الگوی شکل گیری نوآوری اجتماعی در جهاد سازندگی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی دانشگاه علامه طباطبائی(ره)

2 نویسنده مسئول: دانشیار گروه مدیریت صنعتی دانشگاه علامه طباطبائی(ره)

3 دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

4 استادیار گروه مدیریت صنعتی دانشگاه علامه طباطبائی(ره)

چکیده

محققان حوزه نوآوری معتقدند که نوآوری دیگر تنها ساختار اقتصادی یا فرایند فنی نیست و آن را می­توان در قواره پدیده‌ای اجتماعی دانست. جهاد سازندگی نیز یکی از نهادهای نوظهور انقلاب اسلامی است که توانست در روندی رو به رشد به توسعه خدمات اجتماعی بپردازد و بخشی از نیازهای روز جامعه را در دوره حیات خود به گونه‌های نوآورانه نسبت به ساز و کارهای موجود و بوسیله مردم و سازماندهی مردمی برآورده سازد. لذا از این منظر می­توان جهاد سازندگی را به مثابه یک نهاد نوآور اجتماعی مورد مطالعه قرار داد. بنابراین محقق در این تحقیق به دنبال این است تا مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون و با استفاده از تحلیل بیش از ۳۰ مصاحبه­های هدفمند و اسناد و تحقیقات مرتبط انجام شده با این نهاد، الگوی شکل­گیری نوآوری اجتماعی در جهاد سازندگی را تشریح کند. هم­چنین به علت عدم دسترستی به تمامی اعضای مدیران و متخصصان مرتبط در جهاد در این تحقیق از رویکرد نمونه­گیری غیر احتمالی و با شیوه گلوله برفی استفاده شد. مبتنی بر نتایج، این الگو فرایندی است که با "ایجاد اضطرار محرک بر محوریت ولی" شروع شد و با "شکل­گیری اولیه مبتنی بر نیت­مندی جهادی و تربیت نوین اسلامی" ادامه یافت و بر بستر "ساختاری جهادی" و در محیط و فرهنگی با "کنش جهادی" توسعه و قوام پیدا کرد و در نهایت موجب "بسیج عمومی و احیای فرهنگ یاریگری" به منظور رفع نیازهای جامعه توسط آحاد مردم شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Pattern of the Formation of Social Innovationin the Jihad-e-Sazandegui

نویسندگان [English]

  • Mahdi Roohollahi 1
  • Habibollah Tabatabaeiyan 2
  • Manoochehr Manteghi 3
  • Jahanyar Bamdad Sufi 4
1 Ph.D. candidate of technology management, Allameh Tabatabaei University
2 Corresponding Author, associate professor of industrial management at Allameh Tabatabaei University
3 Associate professor at Malek Ashtar University
4 Assistant professor of industrial management at Allameh Tabatabaei University
چکیده [English]

Researcher of innovation studies believe that it no longer contains only economic structure or technical process; rather, it can be considered as a social phenomenon. Jihad-e-Sazandegui is a novel emerging institution of the Islamic Revolution that has been able to present social services progressively meeting some of the needs of society during its lifetime in an innovative way, compared to existing mechanisms, by the help of people and organizing them. In this regard, Jihad-e-Sazandegui can be considered as an innovative social institution. Hence, the researchers are aimed at conducting a thematic analysis strategy through the analysis of more than 30 purposive interviews and related documents as well as the researchers conducted with regard to this institution, to identify the model of the formation of social innovation in Jihad-e-Sazandegui. Due to the impossibility of interviewing all the managers and related specialists in Jihad, this study was conducted using a non-probabilistic and snowball sampling method. According to the results, this model contains a process which began with "creating stimulus of urgency" and continued with the "initial formation based on the Jihad intentions and the new Islamic education" based on "Jihad-e-Sazandegui", and developed and consolidated in an environment and culture of "Jihadi performance", and ultimately led to "public mobilization” and restoration of help culture" by the people to meet the needs of the community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jihad-e-Sazandegui
  • innovation
  • social innovation
ازکیا، مصطفی؛ دیباجی، شکوه (۱۳۹۵). نقد برنامه­های توسعة روستایی در ایران. مطالعات و تحقیقات اجتماعی. دوره ۵. ش ۱: ۱۰۳ تا ۱۲۵.
ایروانی، محمدجواد (1378). نهادگرایی و جهاد سازندگی. تهران: وزارت جهاد سازندگی. مشتاقان فلاح.
پورعزت، علی­اصغر (1389). جهاد سازمانی که بود. سوره اندیشه. ش ۴۶ ـ ۴۷: ۱۰۶ ـ 102.
پورعزت، علی­اصغر؛ قلی­پور، آرین (1388). بازشناسی ماهیت عناصر و فراگردهای توسعه و ترویج فرهنگ جهادی در سازمان. مجموعه مقالاتدومین همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی. وزارت جهاد کشاورزی.
جعفری، محسن (۱۳۹۷). سلسله گفتارهایی در باب تحلیل نهادهای انقلابی. تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
حریری، نجلا (138۵). اصول و روشهای پژوهش کیفی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم تحقیقات. تهران.
حسینی خامنه­ای، سیدعلی (1361). مصاحبه اختصاصی. تهران: مجله تخصصی جهاد. ش 33: ۱۰ تا ۱۱.
حسینی خامنه­ای، سید علی (1364). مصاحبه اختصاصی. مجله تخصصی جهاد. ش 76: ۸ تا ۱۰.
قراباغی، میثم (۱۳۹۷). ده گفتار مدیریت جهادی. تهران: انتشارات دانشگاه جامع امام حسین(ع).
عابدی جعفری، حسن و همکاران (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضمونها: روشی ساده و کارامد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی. اندیشه مدیریت. دوره ۵. ش ۲: ۱۵۱ تا ۱۹۸.
عظیمی، حسینعلی (1369). مجموعه مقالات اولین کنگره بزرگ نهادهای انقلاب اسلامی. تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
رفیع­پور، فرامرز (۱۳۷۲). سنجش گرایش روستائیان نسبت به جهادسازندگی. تهران: مرکز تحقیقات روستایی جهاد سازندگی.
رفیعی، مجتبی و همکاران (1394). مطالعه و تحلیل سازمانهای نوآور و ساز و کارهای رهبری و هماهنگی این سازمانها. دو فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی. ش 24: ۱۵ تا ۳۲.
مبینی دهکردی، علی؛ کشتکار هرانکی، مهران (۱۳۹۵). فراترکیب الگوهای نوآوری اجتماعی. فصلنامه برنامه­ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. س هفتم. ش 26: ۱۰۱ تا ۱۳۸.
مبینی دهکردی، علی؛ کشتکار هرانکی، مهران (۱۳۹۳). بررسی تأثیر الگو سه شاخگی بر نوآوری اجتماعی: مطالعه موردی یک شرکت وابسته به صنایع خودروسازی. فصلنامه مدیریت نوآوری. س ۳. ش ۴: ۵۷ تا ۷۵.
نوری‌نژاد، علی (۱۳۸۶). جهاد سازندگی یادگار امام(ره) و مولود انقلاب اسلامی و فرهنگ جهادی مولودی از جهادسازندگی. اولین همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی. وزارت جهاد کشاورزی.
هاشمی فشارکی، سیدجواد (1389). اعجاز مهندسی قرن در دفاع مقدس. تهران: ستاد کنگره مهندسین شهید www.dsrc.ir.