فراتحلیل محرکها و بازدارنده‌های رفتار منافقانه در سازمان؛ کاوشی در سازمانهای ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

چنانچه کارکنان سازمان رفتاری از خود بروز دهند که با نگرش واقعی آنها سازگار نباشد به این کنش، رفتار منافقانه گفته می‌شود. تحقیقات انجام شده برای پایش عوامل مؤثر بر اینگونه رفتارهای انحرافی در سازمان پراکنده است و نتیجه جامعی ارائه نمی‌دهد. این پژوهش با هدف فراتحلیل پژوهشها دربارۀ محرکها و بازدارنده‌های رفتار منافقانه در سازمانهای ایرانی انجام شده است. در نتیجه جستجوی پژوهشها 28 سند مرتبط با موضوع یافت شد که براساس معیارهای فراتحلیل 13 مورد آن تأیید و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشاندهنده این است که از میان متغیرهای بررسی‌شده تنها سه متغیر شبکه ارتباطات، نظام ارزیابی و مرکز کنترل درونی با مقدار معنی‌داری (P Value) بیش­از پنج درصد، بدون تأثیر بر رفتار منافقانه در سازمان گزارش شده است. هم‌چنین، متغیر خودشیفتگی و شایعه سازمانی به­ترتیب با اندازه اثر 625/0 و 330/0 بیشترین و کمترین درصد تغییرات رفتار منافقانه در سازمان را تبیین کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Meta-analysis of the Drivers and Barriers of Hypocritical Behavior in the Organizations: An Investigation of the Iranian Organizations

نویسندگان [English]

  • Zahra Sadeqi Arani 1
  • Fatemeh Namian 2
1 Corresponding author: Assistant professor of management at the University of Kashan. Iran
2 Master’s Student of sociology, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
چکیده [English]

When the employees of an organization behave in a way incompatible with their own real attitude, they are conducting hypocritical behavior. Studies conducted to identify factors affecting such deviant behaviors are not integrated and do not provide an integrated result. Hence, this research is aimed at conducting a meta-analysis of previous studies on the drivers and barriers of hypocritical behavior of Iranian organizations. As a result of this investigation, 28 related documents were found, 13 of which were confirmed to be analyzed based on meta-analysis criteria. The results indicated that only three variables of communication network, evaluation system, and control center, with P values greater than 5%, were reported to have no effect on hypocritical behavior in the organization. Furthermore, the variables of narcissism and organizational gossips, with the effect size of 0.625 and 0.330 respectively, explained the highest and the smallest percentage of changes in hypocritical behavior in the organization.


کلیدواژه‌ها [English]

  • hypocritical behaviors in organizations
  • hypocrisy
  • perception and visualization management
  • narcissism
  • meta-analysis
آمدی، عبدالواحد بن محمد (1378)، غررالحکم و درر الکلم آمدی(ره)، ج 2، ترجمه و شرح هاشم رسولی محلاتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
اشگرف، رضا؛ امیری، علی‌نقی (1397)، شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بروز رفتارهای ریاکارانه در شرکتهای دولتی ایران و ارائۀ راهکارهای مبتنی بر متون اسلامی، مورد کاوی شرکت پالایش گاز پارسیان. مدیریت فرهنگ سازمانی، س 16، ش 2: 305 ـ 325.
پژوهنده، علی؛ دروگر، خدیجه (1390)، کندوکاو روانشناختی در ریشه‌های تربیتی نفاق، پژوهشهای اجتماعی اسلامی، س 6، ش 92: 115 ـ 140.
تقوایی، رضا؛ منصوری، علی؛ بابکیان­پور، امیرعباس؛ خوش­لسان، الناز (1395)، تأثیر رفتار خودشیفتگی مدیران بر رفتارهای منافقانه در استانداری کرمانشاه، خط‌مشی­گذاری عمومی در مدیریت، ش 7: 233 ـ 244.
حسینی، آسیه­سادات (1394)، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر نفاق در سازمان با نقش میانجی شایعه سازمانی (مورد مطالعه: سازمانهای دولتی بندرعباس)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم­انسانی.
حسینی، سیدعبدالرسول؛ زارع، امین (1396)، تأثیر رهبری قلدرمآبانه در بروز رفتارهای منافقانه، تبیین نقش میانجی‌گری سکوت سازمانی، خط‌مشی­گذاری عمومی در مدیریت، ش 8: 15 ـ 27.
خامنه‌ای، سیدعلی (1377)                               http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7875
خمینی، سیدروح­الله (1379)، صحیفه نور، ج 9، تهران: انتشارات طبع و نشر.
رستگار، عباس‌علی؛ شول، حسین؛ شرفی، وحید (1396)، نقش نظام ارزیابی عملکرد در بروز پدیدۀ ریاکاری سازمانی، اثر تعدیل‌کنندگی جوسازمانی، مطالعات رفتار سازمانی، س 6، ش 2: 27 ـ 50.
رضازاده­برفویی، حمید؛ مرتضوی، سعید؛  رحیم­نیا، فریبرز (1392)، واکاوی پیشایندهای فردی و موقعیتی مؤثر بر چاپلوسی و تأثیر آن بر پیشرفت شغلی کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشهای مدیریت عمومی، س 6، ش 22: 5 ـ 25.
زارع، امین؛ علیزاده، حسین؛ سپهری، سعید (1397)، رابطه رهبری قلدرمآبانه و رفتار منافقانه، نقش جوّ سکوت ادراک‌شده و اعتماد بین فردی، پژوهشنامه مدیریت تحول، س 2، ش 10: 149 ـ 178.
زارعی­محمودآبادی، محمدجواد؛ شاکراردکانی، محمد (1397)، بررسی تأثیر مدیریت جهادی و فضیلت سازمانی بر رفتار سیاسی کارکنان، فصلنامه مدیریت اسلامی، ش 26 (3): 127ـ 153.
سهرابی­فرد، نسرین (1385)، مروری بر مبانی فراتحلیل، روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، ش 3 (10): 169 ـ 171.
شیری، اردﺷﯿﺮ؛ ﺧﻠﺪﺷﺮﻓﯽ، ﺻﺒﺮﯾﻪ؛ دﻫﻘﺎﻧﯽ، ﻣﻬﺪی؛ یاسینی، علی (1394)، بررسی ارتباط بین خودشیفتگی مدیران و رفتارهای منافقانه با نقش میانجی رفتار ماکیاولی­گری مدیران در سازمانهای دولتی شهر کرمانشاه، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت سازمانهای دولتی،س 3، ش 11: 107 ـ 128.
شیری، اردشیر؛ یاسینی، علی؛ حسینی، آسیه­سادات (1397)، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر نفاق در سازمان با نقش میانجی شایعه پراکنی در لایه‌های سازمان، مطالعات رفتار سازمانی، س 7، ش 4: 213 ـ 244.
ضرغامی‌فرد، مژگان (1396)، طراحی الگوی پدیده راستکرداری مدیران در سازمانهای دولتی، پایان‌نامه دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس.
فانی، علی‏اصغر؛ شیخی‏نژاد، فاطمه؛ دانایی‏فرد، حسن؛ حسن‏زاده، علیرضا (1393)، کنکاشی پیرامون عوامل مؤثر بر شکل‏گیری رفتار سیاسی در سازمان، مدیریت دولتی، س 1، ش 6: 151 ـ 174.
قربانی­زاده، وجه­الله؛ رودساز، حبیب؛ عباس­پور، جعفر (1393)، فراتحلیل موانع استقرار موانع دولت الکترونیک در ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، س 2، ش 8: 1 ـ 32.
لطفی­علمداری، الناز؛ رشادت­جو، دکترحمیده (1396)، بررسی رابطه هوش فرهنگی با مدیریت برداشت کارکنان دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد علوم و تحقیقات تهران، مدیریت فرهنگی، س 1،   ش 36 و 35: 23 ـ 36.
مطهری، مرتضی (1384)، آشنایی با قرآن، ج ۱ و ۲، چ چهارم، قم: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1389)، مجموعه آثار پانزده گفتار (مسئله نفاق)، ج 25، قم: انتشارات صدرا.
ملکی­مین‌باش­رزگاه، مرتضی؛ باقری­قره­بلاغ، هوشمند؛ عین­علی، محسن (1398)، تأملی بر نقش تعدیلگری اخلاق کار اسلامی و سرمایۀ روانشناختی در تأثیر نقش سرپرستی ظالمانه بر رفتارهای انحرافی کارکنان ادارات دولتی استان سمنان، فصلنامه مدیریت اسلامی، ش 27 (3): 141 ـ 161.
نراقی، محمدمهدی (1373)، جامع­السعادات (علم اخلاق اسلامی)، ترجمه سیدجلال‌الدین مجتبوی، ج سوم، تهران: انتشارات حکمت.
نمازی­شاهرودی، شیخ­علی (1419ق)، مستدرک سفینةالبحار، ج 10، قم: مؤسسة النشرالاسلامی.
نیازی، محسن؛ حسینی­زاده، سیدسعید؛ سخایی، ایوب (1395)، فراتحلیل (نظریه تا کاربرد)، تهران: انتشارات سخنوران.
هادوی­نژاد، مصطفی؛ بهارلویی، الهه (1394)، رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان، پیشایندها و پیامدهای سازمانی، مدیریت دولتی، س 7، ش 2: 393 ـ 412.
هادوی­نژاد، مصطفی؛ دانایی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل؛ خائف­اللهی، احمد (1389)، کاوش فرایند رفتارهای منافقانه در ارتباطات بین فردی در سازمان با استفاده از نظریه داده بنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی، ش 7: 81 ـ 130.
هادوی­نژاد، مصطفی؛ دانایی‌فرد، حسن؛ آذر، عادل؛ خائف&sh