پویایی شناسی سیره حضرت علی علیه‌السلام در مدیریت بحران جنگ جمل

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دکتری مدیریت سیستم ها، دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه مدیریت دانشگاه قم، ایران

چکیده

سیره حضرت علی علیه‌السلام با توجه به آن شخصیت والای عرفانی، انسانی و دلیرانه سرشار از نکات آموزنده و پندآمیز بوده که می­تواند سالها بعد نیز با الگوهای نوین علمی مقایسه و به‌عنوان سرمشق­های برتر و سرآمد مورد بررسی قرار گیرد. سیره مدیریت ایشان در جنگ جمل از بُعد مدیریت بحران سرشار از آموزه‌هایی است که با متدلوژیهای مدیریت بحران هماهنگ بوده، با این ویژگی که علاوه بر بهره‌برداری از تمامی ظرفیتها و فن‌های مدیریت بحران علمی، از ظرفیتهای اسلامی و قرآنی نیز بهره‌برداری حداکثری صورت پذیرفته است. این پژوهش بر اساس مطالعه ادبیات موضوع و با رویکرد توصیفی و با بهره‌گیری از نظر خبرگان حوزه و دانشگاه صورت پذیرفته و رویکردهای مدیریت بحران عصر حاضر را مورد توجه و مقایسه قرار داده است و سیر عملی مدیریت بحران حضرت را در جنگ جمل معرفی می‌کند. در این مقاله با بهره‌گیری از نگرش پویایی سیستم حلقه‌های پویایی مدیریت بحران در جنگ جمل شناسایی، و نظریه تعادلی در بحران جمل بررسی ‌شده است. سیره عملی حضرت بر بهره‌گیری کامل و حداکثری از استعداد و توانمندیهای دینی، فرهنگی و اجتماعی تأکید دارد و رویکردی یادگیرنده و آموزشی به‌منظور پیشگیری از بحرانهای آینده و بازسازی روانی، اجتماعی و زیرساختی را به‌منظور ارتقای سطح سلامت جامعه مد نظر قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Dynamics of Imam Ali’s Conduct in the Management of the Crisis in the Battle of Jamal

نویسندگان [English]

  • Majid Hassani 1
  • Valiullah Naghipourfar 2
1 Corresponding author: PhD at system management, Tarbiat Modarres University
2 Faculty Member of Qum University
چکیده [English]

Due to the mystical, humane and courageous personality of Imam Ali (AS), his conduct is full of instructive themes that can compete modern scientific models of these days, and can be referred to as superior and excellent patterns for this time. From a crisis management point of view, his management of the battle of Jamal is full of instructions consistent with the crisis management methods of today. Employing all aspect and techniques of crisis management, his method takes the advantages of maximum utilization of Islamic and Quranic doctrines. This research is based on the study of the literature relating to the issue through a descriptive approach and with reference to the experts of religious schools and universities. It encompasses the approaches to management of the crisis of the present day, and presents the practical procedure of crisis management in the battle of Jamal. Using the dynamical approach, dynamical loops approach of crisis management systems in the battle of Jamal was identified, and the equilibrium theory was tested in this research. Imam Ali’s conduct emphasizes on the full application of religious, cultural and social talents and capabilities. It provides a learning and educational approach to prevent future crises and psychological, social and infrastructural restoration to improve the healthiness of the community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (AS)
  • the battle of Jamal
  • crisis management
  • the history of Islamic
  • dynamics of Imam Ali’s conduct
قرآن کریم. ترجمه محمد مهدی فولادوند. تهران: نشر دارالقرآن کریم.
نهج‌البلاغه. ترجمه سید علی نقی فیض‌الاسلام. تهران: مؤسسه چاپ و نشر تألیفات فیض الاسلام.
ایدلخانی، یاسمن؛ اخوان، پیمان؛ حسنوی، رضا (1395). مدل ترکیبی مدیریت دانش و اقتصاد مقاومتی: رویکردی مناسب برای مواجهه با بحرانها در جمهوری اسلامی ایران. مجله مدیریت بحران. دوره 5. ش 10: 65 تا 76.
چیت‌ساز، علی؛ شائمی برزکی، علی؛ شفیعی باغبادرانی، شیما (1394). تحلیل تأثیر زیرساختهای تسهیم دانش بر بهبود کیفیت اجرای عملیات مدیریت بحران از طریق یادگیری سازمانی. مجله امداد و نجات. دوره 7. ش 1: 70 تا 87.
حبیب‌زاده ملکى، اصحاب (1389). راهبردهاى رسانه‌ای در مدیریت بحران. فصلنامه توسعه. سال 5. ش 18: 103 تا 123.
حسینی، سید یعقوب (1392). بررسی میزان تأثیر مدیریت راهبردی بر کیفیت عملیات مدیریت بحران. دو فصلنامه مدیریت بحران. ش 2: 77 تا 86.
دشتی، محمد (1382). امام علی(ع) و امور نظامی. چ دوم. قم: نشر مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع).
دشتی، محمد (1385الف). امام علی(ع) و امور اطلاعاتی. امنیتی. چ سوم. قم: نشر مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع).
دشتی، محمد (1385ب). امام علی(ع) و مدیریت. چ سوم. قم: نشر مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع).
رسولی محلاتی، سید هاشم (1404). زندگانی حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام. انتشارات علمیه اسلامیه.
روشندل اربطانی، طاهر (1388). تدوین الگوى جامع فراگرد مدیریت بحران با رویکرد نظم و امنیت. فصلنامه دانش انتظامی. س دهم. ش دوم: 63 تا 80.
کامرانیان، عباسعلی (1387). قضاوت‌های امیرالمؤمنین علی (ع). نور قرآن و اهل‌بیت (ع). قم.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. (1395). دستنامه مدیریت بحران. تهران: مرکز آموزش و پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری.
سعیدی، علیرضا (1384). نظریه تعادل در مدیریت بحران. اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه. تهران.
شیرازی، حسین؛ امیرصوفی، رحمت‌الله؛ اوطاد العجم، عباس؛ فلکی، آرش (1390). ارائه طرح معماری جنگ اطلاعاتی. فصلنامه مدیریت نظامی. ش 42: 127 تا 146.
شهیدی، سید جعفر (1377). علی از زبان علی یا زندگانی امیرمؤمنان علی(ع). چ پنجم. تهران: نشر فرهنگ  اسلامی.
فرتوک زاده، حمیدرضا (1371). نگاهی بر پویایی سیستم­ها (2). دانش مدیریت. ش 19: 25 تا 34.
فرتوک زاده، حمیدرضا (1372الف). نگاهی بر پویایی سیستم­ها (3). دانش مدیریت. ش 20: 30 تا 40.
فرتوک زاده، حمیدرضا (1372ب). نگاهی بر پویایی سیستم­ها (4). دانش مدیریت. ش 23: 69 تا 81.
نصیبی، مهدی؛ مدیری، محمود؛ نکویی، محمدعلی؛ حسنوی، رضا؛ نوری، مهدی (1394). ایجاد مدل تعاملی اطلاعات و فعالیت های ذی نفعان مدیریت بحران در صنعت با رویکرد مهندسی همزمان. مطالعه موردی: ایران خودرو. مجله مدیریت بحران. دوره 4.ش 8: 23 تا 26.
مهدوی دامغانی، محمود (1379). جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه. ابن ابی الحدید. ج اول. چ سوم. تهران. 210 تا 220.