طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری، گروه کارآفرینی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، گلستان، ایران.

2 نویسنده مسئول: استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی آزادشهر، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، گلستان، ایران.

3 استادیار، گروه کارآفرینی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.

4 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی آزادشهر، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، گلستان، ایران.

چکیده

خلق ارزش، شاخص اصلی در فرآیند کارآفرینی است اما در آموزه­های مکتب ایرانی– اسلامی بر خلاف مکاتب مادی­گرایانه، منظور از خلق ارزش، صرفاً ارزش اقتصادی نبوده بلکه معطوف به ارزش­های دینی و اجتماعی می­باشد. در این شرایط، کارآفرینی ارزشی با ویژگی جهادی و با هدف رفع فقر و آبادانی مناطق کمتر توسعه­یافته شکل می­گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی است که با استفاده از روش­ توصیفی– کیفی و به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. برای دست­یابی به این هدف، در مرحله اول با بهره‌گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه با خبرگان منتخب، ابعاد و مولفه­های کارآفرینی جهادی استخراج‌شده و سپس برای غربالگری ابعاد و مولفه­ها، از روش دلفی فازی در سه مرحله غربالگری، استفاده شد و نهایتاً 39 شاخص براساس دیدگاه خبرگان به‌‌عنوان ابعاد نهایی کارآفرینی جهادی تعیین شدند. خبرگان این پژوهش شامل 20 نفر از صاحب­نظران در حوزه‌ی کارآفرینی جهادی- ارزشی و هم‌چنین افرادی بودند که تجربه کارآفرینی جهادی را داشته­اند. سپس برای اولویت­بندی ابعاد و طراحی چارچوب مفهومی کارآفرینی جهادی، از روش مدل­سازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. نتایج نشان داد اخلاص و روحیه کارآفرینی جهادی، زیربنایی‌ترین بُعد مدل است و بیشترین تأثیر را در ظرفیت­سازی در این زمینه دارد. هم‌چنین مولفه­های مخاطره­جویی و توفیق­طلبی، نگرش کارآفرینی جهادی، آرمان­گرایی، فرهنگ کارجهادی، توانایی کارآفرینی جهادی، کنش‌گری آگاهانه، انگیزه­های کارآفرینی جهادی و کارآفرینی اجتماعی، از دیگر ابعاد این مدل بوده و نتیجه نهایی این فرآیند، خلق ارزش کارآفرینی جهادی می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a conceptual framework for jihadi entrepreneurship

نویسندگان [English]

  • Ghasem Sokhtesaraee 1
  • Hadi Sanaeepour 2
  • Mohamad Bagher Gorji 3
  • Abdolghani Rastegar 4
1 PH.D in Entrepreneurship, Ali Abad Katoul Branch, Islamic Azad University, Ali Abad Katoul, Iran.
2 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Management, College of Humanities, Gonbad Kavous, Golestan, Iran.
3 Assistant Professor of Entrepreneurship Department, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran.
4 Abdolghani Rastergar, Assistant Professor, Department of Management, College of Humanities, Gonbad Kavous, Golestan, Iran.
چکیده [English]

Value creation is the main indicator in the entrepreneurial process, but in the teachings of the Iranian-Islamic school, unlike the materialist schools, value creation is not only economic value but also focuses on religious and social values. Under these circumstances, value-based entrepreneurship with a jihadist nature is formed with the aim of alleviating poverty and developing less developed areas. according to this the purpose of this study is to design a conceptual framework for jihadi entrepreneurship, which has been done using a descriptive-qualitative by mixed exploratory method. To achieve this goal, in the first stage, using interview with selected experts, dimensions and components of jihadi entrepreneurship were extracted and then to screening the dimensions and components, the fuzzy Delphi method in three stage was used and finally 39 indicators were determined as the final dimensions of jihadi entrepreneurship based on the views of experts. The experts of this study included 20 experts in the field of jihadi entrepreneurship as well as people who had experienced jihadi entrepreneurship. Then, to prioritize the dimensions and design the conceptual framework of jihadi entrepreneurship, the structural-interpretive modeling (ISM) method were used. The results show that the sincerity and spirit of jihadi entrepreneurship is the most fundamental dimension of the model and has the greatest impact on capacity building in this field. Also, the components of risk-seeking and success, jihadi entrepreneurial attitude, idealism, jihadi work culture, jihadi entrepreneurial ability, conscious action, jihadi entrepreneurial motivations and social entrepreneurship are other dimensions of this model and the end result of this process, Creating the value of jihadi entrepreneurship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurial Spirit
  • Jihadi Entrepreneurship
  • Sincerity
  • Value Creation
  • Jihadi Culture
احمدپور داریانی، محمود. (1386). کارآفرینی و اسلام. انتشارات دفتر مطالعات فرهنگی و برنامه‌ریزی اجتماعی.
آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ جلالی، رضا. (1398)، تحقیق در عملیات نرم. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
اصغرپور، محمدجواد. (1392)، تصمیم‌گیری‌های چند معیاره. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
باقری، مصباح‌الهدی، سپهری، مهدی و مسعودی‌پور، سعید (1392). تبیین جایگاه سنت رزق و اعتقاد به آن در کسب‌وکار از دیدگاه قرآن کریم. فصل‌نامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی. سال 21. شماره 2. صص. 287-255.
حجازی، سیدرضا. (1391). تبیین رفتار کارآفرینانه در پرتو مفهوم شاکله دینی. فصل‌نامه توسعه کارآفرینی، دوره 5. شماره 4. ص. 67-86.
خامنه­ای، سیّدعلی. (1396). حدیث ولایت )لوح فشرده(، شامل مجموعه سخنرانی‌ها و دیدارها از سال 68 الی 96. تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی.
خنیفر، حسین. (1386). کارآفرینی در نظام ارزشی. قم: انتشارات اکرام.
سبحانی، حسن، احقاقی، میثم، نادری، اسماعیل. (1391). کارآفرینی از منظر ادیان توحیدی با تاکید بر نظام اقتصادی اسلام. فصل‌نامه توسعه کارآفرینی، دوره 5. شماره 4. ص. 169-188.
سلطانی، محمدرضا. (1393). مدیریت جهادی، چالش‌ها و راهکارها. فصل‌نامه مدیریت اسلامی، شماره 8.
طباطبائی، محمّدحسین. (1377). تفسیرالمیزان، جلد اول. قم: انتشارات اسلامی.
غفاری، احمان، احمدیان دیوکتی، محمدمهدی و احمدی، مسعود. (1398). تحلیلی اکتشافی از بیانات مقام معظم رهبری مدظله در راستای ارائه الگوی رونق تولید. فصل‌نامه مدیریت اسلامی. سال 27. شماره 4. صص. 186-161.
فانی، علی اصغر، مهتری آرانی، محمد، مشبکی اصفهانی، اصغر و عصاری آرانی، عباس. (1398). طراحی مختصات فرهنگ جهادی در شرکت­های متوسط و بزرگ. فصل‌نامه مدیریت اسلامی. سال 27. شماره 1. صص. 36-13.
قائد علی، حمیدرضا؛ مشرف جوادی، محمدحسین (1393). بررسی ویژگی‌های جهادگران در قالب مؤلفه­های هوش معنوی. مطالعه­ی موردی جهاد سازندگی در دهه‌ی نخستین انقلاب اسلامی ایران، مطالعات راهبردی بسیج، سال هفدهم، شماره 764.
منطقی، محسن. (1395). گامی در جهت مدیریت جهادی. اسلام و پژوهش‌های مدیریتی. شماره 13.
هندیجانی­فرد، مرتضی و حجازی، سیدرضا. (1397). شناسایی عوامل تأثیرگذار در قصد کارآفرینانه اجتماعی در بستر اسلامی، فصل‌نامه توسعه کارآفرینی، دوره 11. شماره 3.

لاتین

Akman, G. & Yilmaz, C., (2008). Innovation capability, innovation strategy, and market orientation: An empirical analysis in Turkish software industry. International Journal of Innovation Management, 12(1), pp. 69-111.
Alvord, S. H., Brown, L. D., & Letts, C. W. (2004). “Social entrepreneurship and societal transformation”. Journal of Applied Behavioural Science, 40(3), 260-282.
Annarelli, A., & Nonino, F. (2016). Strategic and operational management of organizational resilience: Current state of research and future directions. Omega, 62(3), 1-18.
Audretsch, David B. Grilo, I., and Thurik, A. Roy. (2007). HANDBOOK OF RESEARCH ON ENTREPRENEURSHIP POLICY, Edward Elgar Publishing, Inc.
Audretsch, David B., Bönte, Werner and Tamvada, Jagannadha Pawan (2007). Religion and Entrepreneurship. The Jena Economic Research Papers.
Balog, A. M., Baker, L. T., & Walker, A. G. (2014). Religiosity and spirituality in entrepreneurship: a review and research agenda. Journal of management, spirituality & religion, 11(2), 159-186.
Bhamra, R., Dani, S., & Burnard, K. (2011). Resilience: the concept, a literature review and future directions. International Journal of Production Research, 49(18), 5375-5393.
Bornstein, D. & Davis, S. (2010). Social Entrepreneurship: What Everyone Needs to Know?, New York: Oxford University Press
Bradley Don B., Dawn Drinkwater, Michael J. Rubach (2007). Spiritual and religious entrepreneurs: studying Christian entrepreneurs as opportunity exploiters and social entrepreneurs, Proceedings of the Academy of Entrepreneurship, Vol. 13, No 1.
Brooks, A. C. (2009), Social entrepreneurship: a modern approach to social venture creation, Pearson education international.
Certo, S. Travis & Miller, Toyah. (2008). Social entrepreneurship: Key Issues and Concepts. Journal of Business Horizons, 51(1), pp. 267—271.
Cheng, C. H., & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation. European journal of operational research, 142(1), 174-186.
Cheng, Jao-Hong; Chih-Ming Lee; Chih-Huei Tang. (2009), An Application of Fuzzy Delphi and Fuzzy AHP on Evaluating Wafer Supplier in Semiconductor Industry, wseas transactions on information science and applications, Vol 6, PP 756-767.
Chewning, L. V.; Lai, C. H.; & Doerfel, M. L. (2013). Organizational resilience and using information and communication technologies to rebuild communication structures. Management Communication Quarterly, 27(2), 237–263.
Chowdhury, M.H., & Quaddus, M.A., (2015). A multiple objective optimization based QFD approach for efficient resilient strategies to mitigate supply chain vulnerabilities: the case of garment industry of Bangladesh. Omega, 03050483
Dees, G. (1998). The Meaning of “Social Entrepreneurship”. Kauffman Center for Entrepreneurial Leadership, 3(1), pp.1-6, http://www.redalmarza.com/ing/pdf/TheMeaningofSocialEntrepreneurship.pdf
Emmons, C. B. (2013). Improving organizational performance: Building organizational resilience and sustainability through knowledge-sharing relationships, Doctoral dissertation, Walden University, USA.
Gardas, B. B., Raut, R. D., Cheikhrouhou, N., & Narkhede, B. E. (2019). A hybrid decision support system for analyzing challenges of the agricultural supply chain. Sustainable Production and Consumption, 18, 19-32.
GEM. (2015). Global Entrepreneurship Monitor: Special topic report on socialentrepreneurship.
Holtsch, D. (2014). Entrepreneurial Intentions in Initial Vocational Education and Training. In S. Weber, F. K. Oser, F. Achtenhagen, M. Fretschner, & S. Trost (Eds.), Becoming an entrepreneur (pp. 139-160). Rotterdam: Sense Publishers.
Hsu, P. F., & Chen, B. Y. (2007). Developing and implementing a selection model for bedding chain retail store franchisee using Delphi and fuzzy AHP. Quality & Quantity, 41(2), 275-290.
Hsu, Yu-Lung; Cheng-Haw Lee, V.B. Kreng. (2010), The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection, Expert Systems with Applications, Vol. 37, PP. 419-425.
Ireland, R. D. & Webb, J. W., (2007). Strategic entrepreneurship: Creating competitive advantage through streams of innovation. Business Horizons, 50(1), pp. 49-59.
Hitt, MA., Ireland, RD., Camp, SM. & Sexton, DL. (2001). Strategic Entrepreneurship: Creating a new mindset. Oxford: Blackwell.
Kahraman, Cengiz; (2009), Fuzzy Multi-Criteria Decision Making: Theory and Applications with Recent Developments, Front Cover, Volume 16 of Springer optimization and its applications, ISSN 1931-6828.
Kumar, A., & Dixit, G. (2018). An analysis of barriers affecting the implementation of e-waste management practices in India: A novel ISM-DEMATEL approach. Sustainable Production and Consumption, 14, 36-52.
Kwaku A. B. (2012), “Tourists’ views on safety and vulnerability”, A study of some selected towns in Ghana, Tourism Management, Volume 33, Issue 2, April 2012, pp. 327-333. Lee, T.H. and Liu, R.T. (2011). Strategy formulation for the recreational areas of Central Taiwan: An application of SWOT analysis Journal of Hospitality Management and Tourism, Vol. 2.
Leadbeater, C. (1997). The rise of the social entrepreneur. London: Demos press.
Light, P. C. (2005). Searching for social entrepreneurs: Who they might be, where they might be found, what they do. Annual Conference of the Association for Research on Nonprofit and Voluntary Organizations, November (pp. 17-19).
London, M., & Morfopoulos, R. G. (2009). Social entrepreneurship: how to start successful corporate social responsibility and community-based initiatives for advocacy and change: Taylor & Francis.
Mair, J. Martı´, I. (2006). Social entrepreneurship research: A source of explanation, prediction, and delight. Journal of World Business, 41(1), pp. 36–44.
OECD (2007), OECD Framework for the Evaluation of SME and Entrepreneurship Policies and Programmes – ISBN 978-92-64-04008-3
Peredo, A. M. & McLean, M. (2006). “Social entrepreneurship: A critical review of the concept”. Journal of World Business, 41(1), 56-65.
Perrini, F., Vurro, C., & Costanzo, L. A. (2010). “A process-based view of social entrepreneurship: From opportunity identification to scaling-up social change in the case of san patrignano”. Entrepreneurship and Regional Development, 22(6), 515- 534.
Rajput, S., & Singh, S. P. (2018). Identifying Industry 4.0 IoT enablers by integrated PCA-ISM-DEMATEL approach. Management Decision.
Reynolds, Paul D., M. Hay and S.M. Camp (1999). GEM, Executive Report. Babson College, Kauffman Center for Entrepreneurial Leadership and the London Business School.
Salarzehi H., Armesh H. and Nikbin D. (2010). Waqf as a Social Entrepreneurship Model in Islam, International Journal of Business and Management, 5(7), 179-186.
Seelos, C. & Mair, J. (2005). Social entrepreneurship: Creating new business. Journal of Business Horizons, 48(1), pp.241-246
Shaw, E. (2004). “Marketing in the social enterprise context: is it entrepreneurial”? Qualitative Marketing Research: an International Journal 7 (3), 194–205.
Shaw, E., & Carter, S. (2007). Social entrepreneurship: Theoretical antecedents and empirical analysis of entrepreneurial processes and outcomes. Journal of small business and enterprise development, 14(3), 418-434.
Sorensen, J. B. and Chang, P. M.Y. (2006), Determinants of Successful Entrepreneurship: A Review of the Recent Literature, Report prepared for the Ewing Marion Kauffman Foundation.
Terjesen, S., Lepoutre, J., Rachida J. & Bosma, N. (2009), Global Entrepreneurship Monitor (GEM), Report on Social Entrepreneurship: Executive Summary, http://www.gemconsortium. org/docs/download/376
Tan, W.-L., Williams, J. & Tan, T.-M. (2005). “Defining the ‘social’ in ‘social entrepreneurship: Altruism and entrepreneurship”. International Entrepreneurship and Management Journal, 1(3), 353-365.
Terluin, I, (2003), Differences in economic development in rural regions of advanced countries: an overview and critical analysis of theories, Journal of Rural Studies, Vol. 19, pp. 327–344.
Tzeng, G.-H., Teng, J.-Y.(1993) Transportation investment project selection with fuzzy multiobjectives. Transp.Plann. Technol. 17(2), 91–112 .
United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD). (2013), The UNCTAD Entrepreneurship Policy Framework and its implementation. Geneva, 29 April–3 May, TD/B/C. II/20.
Urbano, D., toledano, N., & soriano, D. R. (2010). Analyzing Social Entrepreneurship from an Institutional Perspective: Evidence from. Journal of Social Entrepreneurship, 1(l), 54-69.
Wang, L., Graddy, E., (2009). Social Capital, Volunteering, and Charitable Giving. Voluntas 19 (1), 23-42.
Wang, L., Cao, Q., & Zhou, L. (2018). Research on the influencing factors in coal mine production safety based on the combination of DEMATEL and ISM. Safety science, 103, 51-61.
Weerawardena, J. & Mort, G. S. (2006). “Investigating social entrepreneurship: A multidimensional model”. Journal of World Business, 41(1), 21-35.
Wu, Chih-Hung; Fang, Wen-Chang. (2011), Combining the Fuzzy Analytic Hierarchy Process and the fuzzy Delphi method for developing critical competences of electronic commerce professional managers; Qual Quant, Vol. 45, PP. 751–768.
Yang, J., Ryan, C., & Zhang, L. (2013). Social conflict in communities impacted by tourism. Tourism Management, 35, 82-93.
Yunus, M. & Weber, K. (2007). Creating a world without Poverty: Social business and the future ofcapitalism. New York: Public Affairs.
Zahra, S., Gedajlovic, E., Neubaum, D. O. & Shulman, J. M. (2009). “A typology of social entrepreneurs: Motives, search processes and ethical challenges”. Journal of Business Venturing,24(5), 519-532.
Zhou DQ, Ling ZL, Li HW (2006). A Study of the System's Hierarchical Structure Through Integration of DEMATEL and ISM. Paper presented at the Machine Learning and Cybernetics, Dalian, China.