ساخت و اعتباریابی مقیاس گرایش کارکنان اداری نسبت به امر به معروف و نهی از منکر

تنهای رشوانلو, فرهاد; وحدانی اسدی, محمدرضا; مهدیان, حسین

ساخت و اعتباریابی مقیاس گرایش کارکنان اداری نسبت به امر به معروف و نهی از منکر

نویسندگان

¹ نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه سمنان

² استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه بجنورد

³ استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

چکیده

هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاسی به منظور بررسی گرایش کارکنان اداری نسبت به امر به معروف و نهی از منکر بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی کارکنان اداری آموزش و پرورش خراسان شمالی شامل 635 نفر تشکیل می‌داد. 315 نفر (47 زن، 268 مرد) از این کارکنان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و مقیاس محقق ساخته گرایش کارکنان اداری نسبت به امر به معروف و نهی از منکر و پرسشنامه جهتگیری دینی آلپورت را تکمیل کردند. از آلفای کرونباخ، ضریب دو نیمه کردن، ضریب همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که این مقیاس از اعتبار مطلوبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با الگوی مؤلفه‌های اصلی و چرخش پروماکس نیز نشان داد که این مقیاس، دو عامل «گرایش به امر به معروف» و «گرایش به نهی از منکر» را با واریانس تبیین شده 29/63 درصد در بر می‌گیرد. تحلیل عاملی تأییدی از این ساختار حمایت می‌کرد. همبستگی معناداری نیز میان گرایش به امر به معروف و نهی از منکر و جهتگیری دینی درونی به دست آمد. بر اساس نتایج این مطالعه مقیاس گرایش به امر به معروف و نهی از منکر را می‌توان به عنوان ابزاری معتبر برای سنجش گرایش کارکنان به امر به معروف و نهی از منکر به کار برد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22516980.1396.25.2.2.8

عنوان مقاله [English]

Designing and Validating Administrative Staff’s Tendency Scale towards ‘Commanding Good and Forbidding Evil’

نویسندگان [English]

Farhad Tanha Reshvanloo ¹
Mohammad Reza Vahdani Asadi ²
Hussein Mahdian ³

¹ Corresponding author, PhD candidate at educational psychology, Semnan University

² Assistant professor of Educational sciences, Bujnurd University

³ Assistant professor of psychology, Azad University of Bujnurd

چکیده [English]

This research is intended to design and validate a scale for measuring the tendency of the administrative staff towards commanding good and forbidding evil. The statistical population of the study consists of all the administrative staff of the Northern Khorasan Educational office, including 635 subjects, 315 of whom (47 women, 268 men) were selected through cluster sampling and responded the researcher-made questionnaire of the tendency of the administrative staff towards commanding good and forbidding evil. They also responded Allport’s religious orientation questionnaire. Cronbach's alpha, split-half coefficient, correlation coefficient, exploratory and confirmation factor analysis were employed for data analysis. The findings indicated that the scale is significantly valid. Exploratory factor analysis through main component model and Promax Rotation resulted in the fact that the scale involves two factors: "tendency to commanding good" and "forbidding evil" with the determined variance of 63.29%. Conformation factor analysis supported this structure. Significant correlation was found between the tendency towards good and forbidding evil with the internal religious orientation. Based on the results of this study, the scale of the employees’ tendency towards commanding good and forbidding evil can be used as a valid instrument for measuring the employee's tendency towards commanding good and forbidding evils.

کلیدواژه‌ها [English]

commanding good
forbidding evil
Islamic management

مراجع

قرآن کریم (1388). ترجمه محمدمهدی فولادوند. تهران: نشر دارالقرآن الکریم.

ابویی مهریزی، حسین (1386). نقش امر به معروف و نهی از منکر در بهداشت محیط. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. س 6. ش 4: 30 ـ 23.

آقاجانی، نصراله (1381). استراتژی قرآن در مواجهه با انحرافات اجتماعی. مطالعات راهبردی زنان. ش 21: 89 ـ 66.

بسیج، احمد رضا (1387). آسیب‌شناسی عدم اجرای اصل هشتم قانون اساسی. فصلنامه معرفت. ش 17 (131): 128 ـ 109.

جان بزرگی، مسعود (1378). بررسی اثربخشی روان درمانگری با و بدون جهتگیری مذهبی بر مهار اضطراب و تنیدگی. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه تربیت مدرس.

جان بزرگی، مسعود (1386). جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان. پژوهش در پزشکی. دوره 31. ش 4: 350 ـ 345.

جمشیدی، مسلم؛ غلام جمشیدی، محمد صادق؛ سیاح البرزی، هدایت (1388). تحلیلی نو و عملی از امر به معروف و نهی از منکر در انتظام اجتماعی. فصلنامه انتظام اجتماعی. س 1. ش 4: 169 ـ 143.

خمینی، روح الله (1372). رساله نوین. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

دستغیب، عبدالحسین (1356). امر به معروف و نهی از منکر. تهران: انتشارات ناس.

رضائی راد، عبدالحسین (1388). رابطه امر به معروف و تکثر دینی و اجتماعی در مبانی انقلاب اسلامی. فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی. س 6. ش 19: 114 ـ 91.

رضائی راد، عبدالحسین؛ قبولی درافشان، سید محمد نقی (1384). آسیب شناسی امر به معروف و نهی از منکر با نظر به تجارب تاریخی. مطالعات اسلامی. ش 69: 100 ـ 73.

ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر (1391). قرآن کریم و امر به معروف و نهی از منکر در جامعه. ماهنامه دادرسی. ش 93: 84 ـ 83.

سید نژاد، اشرف السادات (1391). نقش امر به معروف و نهی از منکر در سلامت اداری. اصلاح و تربیت. ش 127: 18 ـ 13.

شعبانی بهار، غلامرضا؛ امیر تاش، علی محمد؛ تندنویس، فریدون؛ مشرف جوادی، بتول (1383). ارتباط ویژگی‌های شخصیتی با اثربخشی مدیران تربیت بدنی دانشگاه‌ها سراسر کشور. نشریه علوم حرکتی و ورزش. س 1. ش 3: 30 ـ 12.

صافی گلپایگانی، لطف الله (1375). راه اصلاح یا امر به معروف و نهی از منکر. قم: انتشارات اسلامی.

غدیری، جهانبخش؛ خسروی نژاد، پری؛ آزاد بخت، نادر (1387). بررسی موانع احیا و ترویج امر به معروف و نهی از منکر. همایش ملی نظارت همگانی (امر به معروف و نهی از منکر). خرم آباد. ایران.

قربانی لاهیجی، زین‌العابدین (1379). فریضه امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و سنت. تهران: نشر سایه.

قلی زاده، آذر؛ رجبی، طیبه (1392). نقش امر به معروف و نهی از منکر در بهبود سرمایه اجتماعی دانشجویان دختر. مطالعات فرهنگ و ارتباطات. دوره 14. ش 22: 51 ـ 31.

محمدیان، مهرداد؛ عباسی، کاظم (1387). مطالعه جامعه شناختی فریضه امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه اسلام و عوامل مؤثر بر میزان گرایش شهروندان تبریزی به این فریضه الهی. همایش ملی نظارت همگانی (امر به معروف و نهی از منکر). خرم آباد. ایران.

مختاری، عباس؛ اللهیاری، عباسعلی؛ رسول‌زاده طباطبایی، سید کاظم (1380). رابطه جهت‌گیری مذهبی با میزان تنیدگی. مجله روان‌شناسی. س 5. ش 1: 41 ـ 28.

مدنی بجستانی، سید محمود (1379). امر به معروف و نهی از منکر و فریضه برتر در سیره معصومین (ع). تهران: نشر معارف اسلامی.

مرجایی، هادی (1378). بررسی زمینه‌های احیای فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر. طرح پژوهشی. تهران: جهاد دانشگاهی.

معدن دار، عباس (1377). مصادیق امر به معروف و نهی از منکر از نگاه دانش آموزان شهر خرم آباد. طرح پژوهشی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

مقیمی، سید محمد (1384). رفتار شهروندی سازمانی از تئوری تا عمل. فرهنگ مدیریت. س 3. ش 11: 48 ـ 19.

نوری، حسین (1380). امر به معروف و نهی از منکر. قم: حوزه علمیه.

هاشمیان فر، علی؛ محمدیان، مهرداد (1391). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان گرایش دانشجویان نسبت به امور معروف در مراکز دانشگاهی استان آذربایجانشرقی. مطالعات جامعه شناختی. س 4، ش 15: 119 ـ 101.

هومن، حیدر علی (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.