الگوی شغل از دید اسلام

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت منابع انسانی اسلامی دانشگاه شیراز

2 استادیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه شیراز

چکیده

شغل و کار عاملی سازنده محسوب می­شود که نه تنها در شکل­گیریِ انسان از جهات مختلف فیزیکی، فردی و اجتماعی تاثیرگذار است؛ بلکه در رشد و توسعه تمدن­ها نیز نقشی حیاتی ایفا می­کند. رویکردهای گوناگونی به شغل و کار وجود دارد که کامل­ترین و متعالی­ترین آنها به اعتقاد مسلمانان، رویکرد اسلامی است. اسلام، شغل را وسیله­ای برای رسیدن انسان به اهداف متعالی آفرینش قرار داده تا وی بدین طریق به منزلت حقیقی خود دست یابد و این نگرشی کاملاً والا و متمایز از نگاه امروزیِ دنیایِ مادی به این مسئله است. هدف این پژوهش، شناسایی و استخراج الگوی شغل از دید اسلام است. در این راستا از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و منابع دینی مورد واکاوی قرار گرفته است. الگوی پیشنهادی دارای 43 شاخص و سه گروه شامل رویکرد اسلام به شغل، وظایف متقابل مدیران و کارکنان و در نهایت پیامدهای شغل است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Job Models from an Islamic View

نویسندگان [English]

  • Samaneh Asghari 1
  • Muslim Bagheri 2
1 Student at master’s degree, Shiraz University
2 Assistant professor at Shiraz University
چکیده [English]

Occupation is a constructive factors that not only influences man’s physical, personal and social formation, but also plays a vital role in the development and progress of civilizations. There are a variety of approaches to work, the most perfect and the most transcendent of which, according to Muslims, is the Islamic approach. Islam emphasizes on working as a means of achieving man's superior goals so that he can achieve his real status. This approach is completely upright and distinct from the modern look of the material world on this issue. The purpose of this study is to identify and propose a model of work from Islamic view. In this regard, qualitative content analysis has been conducted and religious sources have been analyzed. The proposed model has 43 indicators and three groups including the Islamic approach to work, the interactional duties of managers and employees, and the consequences of working.

کلیدواژه‌ها [English]

  • working in Islam
  • model of working in Islam
  • Islamic management
  • social institutions
قرآن کریم. ترجمه محمدمهدی فولادوند (1390). تهران: نشر دارالقرآن کریم.
نهج­البلاغه. ترجمه محمد دشتی (1386). قم: نشر مشرقین.
نهج­الفصاحه. ترجمه ابوالقاسم پاینده (1382). تهران: دنیاى دانش‏.
ابن­بابویه، محمد بن علی (1366). علل­الشرایع. ترجمه هدایت اله مسترحمی. تهران: کتاب فروشی مصطفوی.
ابن‌بابویه، محمد بن على (1377). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال. ترجمه علی اکبر غفاری. تهران: کتاب فروشى صدوق.
ابن­بابویه، محمد بن على (1413).­  من لایحضره الفقیه. ترجمه علی اکبر غفارى و صدر بلاغى. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ابن­شعبه حرانى، حسن بن على (1381). تحف العقول. ترجمه بهزاد جعفری. تهران: کتابچی.
ابن­فهد حلى، احمد بن محمد (1375). آیین بندگى و نیایش. ترجمه حسین غفارى ساروى‏. قم: بنیاد معارف اسلامی‏.
ابن همام اسکافی، محمد بن همام بن سهیل (1404).  التمحیص. قم: مدرسة الإمام المهدی.
آرام، احمد (1380). الحیاة. ترجمه محمدرضا حکیمى، علی حکیمى و محمد حکیمى. تهران‏: دفتر نشر فرهنگ اسلامى‏.
باقری، مسلم؛ جاجرمی­زاده، محسن؛ کیانی، مهرداد (1393). طراحی و تبیین الگوی تصمیم­گیری مدیران جهادی. چشم­انداز مدیریت دولتی، ش19: 85 تا 118.
بلوردی، طیبه؛ بلوردی، مصطفی (1389). قرآن کریم و فرهنگ همت و کار مضاعف: جلوه کار شایسته در آیات قرآن کریم. کوثر. ش 36: 49 تا 73.
بنیادی نایینی، علی؛ تشکری، محمود (1391). طراحی الگوی شایستگی­های مدیران و فرماندهان ناجا از دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله­العالی). نظارت و بازرسی. ش 19: 7 تا 30.
پرچم، اعظم؛ بوجاری، سهیلا (1391). بررسی تطبیقی ارزش و جایگاه کار در اسلام و یهود. معرفت ادیان. س 3. ش3: 45 تا 63.
توکلی، عبدالله؛ گائینی، ابوالفضل (1392). مدیریت منابع انسانی با رویکرد اسلامی.ج 1. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
جمالی­زاده، حسن (1388). جایگاه کار در زندگی. فدک. س 1. ش 1: 55 تا 73.
حرّ عاملى، شیخ محمد بن حسن (1409). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
حسنی، محمد؛ حیدری­زاده، زهرا؛ قاسم­زاده علیشاهی، ابوالفضل (1391). بررسی نقش و تأثیر اخلاق اسلامی کار و فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه چمران اهواز. مدیریت اسلامی. س 20. ش 2: 9 تا 32.
خنیفر، حسین؛ زارعی­متین، حسن؛ حسن­زاده، محمد صادق (1391). ارائه مدل مفهومی ارزش‌های کاری در چارچوب نظام ارزشی اسلام. مدیریت فرهنگ سازمانی. س 10. ش 1: 61 تا 96.
درودی، هما (1384). فرهنگ کار از دیدگاه اسلام. کار و جامعه. ش 63: 4 تا 15.
دسلر، گری (1392). مبانی مدیریت منابع انسانی. ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی
دیانی، محمد شمس­الدین (1386). بهداشت روانی کار در آموزه­های پیامبر اعظم(ص). مجله دانشگاه علوم پزشکی زنجان. ش 6: 79 تا 84.
شهید ثانى، زین­الدین بن على (1377). شرح مصباح الشریعه. ترجمه عبدالرزاق گیلانى‏. تهران: پیام حق.
طبرسى، حسن بن فضل (1365). مکارم الأخلاق. ‏ترجمه ابراهیم میرباقری. تهران: فراهانی.
فتح­اله­بیاتی، مصطفی؛ فتح­اله­بیاتی، محسن؛ خواجه­زاده دزفولی، مهدی (1392). بررسی میزان انطباق سبک­های مدیریت با ویژگی­های مدیران در نهج­البلاغه و معرفی سبک­های مدیریت برتر. دومین کنفرانس الگویاسلامی ایرانی پیشرفت: مفاهیم، مبانی و ارکان پیشرفت.
قرائتی، محسن (1375). تفسیر نور. تهران: درسهایی از قرآن.
قضاعی، محمد بن سلامه (1361). شرح فارسى شهاب­الأخبار. ترجمه جلال‌الدین حسینى أرموى‏. تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی‏.
کلینى، ابوجعفر محمد بن یعقوب (1407). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
محمد آموسی، عبدالواحد (1360). غررالحکم و درر الکلم. ترجمه آقا جمال خوانساری. تهران: دانشگاه تهران.
میبدى، حسین بن معین­الدین (1411). دیوان أمیرالمؤمنین علیه‌السلام. ترجمه مصطفی زمانی. قم‏: دار نداء الإسلام للنشر.
مجلسی، محمد باقر (1404). بحار الانوار. تهران: اسلامیه.
مجیدی، حسن؛ مقری، فاطمه (1393). جایگاه کار و تقسیم کار در نهج­البلاغه. پژوهش­نامه­ علوی. س 5. ش 2: 99 تا 117.
محدث نورى، میرزا حسین (1408). مستدرکالوسائلومستنبطالمسائل. بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
محمدیان، علی؛ حائری، محمد حسن (1393). تحلیل فقهی کارگر در جامعه اسلامی با رویکردی بر آرای امام خمینی(ره). مدیریت اسلامی. س 22. ش 2: 233 تا 253.
مکارم شیرازی، ناصر (1354). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.