ارائه الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه‌های اسلامی در سازمان بیمه سلامت ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران

2 نویسنده مسئول، دانشیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران

4 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری،دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش فهم الگوی تعالی معنویت سازمانی با تأکید بر آموزه‌های اسلامی و ارائه راهکارهایی به‌منظور تعالی معنویت در سازمان بیمه سلامت ایران است. در این  پژوهش با استفاده از رویکرد ترکیبی به شناسایی اجزای الگوی تعالی معنویت سازمانی با رویکرد اسلامی و ترسیم روابط آن‌ها پرداخته‌شده است. در بخش کیفی با استفاده از اطلاعات مصاحبه و نظر خبرگان و روش تحلیل مضمون، ابعاد الگوی تعالی معنویت در سازمان با رویکرد اسلامی شناسایی‌شده است. در ادامه با روش الگوسازی ساختاری ـ تفسیری، سطح‌بندی معیارهای الگوی تعالی معنویت سازمانی با رویکرد اسلامی طراحی شد. این امربر اساس توزیع پرسشنامه بین اعضای سازمان بیمه سلامت ایران انجام‌شده است. بر اساس روش تحلیل مضمون، 53 مضمون پایه نهایی و هشت مضمون سازمان دهنده و سه مضمون فراگیر استخراج‌شده است. یافته‌های نشان می‌دهد که اجزای اصلی الگوی تعالی معنویت در سازمان با رویکرد اسلامی فضائل اخلاقی، بنیان‌های معرفتی سازمان، رعایت اصول اخلاقی و وجدانی نسبت به کارکنان، عملکرد سازمان با رویکرد اسلامی، فضای معنوی مؤثر بر عملکرد سازمان، اصول اخلاقی سازمان نسبت به ذی‌نفعان، عدالت‌محوری و رشد و ارتقای فرهنگی و معنوی کارکنان است. نتایج روش الگوسازی معادلات ساختاری حاکی است که «بنیان‌های معرفتی» دارای بیشترین قدرت نفوذ و «عملکرد سازمان با رویکرد اسلامی» دارای بیشترین وابستگی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing an Organizational Spirituality Excellence Model:Emphasis on the Islamic Teachings in the Health Insurance Organization of Iran

نویسندگان [English]

  • Yousef Amiri 1
  • Meysam Latifi 2
  • Alireza Islambolchi 3
  • Ali Asghari Sarem 4
1 PhD Student in Public Administration, Department of Public Administration, Islamic Azad University, Hamadan Branch, Hamadan, Iran
2 Associate professor, Department of Public Administration, Faculty of Management and Islamic Studies, Imam Sadegh (AS) University, Tehran, Iran
3 Assistant professor, Department of Management, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of Hamadan Iran
4 Assistant professor, Department of Management,Faculty Of Management & Accounting, Bu Ali Sina University , Hamedan, Iran
چکیده [English]

This study is aimed at explaining the organizational spirituality excellence model with emphasis on Islamic teachings, as well as providing solutions for spiritual excellence in the Health Insurance Organization of Iran. Employing mixed method, this study intends to identify the components of the model of organizational spirituality excellence and their relationships through an Islamic approach. Using the data gained by the interviews and the opinion of experts through thematic analysis, the dimensions of the model of spiritual excellence in the organization with an Islamic approach were identified. Then, the leveling of the criteria of the model of organizational spirituality excellence was performed with an Islamic approach. This was fulfilled by distributing the questionnaires among the members of the Health Insurance Organization of Iran. Thematic analysis method finally resulted in 53 basic themes, eight organizing themes and three comprehensive themes. The findings of the content analysis indicated that the main components of the model of spiritual excellence in the organization with an Islamic approach includes moral Islamic virtues, the organization's knowledge foundations, adherence to ethical principles and conscience with regard employees, the organization's performance with an Islamic approach, and the spiritual atmosphere affecting the organization's performance. Stakeholders are justice-oriented and the cultural and spiritual growth and promotion of employees are considered. The results of structural equation modeling revealed that epistemological foundations mostly influence the process, and organizational performance with Islamic approach stands at the highest dependence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spirituality
  • organizational spirituality
  • Islamic organizational spirituality
  • Health Insurance Organization of Iran

مراجع

فارسی

##

آذر، عادل؛ جلالی، رضا و خسروانی، فرزانه (1395). تحقیق در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی مسئله)، سازمان مدیریت صنعتی، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

##

ثنایی، سلیم؛ خلجی، سارا (1398)، مدل معنویت سازمانی از دیدگاه اسلام در سازمان آموزش‌وپرورش بر اساس بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، مدیریت اسلامی، س 27، ش 1: 113-89.

##

حکیمی نیا، مسعود (۱۳۹۶)، تأثیر روحیه مذهبی بر عملکرد سازمان، اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد و حسابداری و علوم انسانی، شیراز، دانشگاه علمی کاربردی شوشتر، قابل بازیابی در: https://www.civilica.com/Paper-MEAHBTM04-MEAHBTM04_411.html

##

رستگار، علی (1384)، معنویت در سازمان، رساله دکترا، دانشگاه تهران.

##

رنج دوست، شهرام و تقی زاده زنوز، فرزانه (۱۳۹۶)، بررسی تأثیر مدیریت معنوی بر ارتقای سامانه بهره‌وری در سازمان بیمه سلامت (خدمات درمانی) در استان آذربایجان شرقی در سال 93-92، اجلاس ملی رویکردهای نوین علوم انسانی در قرن 21، رشت، دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران، قابل بازیابی در: https://www.civilica.com/Paper-NAHC01-NAHC01_376.html

##

سازمان بیمه سلامت ایران (1393)، مجموعه قوانین مقررات سازمان بیمه سلامت، تهران: گامی تا فرزانگان.

##

صفیان، مهدی؛ موسوی، سید علی؛ محمدی، مهدی؛ صالح نژاد امرئی، سید عبدالله (1398) مؤلفه‌ها و ویژگی‌های اخلاق حرفه‌ای استادان و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های سازمانی (موردمطالعه: یک دانشگاه نظامی)، مدیریت اسلامی، س 27، ش 4: 49-21.

##

عابدی جعفری، حسن؛ رستگار، عباسعلی (1386). ظهور معنویت در سازمان‌ها (مفاهیم، تعاریف، پیش‌فرض‌ها). فصلنامه علوم مدیریت ایران، 5(2): 121-99.

##

علی پور، حمیدرضا و میرزایی، مهدی (۱۳۹۶)، جایگاه معنویت و اخلاق در مدیریت سازمانی، دهمین اجلاس بین‌المللی اقتصاد و مدیریت، رشت: دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، قابل بازیابی در: https://www.civilica.com/Paper-ICOEM04-ICOEM04_064.html

##

قشقایی زاده، نصرالله؛ موسوی، نسابگم (1395). بررسی رابطه معنویت سازمانی، عدالت سازمانی و اعتماد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان. پژوهش‌های مدیریت آموزشی، 8(30): 49-70.

##

میر غفوری، سید حبیب‌الله؛ میر محمد اسعدی، سید علی اقوی (1393)، بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر معنویت سازمانی در بیمارستان شهید صدوقی یزد: رویکرد اسلامی، اخلاق پزشکی، ش 30: 157 تا 184.

##

نقوی، سید علی؛ اسعدی، میر محمد و میر غفوری، سید حبیب‌الله (1393)، بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر معنویت سازمانی در بیمارستان شهید صدوقی یزد: رویکرد اسلامی. فصلنامه اخلاق پزشکی، سال هشتم، ش 31: 182-155.

##

نقوی، سید علی؛ اسعدی، میر محمد و میر غفوری، سید حبیب‌الله (1394)، الگوی معنویت سازمانی در آموزش عالی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی، مدیریت اسلامی، س 23، ش 2: 177-145.

##

همتی نوع‌دوست، مهناز؛ حسن‌زاده، محمدصادق؛ منزوی، فاطمه (1394)، بررسی رابطه معنویت در محیط کار و عزت‌نفس سازمانی، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال چهارم، ش 1: 51-74.

##

انگلیسی

##
Ayoun Baker, Louis Rowe, Fatima Yassine, (2015) "Is workplace spirituality associated with business ethics?, International Journal of Contemporary HospitalityManagement, Vol.27 Issue:5, pp.938-957.
##
Chandramowli, S., & Transue, M. (2011). Analysis of barriers to development in landfill communities using interpretive structural modeling. Habitat International, 35 (2), 246253.
##
Gross, Zehavit (2006), "Spirituality, Contemporary Approaches to Defining",
##
Kennedy, Michael Henry (2002), “Spirituality” in the Workplace: An Empirical Study of This Phenomenon…, DBA, Nova Southeastern University.
##
            Krishnakumar, s. &; Neck, C. P. (2002). The what, why, & how of spirituality in the work place. Journal of managerial psychology. Vol. 17, No. 3, pp: 153-164.
##
McKnight, R. (1984). Spirituality in the Workplace, in Adams, J. D. (Ed), Transforming Work, Alexandria, VA: Milles River Press.
##
Milliman, J., Czaplewski, A. J. & Ferguson, J. (2003). Workplace Spirituality and Employee Work Attitudes, an Exploratory Empirical Assessment, Journal of Organizational Change Management, 16, (4), 426- 447.
##
Pawar Badrinarayan Shankar, (2017) "The relationship of individual spirituality and organizational spirituality with meaning and community at work: An empirical examination of the direct effects and moderating effect models", Leadership & Organization Development Journal, Vol. 38 Issue: 7, pp.986-1003, https://doi.org/10.1108/LODJ-01-2016-0014
##
Rego, A., & Cunha, M. P. (2008). Workplace spirituality and organizational commitment: an empirical study. Journal of Organizational Change Management, 1(21), 53-75.
##
Vasconcelos Anselmo Ferreira, (2018) "Workplace spirituality: empirical evidence revisited", Management Research Review, https://doi.org/10.1108/MRR-07-2017-0232
##
مدیریت اسلامی
دوره 29، شماره 2
فصلنامه تابستان
مرداد 1400
صفحه 181-206

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 اردیبهشت 1399
  • تاریخ بازنگری: 16 فروردین 1400
  • تاریخ پذیرش: 16 فروردین 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار