research Method
  • Islamic Management

مراجع

ضمیری، عبدالحسین؛ نصیری‌حامد، رضا (1389)، حکمرانی مطلوب و نقش شفافیت در تحقق آن، مجله پژوهش‌نامه، شماره 52، صص 173-224.
بازرگان، عباس (1387)، مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: انتشارات نشر دیدار.
زندیه، حسن؛ سروی، سالار (1392)، شفافیت اسنادی و حق دسترسی آزاد به اطلاعات، فصلن‌امه گنجینه اسناد، سال بیست و سوم، دفتر اول، صص 116-134.
ساریخانی، عادل؛ اکرمی‌سراب، روح‌الله (1392)، کارکردهای پیش‌گیرانه شفافیت در سیاست جنایی، فصل‌نامه حقوقی دادگستری، شماره 82، صص 103-131.
سعید، پدرام؛ رحمانی‌زاده دهکردی، حمیدرضا (1381)، شفاف‌سازی و پاسخ‌گویی در نهادهای رسمی، مجلس و راهبرد، شماره 36، صص 85-96.
ناعمه، حسن (1390)، شفافیت و مبارزه با فساد در انعقاد قراردادهای اداری ایران، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 4، صص 9-36.
انواری رستمی، علی‌اصغر؛ حاجیان، نجمه؛ آذر، عادل (1393)، مقایسه تطبیقی جامعیت شاخص‌های اندازه‌گیری شفافیت اطلاعاتی و سطح افشای اطلاعات در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته، فصل‌نامه پژوهش‌های تجربی حسابداری، سال چهارم، شماره 14، صص 143-165.
داوودی، پرویز؛ رجایی، محمدکاظم؛ کاظکی، مصطفی (1399)، صداقت در مقایسه با شفافیت در بازار اسلامی، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دبیرخانه حوزوی.
دژاکام، علی؛ مرندی، سیدمحمدرضا (1394)، شاخص‌های حاکمیت آرمانی در اندیشه و عمل علی (علیه‌السلام) با رویکرد مردم‌سالاری دینی (مجموعه مقالات سومین همایش ملی نظریه‌پردازی مردم‌سالاری دینی)، قم: پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، 287-274.
حساس‌یگانه، یحیی؛ خیراللهی، مرشید (1387)، حاکمیت شرکتی و شفافیت، مجله حسابدار، شماره 203، صص 74-80.
حساس‌یگانه،یحیی؛ نادی قمی، ولی (1385)، نقش شفافیت در اثربخشی حاکمیت شرکتی، مجله حسابدار، شماره 179، صص 32-37.
صفری، حسین؛ فاقعی شهربابکی، مریم‌السادات (1394)، معرفی رویکرد مالتی‌گراندد تئوری، کنفرانس سالانه رویکردهای نوین پژوهشی در علوم انسانی.
یزدانی زنور، هرمز (1388)، بررسی نقش شفافیت در تحقق حکمرانی مطلوب، فصل‌نامه حقوق عمومی، شماره 5، ص ص49-70..
Berge, T. I. (2000). Public awareness, information sources and evaluation of oral implant treatment in Norway. Clinical Oral Implants Research, 11, 5, 401-408.
Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition). Boston: Pearson Publication
Berle AA, Means GC. )1932(. The modern corporation and private property. New York: Macmillan. Bertrand M. )2009(. CEOs. Ann. Rev. Econ. 1:121‐49
Jensen MC, Murphy KJ. )1990(. CEO incentives: it’s not how much, but how. Harvard Bus. Rev. 68(3):138‐53
Hall B, Liebman J. )1998(. Are CEOs really paid like bureaucrats? Q. J. Econ. 113(3):653‐91
Levitt, A. )1998(. “The Importance of High-Quality Accounting Standards.” Accounting
Lindstedt, Catharina; Naurin, Daniel; Transparency Against Corruption, )2006(. Retrieved may 5,) 2012(, from http://www.qog.pol.gu.se/digitalAssets/1358/1358046_transparency-against-corruption-_accepted-version_.pdf
Twomey, P. M. (1996). Freedom of expression for commercial actors. The European Union and Human Rights / Edited by Nanette A. Neuwahl and Allan Rosas.
Oliver, R. W. (2004). What is transparency?. New York: McGraw-Hill.
Karl-Heinz Brodbeck.(2004).TRANSPARENZ ALS ETHISCHERWERT; Paper for the SecondFinance & EthicsCongress, P 64.
Schauer, F. (2011). Transparency in three dimensions. University of Illinois Law Review, 2011, 4, 1339-1358.
Florini, Ann. (2002). Increasing Transparency in Government, International Journal on World Peace 19: 3, 3-37
Armstrong, E. (2005). Integrity, transparency and accountability in public administration: recent trends, regional and international developments and emerging issues, United Nations, Department of Economic and Social Affairs, August 2005
Mendel, T., & Unesco. (2008). Freedom of information: A comparative legal survey. Paris: UNESCO
Relly, J.E., and M. Sabharwal. (2009). Perceptions of transparency of government policymaking: A cross-national study. Government Information Quarterly 26: 148S157
Vishwanath T., D. Kaufmann. (1999). Towards Transparency in Finance and Governance, Working Papers of The World Bank
Frankie Schram; (2012). Transparency and Freedom of Information: A Complex Relation, Paper for the Transatlantic Conference on Transparency Research, 2012. Retrieved June 13
Florini A. M. (1998), Does the Invisible Hand Need a Transparency Glove? The Politics of Transparency.
Walker M. (1995). Disclosure Policy, Information asymmetry, and liquidity in equity market. Contemporary Accounting Research, spring 801-827
مدیریت اسلامی
دوره 30، شماره 1
فصلنامه بهار
خرداد 1401
صفحه 165-200

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 18 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 24 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار