مؤلفه‌ها و ویژگیهای اخلاق حرفه‌ای استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های سازمانی(مورد مطالعه: یک دانشگاه نظامی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام

2 پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام

چکیده

حاکمیت اخلاق حرفه‌ای می‌تواند به‌میزان چشمگیری به سازمان در جهت کاهش تنشهای سازمانی و توفیق در تحقق اهداف یاری رساند. اعضای هیئت علمی به‌عنوان الگو و نمونه برای دانشجویان در کنار نقش علمی خود، نقش اخلاقی حساسی نیز ایفا می‌کنند. به‌همین دلیل در بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، آیین‌نامه‌هایی با عنوان شناسه‌های اخلاقی تدوین شده است. در این میان دانشگاه‌های سازمانی با توجه به اهداف و رسالت خاصی که بر دوش دارند، وضعیت ویژه‌ای نیز در زمینه اصول اخلاقی خویش خواهند داشت. این پژوهش با هدف دستیابی به الگویی جامع برای مفهوم اخلاق حرفه‌ای استادان در دانشگاه‌های سازمانی با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم‌افزار اطلس تی. انجام شده است. برای تحقق هدف پژوهش، پس از مطالعه ادبیات حوزه‌های اخلاق حرفه‌ای و دانشگاه‌های سازمانی، مصاحبه با خبرگان از جمله استادان و مدیران دانشگاه‌های سازمانی منتخب صورت گرفته است. با تحلیل داده‌ها، الگوی اخلاق حرفه‌ای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های سازمانی در شش بعد شایستگی آموزشی، شایستگی پژوهشی، شایستگی تربیتی فرهنگی، شایستگی اجرایی، شایستگی تعهدی و شایستگی خدمات مستشاری ارائه شده است. این شش بعد در ذیل دوازده مؤلفه و 53 شاخص دسته‌بندی و تشریح، و در نهایت، شبکه مضمونها ترسیم شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Components and Characteristics of Professional Ethics of the Professors and Faculty Members of Organizational Universities Case Study: Imam Hussein Comprehensive University

نویسندگان [English]

  • mahdi safian 1
  • mahdi mohammadi 1
  • seyyed ali mousavi 1
  • abdollah salehnezhad 2
1 Assistant professor at Imam Hussein Comprehensive University
2 Researcher at Imam Hussein Comprehensive University
چکیده [English]

The dominance of professional ethics can significantly help organizations reduce organizational challenges and succeed in achieving their goals. Faculty members who play their academic roles at universities, can also play a critical ethical role as models for their students. For this reason, codes of ethics have been developed in many universities and higher educational institutes. In the meantime, organizational universities, having special aims and missions, hold specific status with regard to ethical principles. This research is aimed at proposing a comprehensive model for conceptualizing professional ethics of the professors of the organizational universities through qualitative approach and thematic analysis using Atlas T software. Having reviewed the literature on professional ethics and organizational universities, the researchers interviewed some experts including professors and managers of selected organizational universities. Analysis of the data resulted in the professional ethics model of faculty members of organizational universities containing six dimensions of educational competence, research competence, cultural-educational competence, administrative competence, commitment competence and advisory competence. These six dimensions are categorized and described under twelve components and 53 indicators. Finally the thematic network is designed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • professional ethics of the professors of Imam Hussein Comprehensive University
  • faculty members of Imam Hussein Comprehensive University
  • organizational universities
  • the professional components and characteristics of professors
آراسته، حمیدرضا؛ جاهد، حسینعلی (1390). رعایت اخلاق در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی: گزینه‌ای برای بهبود رفتارها. فصلنامه نشاء علم، س اول، ش2:. 31 ـ 34.
احمدی، خدابخش (1387). مبحث اخلاقی در مشاوره و روان درمانی. تهران: نشر دانژه.
اله ویسی، گه شین (1390). تحلیل و بررسی جایگاه اخلاق حرفه‌ای تدریس در مراکز دانشگاهی: تأملی بر آراء و دیدگاه‌های استادان دانشگاه کردستان. اولین همایش بین‌المللی مدیریت، آینده‌نگری، کارآفرینی و صنعت در آموزش عالی. سنندج. 28 و 29 اردیبهشت.
ایمانی‌پور، معصومه (1391). اصول اخلاق حرفه‌ای در آموزش. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره پنجم، ش 6:  27 ـ 41.
جواهری، فروغ (1389). بررسی و مقایسه نظر استادان و دانشجویان در مورد ویژگی استاد خوب دانشگاهی. سمینار سراسری توسعه آموزش علوم پزشکی سنندج. 12 ـ 11 اسفند.
حسامی، کژال؛ خسروی، فرنگیس؛ شاهویی، روناک (1389). بررسی خصوصیات یک مدرس خوب از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان. سمینار سراسری توسعه آموزش علوم پزشکی سنندج، 12 ـ 11 اسفند.
حسینیان، سیمین (1385). اخلاق در مشاوره و روان‌شناسی. تهران: انتشارات کمال تربیت.
خنیفر، حسین؛ مسلمی، ناهید (1396). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی. تهران: انتشارات نگاه دانش.
دانایی‌فرد، ‌حسن؛ باقری‌کنی، ‌مصباح‌الهدی؛ حجازی‌فر، ‌سعید. (۱۳۹۴). شناسایی مؤلفه‌های سازمان‌های فضیلت‌محور و جهادی؛ مورد پژوهش: کمیته انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی. مدیریت اسلامی، س 23، ش 4: 45 ـ 72.
رجب‌بیگی، مجتبی؛ حمیدی، لیلا (1393). دانشگاه سازمانی. ماهنامه پژوهش‌های مدیریت و حسابداری، ش‌نهم: 31  ـ 46.
سعیدی گراغانی، مسلم (1390). اخلاق حرفه‌ای در کسب و کار. مجله حسابرس، ش 56: 90 ـ 94.
شالباف، عذرا (1388). نگاهی به معضلات و الگوی راهبردی ترویج اخلاق در سازمان‌های آموزشی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، س چهارم، ش 1 و 2: 95 ـ 120.
شیخ ذکریایی، ندا؛ آتش‌زاده شوریده، فروزان (1394). رابطه اخلاق حرفه‌ای و تعهد سازمانی در اساتید دانشگاه علوم پزشکی کردستان. نشریه علمی ـ پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی، دوره 25، ش 91:  21 ـ 30.
صالحی، محمد (1389). اخلاق حرفه‌ای در مدیریت. مجموعه مقالات حسابداری و مدیریت، دبیرخانه همایش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نکا.
عابدی جعفری، ‌حسن؛ تسلیمی، ‌محمد‌سعید؛ فقیهی، ‌ابوالحسن؛  شیخ‌زاده، ‌محمد (۱۳۹۰). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارامد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی، 10(5): 151 ـ 198.
عزیزی، نعمت‌اله (1389). اخلاق حرفه‌ای در آموزش عالی (تأملی بر راهبردهای بهبود استانداردهای اخلاقی در آموزش‌های دانشگاهی). راهبرد فرهنگ، ش هشتم و نهم:  173 ـ 201.
فرامرز قراملکی، احد (1383). اخلاق حرفه‌ای. قم: نشر مجنون.
فرمهینی فراهانی، محسن؛ بهنام جام، لیلا (1391). بررسی میزان رعایت مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای در اعضای هیئت علمی دانشگاه شاهد. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، س هفتم، ش 1: 1 ـ10.
قاضی طباطبایی، محمود؛ دادهیر، ابوعلی (1380). سوگیری هنجاری و اخلاقی در پژوهش‌های دانشگاهی: مطالعه تطبیقی امور مربوط به دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های ایران. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. سال 44. ش 181 ـ 180: 226 ـ 187.
گودرزی، مصطفی (1388). بررسی مبانی دینی اخلاق حرفه‌ای معلمان از دیدگاه اندیشمندان مسلمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان.
مطلبی‌فرد، علیرضا؛ آراسته، حمیدرضا (1390). بررسی تحلیلی و تئوریک اصول و مؤلفه‌های اخلاقی تدریس در آموزش عالی با تأکید بر دیدگاه مورای و همکاران. اولین همایش بین‌المللی مدیریت، آینده‌نگری، کارآفرینی و صنعت در آموزش عالی. سنندج. 28 و 29 اردیبهشت.
مظاهری، حسن (1382). اخلاق در اداره. قم: انتشارات بوستان کتاب.
معین، محمد (1377). فرهنگ فارسی. چاپ دوم، تهران: امیر کبیر.
مولایی، زهرا؛ اصیلی، غلامرضا؛ قدیریان، عباسعلی (1388). دانشگاه سازمانی، آموزشگاه استراتژی سازمان. تدبیر، ش 204: 16 ـ 21.
میرطاهری، لیلا؛ جمالی، اختر؛ آراسته، حمیدرضا (1394). بررسی حیطه‌ها و مؤلفه‌های اصلی توسعه و بالندگی اخلاق حرفه‌ای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مقایسه آن با وضع مطلوب. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، س دوم، ش 4 : 101 ـ 126.
نعمتی، محمدعلی؛ محسنی، هدی سادات (1389). اخلاق در آموزش عالی: مؤلفه‌ها، الزامات و راهبردها. پژوهشنامه مرکز تحقیقات استراتژیک، ش 63:  9 ـ 46.
نقوی، رشید؛ مصدق‌خواه، مسعود؛ حسنی آهنگر، محمدرضا؛ احمدوند، علی‌محمد (1396). ارائه مدل مفهومی سنجش عملکرد دانشگاه سازمانی با رویکرد ترکیبی کارت امتیازی توسعه یافته. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، س نهم، ش 27: 1 ـ20.