طراحی و تبیین الگوی راهبردی پیشرفت شغلی زنان در سازمانهای دولتی با تأکید بر سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 رییس گروه ارزیابی عملکرد سازمان مدیریت و برنامه ریزی، دانشجوی دکتری رشته مدیریت، دانشگاه پیام نور، همدان، ایران

2 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، زنجان، ایران

3 استاد گروه مدیریت و مهندسی کسب و کار، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این تحقیق طراحی و تدوین الگوی راهبردی پیشرفت شغلی زنان در سازمانهای دولتی با تأکید بر سبک زندگی ­اسلامی ­ایرانی است. این مطالعه با رویکرد کیفی و کمی و با استفاده از شیوه تحلیل مضمون و پیمایش انجام شده است. برای جمع­آوری داده­ها از ابزار پرسشنامه و نیز مصاحبه‌های نیمه­ساختاریافته استفاده شده است که 83 نفر از مدیران باتجربه نظام اداری و استادان مدیریت نمونه آماری را در روش تحلیل مضمون، تشکیل دادند. با استفاده از نمونه­گیری مبتنی بر هدف و با روش پیمایشی 305 نفر از زنان شاغل در دستگاه­های اجرایی ماتریس اصلاحات اداری استان همدان در این مرحله با روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای آزمودن فرضیه­­ها الگوی معادلات ساختاری و نرم­افزار pls مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج آزمون­ فرضیه­ها­ی تحقیق، بین آمادگی زنان برای ارتقا به مدیریت ارشد، حمایت قانون، حمایت سازمان، سبک زندگی اسلامی ایرانی و پیشرفت شغلی زنان در سازمانهای دولتی رابطه معناداری وجود دارد. هم­چنین بین زمینه‌های فرهنگی ـ اجتماعی، زمینه‌های فردی ـ خانوادگی، زمینه‌های سازمانی و آمادگی زنان برای ارتقا به مدیریت ارشد رابطه معناداری هست. در نهایت در این پژوهش با توجه به نتایج آزمون فرضیه­ها الگوی راهبردی پیشرفت شغلی زنان با تأکید بر سبک زندگی ­اسلامی ـ ایرانی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and Explaining the Strategic Model of Women's Career Development in Public Organizations with an Emphasis on Islamic-Iranian Lifestyle

نویسندگان [English]

  • Tahereh Rahimian 1
  • Kamal Miandari 2
  • Ali Reza Aliahmadi 3
1 Corresponding author: PhD candidate in public administration-human resource, Payam Noor University, Center for Higher Education, Department of Management, Tehran. Iran
2 Assistant professor at the Department of Management, Payam Noor University, Zanjan, Iran
3 Full professor at the Department of Management and Business engineering, Elm-o-Sanat University. Iran
چکیده [English]

This research is aimed at designing and explaining the strategic model for women's career development in public organizations with an emphasis on the Islamic-Iranian lifestyle. This mixed research follows qualitative and quantitative approach using content analysis and survey method. Questionnaires and semi-structured interviews are employed for data collection. The statistical sample includes 83 experienced managers of the administrative system and professors in the content analysis method. Using target-based sampling and survey method, 305 women working in the administrative institutes of the Reform Matrix of Hamadan Province are selected at this stage through simple random sampling method. Structural equations model and PLS software are used to test the hypotheses. The results indicate that there is a significant relationship between women's readiness for promotion as senior managers, receiving support from law, receiving organizational support, Iranian Islamic lifestyle, and women's career development in public organizations. Furthermore, there is a significant relationship between cultural-social contexts, individual-family contexts, organizational contexts, and women's readiness to rise to a senior managerial job. Finally, the strategic model of women's career development with emphasis on the Islamic-Iranian lifestyle is presented consistent with the results of testing the hypotheses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • women's management
  • career development path
  • public organizations
  • Islamic-Iranian lifestyle

مراجع

آذربایجانی، مسعود (1388)، عدالت جنسیتی و اشتغال زنان، مطالعات راهبردی زنان، دوره 12، ش 46: 72 ـ 81.
آزادان، مهدی؛ کوزه­چیان، هاشم؛ بشیری، مهدی و نوروزی سیدحسینی، رسول (1394)، وضعیت سقف شیشه­ای و تأثیر آن بر کاهش توانمندی زنان در سازمانهای ورزشی (مطالعه موردی: اداره کل ورزش و جوانان استان آذربایجان شرقی)، پژوهشهای فیزیولوژی و مدیریت در ورزش، دوره 7، ش 1: 39 ـ 50.
اباذری، یوسف و چاوشیان، حسن (1381)، از  طبقه  تا سبک زندگی، نشریه نامه علوم اجتماعی، ش 20: 3ـ27.
احسانی، محمد (١٣٨٧‌)، بررسی‌ و رتبه­بندی عوامل بازدارنده ارتقای زنان‌ به‌ پستهای‌ مدیریتی‌ در‌ هیأتهای ورزشی استان‌ خوزستان، فصلنامه پژوهش در علوم ورزشی، ش 19: ١٢ ـ ١٦.
احمدوند، شجاع (1392)، کار ویژه‌های نظام سیاسی و نقش آنها در تغییر سبک زندگی، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، ش 13: 57 ـ 79.
استادهاشمی، لیلا؛ میرحسینی، سیدجعفر؛ خلوتی، ملیحه و آصفی، مهدی (1394)، موانع ارتقای زنان شاغل در بانکهای دولتی کشور به سطوح عالی مدیریت از دیدگاه کارکنان، پژوهشنامه زنان، ش 14: 1 ـ 17.
اسماعیل‌پور، رضا و تفقدی، حمیدرضا (1396)، مطالعة کیفی موانع ارتقای شغلی و مدیریتی بانوان، زندرتوسعهوسیاست، ش 2: 169ـ185.
اوبامیروجان، کلاد و اوباسان، کهینده (1391)، بررسی سندرم سقف شیشه­ای و ارتقای شغلی زنان در صنعت ساخت­وساز نیجریه. مجله ایرانی مطالعات مدیریت، دوره 6، ش 2: 77 ـ 97.
بابایی‌­زکلیکی، محمدعلی (١٣٨4)، چالشهای زنان برای ارتقا به مشاغل مدیریتی در سازمانهای دولتی، فصلنامه مدرس علوم انسانی ویژه‌نامه مدیریت، دوره 10 ، ش (پیاپی46): 49 ‌ـ 63.
بستان، زهرا؛ مقصودی، سوده (1383)، بررسی مشکلات ناشی از همزمانی نقشهای خانگی و اجتماعی زنان شاغل شهر کرمان، فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، دوره 2، ش 5: 130 ـ 153.
بنائیان سفید، محمد (1396)، واکاوی مفهومی سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری و دلالتهای آن بر برنامه درسی، تهران: دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی، 160 ـ 162.
بنی­جمالی، مهدی (1393)، بررسی سیر تاریخی اشتغال زنان در تاریخ ایران، زن و فرهنگ، دوره 6، ش 22:             47 ـ 59.
بوذرجمهری، خدیجه؛ عبدالملکی، سمیه و ترکمن­نیا، نعیمه (1390)، زنان، امنیت و حمل و نقل شهری، سومین کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد.
پویا، علیرضا؛ رحیم­نیا، فریبرز و غیور، سیدروح­الله (1393)، تأثیر سرمایه انسانی و اجتماعی کارکنان زن بر کسب پست‌های سازمانی، فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، دوره 12، ش 2: 7 ـ 29.
پیروز، علی‌آقا (1395)، بررسی روایی مدیریت زنان، مطالعات راهبردی زنان، ش 72: 33 ـ 56.
توکلی­والا، ژاله‌ (١٣٨٧)، بررسی موانع اجتماعی و فرهنگی اشتغال زنان ایران در دهه­های اخیر، گرفته شده در تاریخ 25/6/97،         www.vista.ir.
چیذری، زهرا (1394)، جایگاه اشتغال زنان در سبک زندگی اسلامی، تاریخ انتشار 18/1/1394، برگرفته در تاریخ 30/3/1397، سایت اندیشکده برهان،                                                                                      https://article.tebyan.net/274914
حبیب­پور، زهرا (1397)، زنان و تبعیض‌های جنسیتی، قانونی، اقتصادی و...، گرفته شده در تاریخ 26/12/1397،
https://www.isna.ir/news/97121608642
حسن­زاده، صالح (1392)، عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی، پژوهشنامه معارف قرآنی، دوره 4،          ش 15: 45 ـ 68.
حسین­آبادی، فاطمه و عبداللهی، فائزه (1393)، اشتغال زنان و نقش آن در توسعه اقتصاد کشور، اولین کنگره ملی تفکر و پژوهش دینی، انجمن علمی پدافند غیرعامل ایران، شرکت پنام خط نوین، قم.
حسین­پور، محمد؛ حاجی­پور، بهمن و حسینیان، الهام (1391)، موانع دستیابی زنان به سطوح مدیریتی میانی و ارشد، زن و فرهنگ، دوره 4، ش 14: 43 ـ 56.
حشمتی، نرگس (١٣٨١)، پژوهشی پیرامون موانع پذیرش زنان در پست­های مدیریت آموزش­و­پرورش، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، س دوم، ش 5: 8 ـ 22.
خلیلی، محسن (1386)، آسیب‌شناسی مشارکت زنان در جامعه معاصر ایران، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره 5، ش 2: 165 ـ 186.
خواجه­سروی، غلامرضا؛ اقبال، اقدس و طباخی­ممقانی، جواد (1392)، مختصات سبک زندگی مطلوب در نظام مردم­سالاری اسلامی، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، دوره 4، ش 13: 35 ـ 55.
رابینز، استفن؛ جاج، تیموتی (1397)، رفتار سازمانی، ترجمه زارع مهدی، ج اول، تهران: نشر نص.
رضائیان، علی (1380)، اصول مدیریت،تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
سلیمان­پورعمران، محبوبه و شیرازی، زهره (1396)، شناسائی عوامل مؤثر بر ارتقای شغلی زنان در پست­های مدیریتی سازمانی، فصلنامه زن و فرهنگ، س نهم، ش 23: 109 ـ 124.
صداقت­زادگان، شهلا؛ ملکی، امیر و خسروی، ناهید (1396)، بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش به ارتقای مشارکت زنان در سطوح مدیریتی، دوفصلنامهمشارکتوتوسعهاجتماعی، دوره 2، ش 4: 115 ـ 138.
صفری، علی و فروغی­ابری، معین (1389)، سقف شیشه­ای و راه­های شستن آن برای زنان در ایران، مجله تدبیر، ش 217: 44 ـ 49.
طالقانی، غلامرضا؛ پورعزت، علی­اصغر و فرجی، بهاره (1388)، بررسی تأثیر سقف شیشه­ای بر کاهش توانمندی زنان در سازمان توسعه برق ایران، نشریهمدیریتدولتی، دوره 1، ش 2: 89 ـ 102.
طاهری، رضا (1393)، آناهیتا و ایزد بانوان دیگر در اسطوره و باورهای ایرانیان، تهران: سازمان انتشارات فروهر.
عبداللهی، مژگان (1381)، سقف شیشه‌ای مانع ارتقای شغلی زنان، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، ش 35: 187 ـ 200.
عطرکار روشن، صدیقه؛ نوریان، مریم و شیرین­بخش ماسوله، شمس­اله (1395)، تأثیر مخارج اجتماعی دولتها بر توسعه اقتصادی زنان (با تأکید بر آموزش و سلامت) در منتخبی از کشورهای آسیایی، فصلنامه مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، دوره 14، ش 3 : 37 ـ 60. 
عظیمی، حسین؛ شاکرمی، نبی­اله و اونق، فاطمه (1396)، بررسی اثر سبک زندگی اسلامی بر نگرش شغلی کارکنان، مدیریتاسلامی، دوره 25، ش 4:  151 ـ 174.
علیقلی، منصوره (1395)، بررسی رابطه بین مشارکت زنان در نیروی کار و توسعه اقتصادی کشورهای اسلامی، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، دوره 14، ش 47: 63 ـ 86.
غلامزاده، داریوش؛ حق‌شناس کاشانی، فریده و محمدخانی، فاطمه (1394)، تأثیر سبک رهبری بر باورهای سقف شیشه‌ای زنان. مطالعات اجتماعی ـ روانشناختی زنان، دوره  13، ش 3: 175 ـ 197.
فروتن، یعقوب و شجاعی، مینا (1396)، بررسی تطبیقی وضعیت زنان در کشورهای اسلامی خاورمیانه و شمال آفریقا، زن در توسعه و سیاست، مقاله 8، دوره 15، ش 1: 123 ـ 147.
فیضی، طاهره؛ موغلی، علیرضا؛ رفیعی، مجتبی و حسینی، سهیلا (1394)، بررسی وضعیت شاخصهای ارتقای زنان به پست‌­های مدیریتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مجلهعلمیدانشگاهعلومپزشکیایلام، دوره 23، ش 5: 111 ـ 119.   
قزل­ایاغ، محمد، و مرادی­کشکسرا، محمدتقی (1395)، سنجش میزان خودکارآمدی در مسیر پیشرفت شغلی کارکنان با استفاده از نظریه مجموعه‌های راف در شرکت مخابرات (غرب مازندران)، مطالعات مدیریت و کارافرینی، دوره 2، ش 3: 48 ـ 64.
کاظمی، عالیه و دهقانپور، افسانه (1392)، شناسایی و اولویت­بندی موانع حضور زنان در پست­های مدیریتی در صنعت نفت، زن در توسعه و سیاست، دوره 11، ش 2: 209 ـ 221.
کاویانی، محمد (1392)،سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
کجباف، محمدباقر؛ سجادیان، پریناز؛ کاویانی، محمد و انوری، حسن (1390)، رابطه سبک زندگی اسلامی با شادکامی در رضایت از زندگی دانشجویان شهر اصفهان، روانشناسی و دین، دوره 4 ، ش 4: 61 ـ 74.
اللهیاری، فاطمه؛ بیاتی، هادی؛ سجادی، سیدنصراله؛ گودرزی، محمود و علیدوست­قهفرخی، ابراهیم (1394)، نقش سقف شیشه‌ای بر وضعیت توانمندی زنان در سازمان ورزش شهرداری تهران، پژوهشهای کاربردی در مدیریت ورزشی، دوره 4، ش 1: 59 ـ 69.
الماسی، لیلا؛ لبادی، زهرا و علیپور، وحیده (1394)، سقف شیشه‌ای در جانشین­پروری زنان در مناصب مدیریتی، پژوهشهای رهبری و مدیریت آموزشی، س اول، ش 3: 91 ـ 117.
متانی، مهرداد و حسنی، آزیتا (1395)، بررسی موانع ارتقای زنان به سمت­های مدیریتی مورد مطالعه: شرکت صنایع شیر ایران، کنفرانس بین­المللی مدیریت و حسابداری، تهران.
مجلسی، محمدباقر (1404 ق)، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الوفاء.
محمدی، مهدی؛ ناصری­جهرمی، رضا؛ رحمانی، هادی؛ محمودی یگانه، الهام و مختاری، زینب (1394)، بررسی موانع ارتقای مدیریتی زنان از دیدگاه مدیران زن دبیرستان‌های شهر شیراز، تحقیقات مدیریت آموزشی،   دوره 6، ش 23: 87 ـ 105.
محمودی، ناهیدالملوک (١٣٨٦)، بررسی موقعیت زنان در عرصه‌های اشتغال و مدیریت‌ در‌ دانشگاه‌های‌ تهران با توجه به پیشرفت‌های تحصیلی آنان، فصلنامه علوم اجتماعی دا
مدیریت اسلامی
دوره 28، شماره 2
فصلنامه تابستان
مرداد 1399
صفحه 107-150

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار