ارائه الگویی برای خط‌مشی‌گذاری فرهنگی شهر با محوریت مسجد جامع و امام جمعه

نویسندگان

1 پژوهشگر مرکز رشد و کارشناس ارشد رشته معارف اسلامی و مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق(ع)

2 پژوهشگر مرکز رشد و دانشجوی دکتری رشته معارف اسلامی و مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق(ع)

3 هیأت علمی مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی دانشگاه امام حسین (ع)

چکیده

دولت‌ها هر یک به نوعی در امر فرهنگ مداخله و خط‌مشی‌های خاصی را تنظیم می‌کنند. در زمینه شیوه طراحی خط‌مشی‌ها از بالا به پایین یا بالعکس نظرات مختلفی بیان شده است. در این مقاله سعی شده است با استناد به مطالعات و بررسیها و ضمن استفاده از نظر نخبگان فرهنگی با استفاده از مصاحبه و روش تحلیل مضمون، الگویی ارائه شود تا بر اساس آن خط‌مشی‌های فرهنگی به شکلی بومی تنظیم و تدوین شود؛ با توجه به گستردگی موضوع در طراحی الگوی خط‌مشی‌گذاری در این مقاله تنها سطح شهر مورد توجه قرار گرفته است. در این الگو مسجد جامع به عنوان محور تصمیم‌گیری شهر و امام جمعه، که نماینده ولی فقیه در شهر است، منشأ خط‌مشی‌گذاری در نظر گرفته شده است و بقیه عوامل در ارتباط با این محور در تدقیق و عینی شدن نظام مسائل و رسیدن به خط‌مشی مطلوب، مؤثر دانسته شده‌اند. در نهایت برای اجرایی شدن این الگو پیشنهادهایی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Cultural Policymaking Model for Cities with the Centrality of Jam’e Mosques and Friday Imams

نویسندگان [English]

  • Ehsan Karimi 1
  • Mohsen Bagheri 2
  • Hussein Arabasdai 3
1 Master’s degree of Islamic knowledge and public administration, researcher at Rushd Institute, Imam Sadegh University
2 PhD candidate at Islamic knowledge and public administration, researcher at Rushd Institute, Imam Sadegh University
3 city cultural policymaking, Friday Imams, comprehensive (Jam’e) mosques, popular institutions
چکیده [English]

Governments, in some way, intervene in the regulation of culture and certain policies. Different views are expressed regarding policymaking from top to bottom or vice versa. Using cultural interviews and different methods of analysis, the researchers tried to present a model based on reviews and investigations on cultural policies through a native approach. Considering the wide scope of the subject in designing a model for policymaking, the research has been conducted only at city level. In this model, the comprehensive (Jam’e) mosque of the city is considered as the center of decision-making and the Friday Imam, who represent the supreme leader (Vali Faghih) in the city, as the source of the decisions. The rest of the factors related to this issue are considered as effective elements in elaboration and visualization of the system and in the achievement of a desirable policy. Finally, there are suggestions for implementing this model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • city cultural policymaking
  • Friday Imams
  • comprehensive (Jam’e) mosques
  • popular institutions
اجلالی، پرویز (1379). سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی در ایران. تهران: نشر آن.
اشتریان، کیومرث (1386). سیاست‌گذاری عمومی ایران. تهران: میزان.
اشتریان، کیومرث (1381). روش سیاست‌گذاری فرهنگی. تهران: کتاب آشنا.
الوانی، سید مهدی؛ شریف‌زاده، فتاح (1386). فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
الوانی، سیدمهدی (1390). تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی. تهران: سمت.
باهنر، ناصر؛ فرخی، میثم (1393). سیاست‌گذاری فرهنگی مطلوب مسجد در جمهوری اسلامی ایران. دین و ارتباطات. ش ۴۶: ۵-۳۸.
حسین‌زاده دلیر، کریم؛ هوشیار، حسن (1385). نقش عناصر سیاست‌گذاری در توسعه شهرها. جغرافیا و برنامه‌ریزی. ش ۲۱: 33تا55.
حسین‌لی، رسول (1379). اصول و مبانی سیاست فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات آن.
حلیمی، حسین‌داد (۱۳۸۴). مصباح الاحکام. قم: حسنین (علیهما السلام).
حموده، عبدالوهاب (1384). رهاورد مسجد در فرهنگ اسلامی. ترجمه مهدی اسفندیاری. مجموعه مقالات کارکرد مساجد. تهران: رسانش.
خامنه‌ای، سید علی (1369)، بیانات در نماز جمعه، http://farsi.khamenei.ir.
رنجبر، هادی؛ حق‌دوست، علی‌اکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمدعلی؛ بهرامی، نسیم (1391). نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی، راهنمایی برای شروع. مجله علمی ـ پژوهشی دانشگاه ارتش جمهوری اسلامی ایران. ش ۳: 250تا238.
شریفی، سید علیرضا؛ فاضلی، عبدالرضا (1391). واکاوی سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، مجلس و راهبرد، ش ۶۹: 55تا90.
عبدالملکی، حسین؛ سلیمانی ساسانی، مجید؛ نادری، احمد (1393). واکاوی نوع نگاه به نهاد مسجد در سیاست‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی. ش 11: 7تا32.
عرب اسدی، حسین؛ خالقی‌پور، بشیر (1393). گزارش الگوی سیاست‌گذاری فرهنگی استان اصفهان. تهران: مرکز تحقیقات علوم انسانی ـ اسلامی دانشگاه امام صادق علیه السلام.
غلامی نتاج امیری، سعید (1385). آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی. تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
فرخی، میثم (1393). سیاستگذاری فرهنگی مطلوب مسجد از دیدگاه مقام معظم رهبری در جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج. ش 65: ۳۳ تا ۵۴.
گلی زواره، غلامرضا (1384). نقش مسجد در شکل‌گیری فضاهای شهری و مناسبات فرهنگی. مجموعه مقالات مساجد در تمدن اسلامی. تهران: رسانش.
مختاریان‌پور، مجید (1392). تبیین الگوی سیاست‌گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی. در حال انتشار.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران. http://rc.majlis.ir/fa/law/show/790196
مزینی، منوچهر (1378). مدیریت شهری و روستایی در ایران. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
مشبکی، اصغر؛ پورعزت، علی اصغر (1380). مدیریت فرهنگ جامعه. نشریه سخن سمت. ش 8: 68 تا 95.
نوری، یحیی (۱۳۸۴). حکومت اسلامی و تحلیلی از نهضت حاضر. تهران: نوید نور.
نیومن، ویلیام لاورنس (1389). شیوه‌های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی. ترجمه حسن دانایی‌فرد و سید حسین کاظمی. ج ۱. تهران: سمت.
همایون، محمدهادی؛ جعفری هفتخوانی، نادر (1387). درآمدی بر مفهوم و روش سیاست‌گذاری فرهنگی، درس‌هایی برای سیاستگذاران. اندیشه مدیریت. ش ۲: 5تا35.