واکاوی ابعاد بازاریابی داخلی ازمنظر اسلام و سنجش رابطه آن با قصد بازدید مجدد گردشگران اماکن مذهبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه هرمزگان

2 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فیروزکوه

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تبیین ابعاد بازاریابی داخلی ازمنظر اسلام و سنجش رابطه آن با قصد بازدید مجدد گردشگران اماکن مذهبی است. برای انجام این پژوهش در مرحله اول از روش پژوهش داده‌بنیاد و بررسی اسناد و مدارک استفاده شد. بدین‌منظور، با استفاده از روش پژوهش داده‌بنیاد، داده‌های لازم از منابع اسلامی جمع‌آوری و سپس مؤلفه‌ها معین شد و ازطریق بررسی همکار، مورد تأیید قرار گرفت. مرحله  دوم پژوهش حاضر برحسب نوع تحقیق، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده‌ها نیز توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه  گردشگران و زائران حضرت عبدالعظیم حسنی در شهر ری با تعداد 384 نفر پاسخ‌دهنده برای سنجش قصد بازدید مجدد بودند که باتوجه‌به جدول مورگان به‌عنوان نمونه آماری به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. همچنین 112 نفر از کارکنان وابسته به مجموعه، جهت سنجش بازاریابی داخلی به‌صورت تصادفی و برمبنای روش ثرندایک انتخاب شده‌اند. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش پایایی گویه‌ها، پایایی ترکیبی هریک از سازه‌ها و میانگین واریانس استخراج‌شده و روایی پرسشنامه ازطریق روایی همگرا و روایی واگرا تأیید شد. همچنین برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار PLS-SEM استفاده شده است. ازمنظر آیات و روایات، ابعاد بازاریابی داخلی، شامل تأمین امنیت کارکنان، آموزش‌های متنوع و گسترده، پاداش‌های سخاوتمندانه، تسهیم اطلاعات، توانمندسازی کارکنان و کاهش تبعیض بین کارکنان می‌باشد. باتوجه‌به پژوهش حاضر، مدیران سازمان‌های گردشگری درراستای ارتقای سطح کمّی و کیفی مشتریان خویش در یک کشور اسلامی باید ابعاد بازاریابی داخلی طراحی‌شده را جهت بهبود خدمت‌رسانی به بازدیدکنندگان مدنظر قرار دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Exploring the Dimensions of Internal Marketing from the Perspective of Islam and its Relationship with the Revisiting Intention of Religious Sites Tourist's.

نویسندگان [English]

  • ebadellah baneshi 1
  • hamidreza boostani 1
  • mahdi zaki 2
1 Assistant Professor, Department of Business Management, University of Hormozgan
2 Master of Business Management, Islamic Azad University, Firoozkooh Branch
چکیده [English]

Abstract:
Purpose: The purpose of this study is explain the dimensions of internal marketing from the perspective of Islam and its relationship with the revisiting intention of religious sites tourist's. Method: For this purpose in the first step, the necessary data has been collected by using the Grounded theory research method were collected from Islamic resources, determined the dimensions and verified by peer review. The second step of present research has been applied research based on the research type and descriptive-survey based on the collecting method of data. The statistical population of this research includes all tourists and pilgrims of Abdolazim Hosni in Ray city that 384 people were randomly selected according to the Morgan table as a statistical sample. Also, 112 employees were selected randomly based on Thorndike method in order to measure the internal marketing. Reliability of the questionnaire has been confirmed by using the items reliability method, combined reliability of each structure and the average of variance extracted. Questionnaire validity has been confirmed by using the convergent and divergent validity. Also, in order to analyzing data has been used the PLS-SEM software. Findings; Dimensions of Internal Marketing from the perspective of Islam includes employees security, diverse and extensive training, generous rewards, information sharing, employees empowerment and reducing the discrimination between employees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic internal marketing
  • revisiting intention
  • religious sites tourist's
ابزری، مهدی؛ رنجبریان، بهرام؛ فتحی، سعید و قربانی، حسن (1388)، تأثیر بازاریابی داخلی بر بازارگرایی و عملکرد سازمانی در صنعت هتل‌داری. چشم‌انداز مدیریت. شماره 31: 44-25.
احسان‌بخش، صادق (1373)، آثار الصادقین، چاپ اول، رشت: ستاد برگزاری نماز جمعه.
اخوان، پیمان و خادم‌الحسینی، سیدپیمان (1392)، تبیین مدیریت دانش از دیدگاه اسلام، دوفصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت اسلامی، سال21، شماره 2: 126-99.
استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1387)، اصول روش تحقیق: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
امیرشاهی، میراحمد؛ نقویان، ناصر؛ علوی، سیدعلی و پرورش محسنی، مرجان (1390)، درآمدی بر مبانی بازاریابی در اسلام، اندیشه مدیریت راهبردی، دوره 5، شماره 2: 273-221.
پاینده، ابوالقاسم (1384)، نهج‌الفصاحه، ترجمه علی کرمی فریدنی، قم: انتشارات حلم.
جعفری، محمدتقی (1373)، اصول حکمت سیاسی اسلام، چاپ دوم. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
حسنقلی‌پور، طهمورث؛ انصاری، منوچهر و الهی‌گل، اکرم (1391)، بررسی تأثیر بازاریابی داخلی بر بازارگرایی در سازمان‌های خدماتی باتأکیدبر نقش میانجی رفتارهای شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی مطالعه پیمایشی بانک ملت شهر تهران، فصلنامه مدیریت بازرگانی، دوره 4، شماره 11: 54-39.
حسینی، میرزاحسن؛ فروزنده دهکردی، لطف‌الله و عیدی، فاطمه (1390)، ارائه چارچوب مفهومی در بازاریابی براساس مبانی اسلامی، اقتصاد اسلامی، سال 11، شماره42: 148-117.
حکیمى، محمد؛ حکیمی، محمدرضا و حکیمی، علی (1380)، الحیاة، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
دشتی، محمد (1386)، فرهنگ سخنان پیامبر اعظم. چاپ اول، قم: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیر‌المومنین.
دلبری، سمیرا و هویدا، رضا (1394)، تبیین اهمیت تسهیم دانش در آموزه های اسلامی، تهران: دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و فرهنگ توسعه.
رستمی، رضا؛ اکبری، پیمان؛ ویسمرادی، اکبر و محمدی نجف‌آبادی، عبدالمجید (1394)، تحلیل نقش واسطه‌ای رضایت شغلی و تعهد سازمانی در رابطه بین بازاریابی داخلی و مشتری‌گرایی در شرکت­های پخش دارویی و غذایی در غرب کشور، فصلنامه مدیریت بازاریابی، شماره 26: 158-139.
رسولی شریبانی، رضا و مریدسادات، حسین (1395)، بررسی نقش اخلاق در بازاریابی از دیدگاه فرهنگ ایرانی اسلامی، پژوهش­های جدید در مدیریت و حسابداری،سال 2، شماره 3: 52-37.
سید رضی‌ (1368)، نهج‌البلاغه، ترجمه سیدجعفر شهیدى، چاپ اوّل، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
شمس‌الدینی، علی؛ درخشان، الهام و کریمی، ببراز (1395)، ارزیابی اثرات توانمندسازی نیروی انسانی در توسعة صنعت گردشگری، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه­ای، سال 6، شماره24: 100-89.
شیخ صدوق (1404)، عیون الاخبارالرضا، جلد دوم، بیروت: مؤسسه اعلمی مطبوعات.
شیری، اردشیر؛ دهقانی سلطانی، مهدی؛ سلطانی بناوندی، اعظم و فارسی‌زاده، حسین (1394)، تأثیر کار هیجانی بر رضایت مشتری در صنعت هتل‌داری: نقش میانجی رضایت کارکنان، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال 10،شماره 31: 39-19.
ضرغام بروجنی، حمید و ترکمان، نسرین (1392)، تحلیلی بر توسعه گردشگری مذهبی در استان همدان، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال 8 ، شماره30: 80-57.
طبرسى، حسن‌بن‌فضل (1370)، مکارم‌الاخلاق، چاپ چهارم، قم: انتشارات شریف رضى.
عباسی، محمدرضا و صالحی، صبور (1390)، اثر بازاریابی داخلی بر مشتری‌مداری در صنعت بیمه، پژوهشنامه بیمه، سال26، شماره 2: 176-145.
قوامی، صمصام‌الدین و قریب، غلامرضا (1392)، بررسی نظام جبران خدمات در اسلام، اسلام و پژوهش­های مدیریتی، سال3 ، شماره7: 90-77.
کریمی، آصف؛ ولایتی شکوهی، رضوان؛ شعبانی‌نژاد، اسماعیل و گیلانی، الهام (1395)، رابطۀ میان بازاریابی داخلی و عملکرد سازمانی: نقش تعدیل­گری جنسیت، زن در توسعه و سیاست، سال14، شماره 3: 308-289.
کلینی، محمدبن‌یعقوب (1348)، الاصول‌الکافی، ترجمه جواد مصطفوی، جلد چهارم، تهران: فرهنگ اهل‌البیت.
کلینی، محمدبن‌یعقوب (1365)، الکافی، چاپ چهارم، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
کاظمینی، محمود (1389)، بررسی اثرات بازاریابی درونی بر رفتارهای شهروندی سازمانی و ارتباط آن با کیفیت خدمات (مطالعه موردی: شعب بانک سامان در تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
گیلانی، عبد‌الرزاق‌بن‌محمد هاشم و مرندی، رضا (1377)، مصباح‌الشریعه و مفتاح‌الحقیقه، چاپ اول، منسوب به امام جعفر صادق (ع)، تهران: انتشارات پیام حق.
مجلسی، محمدباقر (1403)، السماء و العالم بحارالانوار، چاپ سوم، بیروت: انتشارات مؤسسه وفا.
مجلسی، محمدباقر (1406)، روضه‌المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، قم: بنیاد فرهنگ اسلامی.
محدث قمی، حاج‌شیخ‌عباس (1355ق)، سفینه‌البحار و مدینه‌الحکم و الآثار، تهران: دارالاسوه.
محمدی، مصطفی؛ میرتقیان رودسری، سیدمهدی و صالحی، صادق (1395)، شایستگی­های فردی منابع انسانی و وفاداری کُنشی میهمانان در هتل­های چهارستاره استان مازندران، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال 11، شماره 35: 83-63.
مزیدی، علی‌محمد؛ اسلامی، حسین و اشرفی، علی‌رضا (1395)، بررسی نقش روابط عمومی و تکریم ارباب‌رجوع بر عملکرد سازمانی: سازمان پزشکی قانونی، فصلنامه رسانه، سال  26، شمار4: 147-131.
مصلح، مجید و اله‌یاری بوزنجانی، احمد (1394)، اخلاق در بازاریابی: ارزش­های اخلاقی مورد تأکید اسلام در مدیریت فعالیت­های بازاریابی، فصلنامه پژوهشنامه اخلاق، سال 8، شماره24: 74-57.
ملازم‌الحسینی، محمدکاظم؛ رجوعی، مرتضی و مرادی، محسن (1396)، تأثیر توسعه­ اماکن گردشگری بر رضایت­مندی گردشگران مذهبی، مطالعه­ موردی: کلان‌شهر مشهد، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال 12، شماره 39: 142-123.
مهدوی، ایرج و ظریف، فائزه (1392)، رتبه‌بندی آمیخته بازاریابی در گردشگری اماکن مذهبی ایران با استفاده از فنون MADM. مطالعات کمی در مدیریت، سال 4 ، شماره 2: 78-59.
مؤمنی، مصطفی؛ صرافی، مظفر و قاسمی خوزانی، محمد (1386)، ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی- فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلان‌شهر مشهد، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 11: 38-13.
نژادسلیم، عادل (1387)، کرامت انسانی و سازمان، چاپ دوم. تهران: انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
نوری طبرسی، میرزاحسین (1368)، مستدرک‌الوسائل، چاپ دوم. قم: مؤسسه آل‌البیت.
ونوس، داور و خانی، جمال (1384)، اخلاقیات و بازاریابی، بررسی تطبیقی نظرات روحانیون، مدیران شرکت‌های دولتی و مدیران شرکت‌های خصوصی، مدیریت فرهنگ سازمانی،سال 3، شماره 1: 61-45.
یحیی‌زاده­فر، محمود؛ شیرخدایی، میثم و رمضانی، ایوب (1391)، بررسی تأثیر گرایش به بازاریابی داخلی و رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد سازمانی در دانشگاه مازندران، پژوهشنامه­ مدیریت اجرایی، سال 4، شماره 8: 176-158.
یونسی­فر، سیدمحمد؛ محقر، علی و یونسی­فر، سیدعزیز (1389)، تأثیر مؤلفه­های بازاریابی داخلی بر بهبود عملکرد پرسنل شاغل در بیمارستان شهید صدوقی یزد، مدیریت بهداشت و درمان، سال 2، شماره 6: 27-19.
Ahmed, P., Rafiq, M., & Saad, N. (2003). Internal Marketing and the Mediating Role of Organizational Competencies. European Journal of Marketing. 37 (9): 1221–1241.
Ali, J. A. (2010). Islamic challenges to HR in modern organizations. Personnel Review. 39 (6): 692-711.
Alom, M., & Haque, S. (2011). Marketing: An Islamic Perspective. World Journal of Social Sciences. 1 (3): 71-81.
Arham, M. (2010). Islamic perspectives on marketing. Journal of Islamic marketing. 1 (5): 53-62.
Bakar, A., & Wilkinson, J. (2011). An Islamic perspective of internal marketing. University of South Australia.
Ballantyne, D. (2003). A relationship-mediated theory of internal marketing. European Journal of marketing. 37 (9): 1242-1260.
Bansal, S., Mendelson, B., & Sharma, B. (2001). The impact of internal marketing activities on external marketing outcomes. Journal of Quality Management. 3: 61–76.
Crick, A. P. (2003). Internal marketing of attitudes in Caribbean tourism. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 15 (3): 161-166.
Dukakis, J. P., & Kitchen, P. J. (2004). Internal marketing in UK bank: conceptual legitimacy or window dressing. The International Journal of Bank Marketing, 22 (6): 421-52.
Ferns N. B., & Walls, A. (2012). Enduring travel involvement, destination brand equity, and travelers’ visit intentions: A structural model analysis. Journal of Destination Marketing & Management. 1 (1-2): 27-35.
Gummesson, E. (1994). Marketing relationship marketing operational. Internal Journal of Service Industry Management. 5 (5): 5-20.
Kaurav, R. P. S.,Chowdhary, N., & Shukla, U. N. (2011). Impact of internal marketing on external marketing in tourism enterprises: A study in the focus of Madhya Pradesh. Journal of Global Information and Business. 2 (1): 15-24.
Parasurman, A. (1994). A Conceptual Model of Services Quality and its Implications for Future Research. Journal of Marketing. 13 (49): 41-50.
Rafiq. M., & Ahmed, P. K. (2000). Advances in the IM concept: Definition, synthesis, and extension. Journal of Services Marketing. 14 (6): 44-62.
Rahman, N. M., & Shahid, S. (2009). Islamic HRM Practices and Employee Commitment?: A Test Among Employees of Islamic Banks in Bangladesh. unpublished report. Universiti Kebangsaan Malaysia.