مرور دامنه پژوهش‌های مدیریت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران: فرامطالعه مقالات منتشرشده تا سال ۱۴۰۰ هجری شمسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت‌دولتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق‌ (ع)، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشجوی کارشناسی‌ارشد مدیریت‌صنعتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناسی‌ارشد مدیریت‌دولتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

4 دانشجوی کارشناسی‌ارشد مدیریت‌دولتی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق‌ (ع)، تهران، ایران

چکیده

یکی از پیش‌نیازهای مهم جهت تحقق مدیریت اسلامی، اشراف بر پیشینه پژوهش‌های مدیریت اسلامی است. ازآنجاکه تاکنون بررسی جامعی در این باره صورت نگرفته، این پژوهش با هدف شناسایی جامع و تحلیل چندبُعدی مقالات منتشرشده در حوزه مدیریت اسلامی به رشته تحریر درآمده است. در پژوهش حاضر، تمامی مقالات مدیریت اسلامی منتشرشده از ابتدای انقلاب اسلامی تا سال ۱۴۰۰ به‌صورت کلیدواژه‌ای جست‌وجو شده و با روش مرور دامنه مورد بررسی قرار گرفته است. این روش به ارزیابی مقدماتی اندازه و دامنه ادبیات موجود، با هدف شناسایی ماهیت و وسعت شواهد پژوهش صورت می‌پذیرد. بر این ‌اساس تعداد 828 کلیدواژه ترکیبی از اصطلاحات خاصّ دانش مدیریت و اندیشه اسلامی جست‌وجو شد تا تمامی آثار این حوزه جمع‌آوری شود. در نهایت با غربال مقالات منتخب و حذف مقالات تکراری، تعداد 3336 مقاله منحصربه‌‌فرد در حوزه مدیریت اسلامی به‌دست آمد. سپس نتایج به‌‌دست‌آمده از حیثِ تحلیل تاریخی و کمّی، تحلیل موضوعات اسلامی و تحلیل موضوعات تخصّصی مدیریت طبقه‌بندی شد. از نوآوری‌های این تحقیق می‌توان به جامعیت در احصای آثار مدیریت اسلامی، تحلیل برمبنای حوزه‌های تخصصی دانش مدیریت و برمبنای منابع مختلف اندیشه اسلامی اشاره کرد. در پایان نیز چهارده نتیجه و پیشنهاد براساس تحلیل‌های حاصل از پژوهش فهرست شده‌اند. مهم‌ترین نتیجه پژوهش نیز ترسیم دامنه پژوهش‌های موجود در حوزه‌های مختلف مدیریت اسلامی است که می‌تواند راهنمای عمل پژوهش‌گران این حوزه باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Scoping Review of Research of Islamic Management in the Islamic Republic of Iran: Meta-study of Articles Published up to 1400 AH

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mahdi SeyyedTabatabaei 1
  • Mohammad Ahmadi 2
  • Alireza Hajizadeh 3
  • Amir Miyanbandi 4
1 PHD Candidate, Department of Management, Faculty of Islamic Education and Management, Imam Sadeghi University, Tehran, Islamic Republic of Iran
2 MA Student, Department of Management, Faculty of Islamic Education and Management, Imam Sadeghi University, Tehran, Islamic Republic of Iran
3 MA Student, Department of Administrative Management, Faculty of Islamic Education and Management, Imam Sadeghi University, Tehran, Islamic Republic of Iran
4 MA Student, Department of Management Student, Faculty of Islamic Education and Management, Imam Sadeghi University, Tehran, Islamic Republic of Iran
چکیده [English]

One of the important prerequisites for the realization of Islamic management is the aristocracy of Islamic management research. Since there has not been a comprehensive review of this time, this research aims to identify comprehensive and multidimensional analysis of articles published in the field of Islamic management. In the present study, all the articles of Islamic management published from the beginning of the Islamic Revolution until 1400 were searched for keywords and analyzed by the scope method. This approach is aimed at evaluating the size and scope of existing literature, with the aim of identifying the nature and extent of evidence of research. Accordingly, 828 keywords combining the specific terms of knowledge management and Islamic thought to collect all the works of this area. Finally, with respect to selected articles and removing repetitive articles, 3336 unique articles in the field of Islamic management were obtained. Then the results were categorized as historical and quantitative analysis, analysis of Islamic issues and analyzing specialized management issues. The innovations of this research include the comprehensiveness of the works of Islamic management, analyzing the specialized areas of management knowledge and based on various sources of Islamic thought. In the end, fourteen results and suggestions are based on the analyzes obtained from the research. The most important result of the research is to draw the scope of research in various Islamic management areas that can guide researchers in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scoping Review
  • Meta Study
  • Secondary Study
  • Islamic Management
  • Islamic Management Researches

مراجع

فارسی

اشرفی‌ریزی، حسن؛ فردوسی، مسعود؛ زاهدی، راضیه؛ همتیان فرزانه (1391)، کتاب‌شناسی مدیریت اسلامی، اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی اصفهان.
افضلی، علیرضا (1395)، مدیریت اسلامی، مدیریت مبتنی‌بر سنت‌های الهی؛ موردمطالعه: مورد سنت رزق، فصل‌نامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی، شماره 5، زمستان، 34-7.
خامنه‌ای، سیدعلی (1388)، بیانات در دیدار وزیر علوم و استادان دانشگاه تهران، 1/7/1400، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای :https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8824
خامنه‌ای، سیدعلی (1390)، انسان 250 ساله، تهران: مرکز صهبا.
خامنه‌ای، سیدعلی (1397)، بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیه‌الله‌العظمی خامنه‌ای: https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673
خامنه‌ای، سیدعلی (24/7/1390)، بیانات در دیدار دانشجویان کرمانشاه، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیه‌الله‌العظمی خامنه‌ای: https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=3517#37712
بنافی، مسعود؛ عابدی‌جعفری، حسن؛ دستیاری، اکرم (1398)، بررسی آثار مدیریت اسلامی در ایران در دهه دوم انقلاب اسلامی: دوره تثبیت آثار (1357-1368)، فصل‌نامه مطالعات مدیریت دولتی ایران، شماره چهارم، زمستان، 71-41.
جلیل‌پور، پیمان (1392)، کتاب‌شناسی مدیریت اسلامی، علوم اجتماعی، دی، شماره 70، 75-72.
حجازی‌فر، سعید؛ خانی، علی (1394)، مأخذشناسی تحلیلی کتب مدیریت اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام)
خنیفر، حسین (1384)، تحلیل محتوای ادبیات مدیریت اسلامی با تأکید بر آثار منتخب، فصل‌نامه فرهنگ مدیریت، شماره 10، پاییز ، 201-151.
راجی، سیدمحمدحسین؛ خاتمی، سیدمحمدرضا (1397)، صعود چهل ساله: مروری بر دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی ایران براساس آمارهای بین‌المللی، مشهد: به‌نشر.
سلگی، غلامرضا (1392)؛ مأخذشناسی رهبری و مدیریت اسلامی، تهران: دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام‌حسین(علیه‌السلام)
صادقی، امیر؛ مشبکی‌اصفهانی، اصغر؛ کردنائیج، اسدالله؛ خدادادحسینی، سیدحمید (1394)، فراروش پژوهش‌های مدیریت اسلامی در ایران (مورد مطالعه: مقاله‌های علمی ـ پژوهشی 1380 تا 1394)، فصل‌نامه مدیریت اسلامی، شماره 4، زمستان، 131-101.
صادقی، امیر؛ مشبکی‌اصفهانی، اصغر؛ کردنائیج، اسدالله؛ خدادادحسینی، سیدحمید (1396)، کاستی‌های روش‌شناسی مقاله‌های علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی؛ آسیب‌شناسی فراروش، فصل‌نامه روش‌شناسی علوم انسانی، شماره 92، پاییز ، 44-7.
عابدی‌جعفری، حسن (1389)، کتاب‌شناسی مدیریت و رهبری در اسلام، تهران: علم و دانش.
عابدی‌جعفری، حسن؛ ازگلی، محمد (1375)، مروری بر سیر تحقیقات مدیریت اسلامی در ایران، مصباح، شماره 19،119-100.
عابدی‌جعفری، حسن؛ بزرگ‌حداد، الهام (1394)، مروری بر مقاله‌های مدیریت اسلامی و مدل‌های آن، فصل‌نامه پژوهش‌های نهج‌البلاغه، شماره 47، زمستان، 86-61.
محمودی، جعفر (1379)، چیستی مدیریت اسلامی در بوته نقد، فصل‌نامه دانش مدیریت، سال سیزدهم، شماره 51، 23-3.
مقیمی، سیدمحمد (1394)، اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام، تهران: راه‌دان.
میرزااُف، عبدالهاشم (1392)، منبع‌شناسی مدیریت اسلامی، دوفصل‌نامه قرآن و علم، شماره 12، بهار و تابستان ، 158-145.
نبوی، محمدحسن (1393)، مدیریت اسلامی، قم: بوستان کتاب.

لاتین

Arksey, Hilary; O'Malley, Lisa. (2005). Scoping studies. Towards a methodological framework. International Journal of Social Research Methodology, 19-32.
Grant, Maria J; Booth, Andrew. (2009). A typology of reviews. An analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Information & Libraries Journal 26 (2), 91-108.
Subject and Research Guides. Systematic Reviews: Step 2: Form a Question .(2020/3/20). Retrieved from https://libguides.mq.edu.au/systematic_reviews/form_question
 
مدیریت اسلامی
دوره 29، شماره 4
فصلنامه زمستان
اسفند 1400
صفحه 189-219

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 مهر 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 25 بهمن 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار