نقش و کارکردهای نیت در مدیریت اسلامی

جوادی, محمد; گنجعلی, اسدالله

نقش و کارکردهای نیت در مدیریت اسلامی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت بازرگانی دانشگاه امام صادق(ع)

² استادیار گروه بازرگانی دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

با توجه به تکرار و اهمیت موضوع نیت در مطالعات و آثار حوزه مدیریت اسلامی بویژه ذیل بازتعریف مفهوم عملکرد از دید اسلام، این پژوهش در صدد بررسی و مطالعه دقیق این موضوع در آیینه روایات معصومین (علیهم السلام) است تا بتواند حدود و ثغور و مختصات دقیق این مفهوم اسلامی را در این مطالعات مشخص کند. در این پژوهش برای گردآوری دادهها از روش کتابخانهای و برای تجزیه و تحلیل آنها از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. از آنجا که در این تحقیق، مطالعه روایی صورت گرفته است، سعی شد چه در مرحله گردآوری و چه در مرحله تحلیل از روش پژوهش مختص این حوزه یعنی روش فهم حدیث نیز استفاده شود. در نهایت، یافتههای پژوهش، نقش نیت را در دو قسم اهمیت (مثل شرطیت در پذیرش عمل، مترادف و یا مهمتر از عمل بودن) و ریشهها (ولایت، قلب، اخلاص، معرفت و قدرت استنباط شرعی) و کاربرد آن را در سه قسم الزامات (مثل صداقت، خیریت، لزوم تطابق با عملکرد و..)، آثار تکوینی (مثل قوت جسم، اثر در رزق و...) و ارزیابی عملکرد (شامل دو حوزه ارزیابی عندالخلق مثل کارایی و اثربخشی عمل و عدم تأثیر در مباحث اقتصادی و ارزیابی عندالله مثل مبنای جزای الهی بودن)، توضیح داده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22516980.1397.26.2.7.0

عنوان مقاله [English]

The Role and Functions of Intention in the Islamic Management

نویسندگان [English]

Mohammad Javadi ¹
Asadollah Ganjali ²

¹ Student of Islamic knowledge and business administration, Imam Sadegh University

² Assistant professor at business administration, Imam Sadegh University

چکیده [English]

Regarding the importance and recurrence of the issue of intention in the field of Islamic management, especially in modifying the concept of performance from Islamic viewpoint, this research is intended to study the feedback of this issue in the traditions of the Infallibles in order to determine the precise scope of this Islamic concept. This research follows library method data collection and the thematic analysis for analyzing the data. Due to the fact that a narrative study has been carried out in this research, the researchers tried to use an appropriate method fitting the subject in the collection phase, which is the method of perceiving Hadiths. Eventually, the research findings identified the role of intention in two dimensions of importance, (such as the conditionality of acceptance of action, being parallel or even more important than action), and the roots (including wilayah, heart, sincerity, knowledge, and power of religious induction), and their application in three types (including honesty, goodness, and the necessity of adjustment to the performance, etc.), genetic effects (such as the strength of the body, the effect on nutrition, etc.) and performance evaluation (including two areas of evaluation of the other people, such as the effectiveness and of practice and lack of influence on economic topics, and the evaluation subject to Allah such as Divine reward and punishment.

کلیدواژه‌ها [English]

Intent
Islamic management
performance management
Islamic performance management
Islamic organizational Behavior

مراجع

قرآن کریم.

ابن بابویه، محمد بن على (1376ه.ش). الأمالی. تهران: کتابچی.

ابن بابویه، محمد بن على (1378 ه.ق). عیون أخبار الرضا علیه‌السلام. تهران: جهان.

ابن درید، محمد بن حسن (1988م). جمهرة اللغة. ج 2. بیروت: دار العلم للملایین.

ابن سیده، على بن اسماعیل (‌1421 ه.ق). المحکم و المحیط الأعظم. ج 9. بیروت: دارالکتب العلمیة.

‏ابن منظور، محمد بن مکرم ‏(1414 ه.ق). لسان العرب. ج 2. چ سوم. بیروت: دارصادر.

ابوجعفرالبرقی، احمد بن محمد خالد (1394). المحاسن. چ دوم. قم: دارالکتب الاسلامیه.

ابوجیب، سعدى (1408 ه.ق). القاموس الفقهی لغة و اصطلاحات. چ دوم. دمشق: دارالفکر‌. نسخه الکترونیکی نرم‌افزار جامع فقه نور.

ازهرى، محمد بن احمد (1421 ه.ق). تهذیب اللغة. ج سیزدهم‏. بیروت: داراحیاء التراث العربی.

افندی حسن، محمد (1376). نگرش توحیدی در مدیریت و اداره امور عمومی: مفاهیم، اصول و یک مدل جدید. تهران: سازمان امور اداری و استخدامی کشور.

بستانى، فواد افرام‏ (1375 ه.ش). فرهنگ ابجدى. چ دوم. تهران: اسلامی.

پژوهان، ایوب؛ رسولی، رضا (1394). بررسی و توصیف مدیریت و مدیریت منابع انسانی از منظر قرآن کریم. اسلام و پژوهشهای مدریتی. ش دوم. س چهارم: 91 ـ 110.

تقوی دامغانی، سیدرضا (1393). نگرشی بر مدیریت اسلامی. تهران: امیرکبیر.

جعفر بن محمد علیهالسلام (1400ه.ق). مصباح الشریعة. بیروت: انتشارات اعلمی.

چیت‌سازیان، علیرضا؛ جوادی، محمد (1394). بازخوانی نظام انگیزش در سازمان جهادی. فصلنامه علمی تخصصی مطالعات مدیریت و فرهنگ جهادی. س اول. ش اول: 119 ـ 138.

حجازیفر، سعید (1396). رویکردها و منظومه پژوهشی مطالعات مدیریت اسلامی. مدیریتاسلامی. س بیست و پنجم. ش اول: 57 ـ 89.

حر عاملى، محمد بن حسن (1409ه.ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.

حمیرى، نشوان بن سعید (1420 ه.ق‏). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. ج چهارم. دمشق: دار الفکر.

خلیل بن احمد (1409 ه.ق). کتاب العین. قم: مؤسسه دارالهجره.

راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ه.ق). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم.

رضاییان، علی؛ گنجعلی، اسدلله (1390). مدیریت عملکرد چیستی، چرایی و چگونگی. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).

شریف الرضى، محمد بن حسین (1414ه.ق). نهج البلاغه. قم: هجرت.

شریف مرتضى، على بن حسین ‌( 1405 ه‍ ق‌). رسائل الشریف المرتضى‌. ج دوم. قم: دارالقرآن الکریم.

ضماهنی، مجید؛ حجرگشت، سعید (1394). طراحی و تبیین الگوی فرماندهی (رهبری) سردار شهید حسن باقری. فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی. دوره دهم. ش چهارم: 584 ـ 607.

طریحى، فخر الدین بن محمد (1375ه.ش). مجمع البحرین. ترجمه حسینى اشکورى. ج سوم. چ سوم. تهران: مرتضوی.

عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخزاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی. س پنجم. ش دوم. ش پیاپی 10: 151 ـ 198.

عبدالرحمان، محمود. معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة. نرم افزار جامع فقه اهل البیت (علیه‌السلام). ج دوم و سوم. نسخه الکترونیکی.

عسکرى، حسن بن عبدالله (1400ه.ق). الفروق فى اللغة. بیروت: دارالافاق الجدیدة.

فراهیدى، خلیل بن احمد (1409 ه.ق). کتاب العین. ج هشتم. چ دوم. قم: نشر هجرت.

فیومى، احمد بن محمد (1414ه.ق). المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى. ج دوم. چ دوم. قم: مؤسسه دار الهجرة.

قوامی، سید صمصامالدین (1386). مدیریت از منظر کتاب و سنت. چ سوم. تهران: دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.

کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407ه.ق). الکافی. تهران: الاسلامیه.

کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1429ه.ق). الکافی. قم: دار الحدیث.

گنجعلی، اسدلله؛ کمالیان مهریزی، سید یوسف (1396). بازتعریف مفهوم عملکرد از منظر قرآن کریم. تهران: دانشگاه امام صادق (علیه السلام).

مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (1403ه.ق). بحار الأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

مسعودی، عبدالهادی (1384). روش فهم حدیث. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).

مشکینى، میرزا على (1416 ه‍ ق). اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها. چ ششم. قم: نشر الهادی.

مشکینى، میرزا علی (1392 ه.ش). مصطلحات الفقه. قم: دارالحدیث.

مصباح یزدی، محمدتقی (1391). پیشنیازهای مدیریت اسلامی. تحقیق و نگارش: غلامرضا متقیفر. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سره).

مفید، محمد بن محمد (1413ه.ق). الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد. قم: انتشارات کنگره شیخ مفید.

مقیمی، سیدمحمد (1395). اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام. چ سوم. تهران: انتشارات راهدان.

هاشمی شاهرودى، سید محمود؛ جمعی از نویسندگان (1426 ه‍ ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام‌. قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام‌.