الگوی معنویت افزایی در سازمان، ارائه نظریه‌ای داده بنیاد

نویسنده

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف این پژوهش طراحی الگوی معنویت‌افزایی در یکی از نهادهای انقلاب اسلامی است. روش تحقیق به‌صورت کیفی و به‌صورت مشخص شیوه نظریه‌پردازی داده بنیاد است. جامعه آماری تحقیق شامل نخبگان و خبرگان سازمانی است که هم با موضوع تحقیق آشنا، و هم به همکاری مایل باشند. نمونه‌گیری نیز به روش نمونه‌گیری نظری، قضاوتی و هدفمند صورت گرفته است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته، مشاهدات محقق و اسناد سازمانی است که جمع‌آوری آن در بازه زمانی بهمن 1394 تا تیر 1395 صورت گرفت. تحلیل داده‌ها به شیوه شناسه‌گذاری باز، شناسه‌گذاری محوری و شناسه‌گذاری انتخابی انجام شد که حاصل آن الگوی معنویت‌افزایی در سازمان است.
کلیدواژه‌ها: معنویت در سازمان، معنویت‌افزایی در سازمان، الگوی معنویت افزایی، نظریه‌های داده بنیاد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Model for Increasing Spirituality in Organizations, Proposing a Grounded Theory

نویسنده [English]

  • Ebrahim Javaherizadeh
PhD candidate at Business administration, Allameh Tabatabaei University
چکیده [English]

This research is aimed at designing a model for increasing spirituality in an institute of the Islamic Revolution. This qualitative research follows a grounded theory method. The research population includes organizational experts and specialists who were familiar with the subject and were eager to take part in the study. The sample was selected through theoretical, judgment, and purposive sampling methods. Research instruments included semi-structured depth interviews, as well as the experiences of the researchers and organizational documents (from Bahman, 1394 to Tir, 1395). Open coding, axial coding, and selective coding were used for data analysis. The outcome was a model for increasing spirituality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spirituality in organizations
  • increasing spirituality in organizations
  • the model of increasing spirituality
  • grounded theories

مراجع

  1. آقا پیروز، علی (1391). شاخص‌های عدالت در سازمان. دو فصلنامه علمی و تخصصی اسلام و مدیریت. س 1. ش 1: 121 تا 147.
  2. استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1390). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنای رویه‌ها و شیوه‌ها. چ سوم. ترجمه بیوک محمدی. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  3. الهی، بهرام (1380). مبانی معنویت فطری: نگرشی تازه به معنویت به‌عنوان یک علم تجربی مستقل. تهران: انتشارات جیحون.
  4. الوندی، محمدجواد (1393). طراحی الگوی مفهومی معنویت از دید حضرت امام خمینی(ره). فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج. س 17. ش 63: 5 تا 25.
  5. باقری، مصباح الهدی؛ سعدآبادی، حسن (1390). طرّاحی الگوی رهبری معنوی بر اساس ارزش‌های اسلامی: پژوهشی مبتنی بر راهبرد داده بنیاد با تأکید بر ویژگی‌های فرمانده شهید سرلشکر پاسدار احمد کاظمی. اندیشه مدیریت راهبری. س 2. ش 5 :57 تا 122.
  6. حاجیانی، ابراهیم؛ قهرمانی نژاد شایق، بهاءالدین (1393). امکان‌سنجی تحقق سبک زندگی دینی (اسلامی) در جامعه ایران (بر اساس سه اثر مفاتیح الحیاه، الحیاه و سراج الشیعه). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. س 3. ش 4: 513 تا 538.
  7. هچ، ماری جو (1389) تئوری سازمان: مدرن، نمادین تفسیری و پست‌مدرن. ترجمه حسن دانایی‌فرد. تهران: نشر صفار.
  8. خوشدل امامی، محسن (1391). ارائه راهبردهای ارتقا معنویت بر اساس بیانات و دیدگاه‌های حضرت امام خامنه‌ای در ارتش جمهوری اسلامی ایران. تهران: مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران.
  9. دعایی، حبیب‌الله؛ عزیزی، مرتضی (1391). بررسی تأثیر معنویت در کار بر رفتار شهروندی سازمانی با تأکید بر نقش واسط تعهّد سازمانی. پژوهشنامه مدیریت تحول. س 4. ش 8: 29 تا 51.
  10. رستگار، علی (1393). سنجش معنویت اسلامی در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سازمان عقیدتی سیاسی ناجا. معاونت نیروی انسانی ساعس ناجا.
  11. صانعی، مهدی؛ حسن‌پور، اکبر (1391). راهکارهای اساسی پرورش معنویت در سازمان‌ها. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. س 7. ش 2: 1 تا 10.
  12. سرلک، محمدعلی؛ سیدجوادین، سید رضا؛ نجات‌بخش اصفهانی، علی؛ ویسه، سید مهدی (1391). شناسایی ابعاد سازمان معنویت‌گرا در آموزش عالی ایران (با رویکرد اسلامی). فرهنگ در دانشگاه اسلامی. س 2. ش 3: 25 تا 40.
  13. عابدی جعفری، حسن؛ رستگار، عباسعلی (1386). ظهور معنویت در سازمان‌ها، مفاهیم، تعاریف، پیش‌فرض‌ها، مدل مفهومی. فصلنامه علوم مدیریت ایران. س 2. ش 5: 99 تا 121.
  14. عترت دوست، محمد (1389). درآمدی بر معنویت شناسی سازمانی و کارکردهای آن در نیروی انتظامی. دوماهنامه توسعه انسانی پلیس. س 7. ش 32: 105 تا 120.
  15. غباری بنات، باقر و همکاران (1386). هوش معنوی. اندیشه نوین دینی. ش 10: 125 تا 147.
  16. کرسول، جان دبلیو (1391). طرح پژوهش (رویکردهای کمی، کیفی و شیوه‌های ترکیبی). ترجمه حسن دانایی‌فرد و علی صالحی. تهران: انتشاران مهربان نشر.
  17. کریمی ثانی، پرویز؛ احیایی، کبری (1390). رابطه بین عملکرد خانواده، معنویت و تعهّد سازمانی در بین کارکنان دانشگاه آزاد شبستر. پژوهش‌های روان‌شناختی اجتماعی. س 1. ش 1: 16 تا 32.
  18. محمدی، فرشته؛ حضرتی، محمود؛ جعفری، احمد (1392). برسی رابطه معنویت محیط کاری و ادراک کارکنان از رهبری خدمتگزار. پژوهش‌های مدیریت عمومی. س 6. ش 20: 145 تا 164.
  19. مشبکی، اصغر؛ باشکوه، محمد؛ علیپور، وحیده (1385). معنویت و رهبری. دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت. س 5. ش 14: 77 تا 100.
  20. معمار زاده، غلامرضا؛ صانعی، مهدی (1390). الماس رهبری معنوی در نظام اداری ایران. فصلنامه مدیریت توسعه و تحوّل. س 7: 9 تا 18.
  21. مقیمی، سیّد محمّد؛ رهبر، امیرحسین؛ اسلامی، حسن (1386). معنویت سازمانی و تأثیر آن در خلاقیت کارکنان (رویکردی تطبیقی). فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. س 3 و 4: 89 تا 110.
  22. ناصحی فر، وحید؛ الماسی فرد، محمّد رسول (1388). جایگاه معنویت کاری در جامعه سازمانی امروز. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. س 4. ش 3 و 4: 17 تا 27.
  23. نیک پور، امین؛ منظری توکّلی، علیرضا؛ حسینی نژاد، محمّد رضا (1390). بررسی رابطه معنویت محیط کاری و رفتارهای شهروندی سازمانی در کارکنان سازمان بنیاد شهید کرمان. فراسوی مدیریت. س 4. ش 16: 155 تا 172.
  24. یزدانی، حمیدرضا (1391). تدوین مدلی برای اندازه‌گیری زنجیره ارزش منابع انسانی در گروه صنعتی سایپا: کاربردی از پژوهش آمیخته. رساله دکتری دانشگاه تهران.
  25. یزدانی، حمیدرضا؛ کاظمی نجف‌آبادی؛ محمّد رضا؛ سلیمی، غلامرضا (1389). بررسی نقش میانجی معنویت در رابطه بین ابعاد عدالت سازمانی و پیامدهای معنویت. چشم‌انداز مدیرت بازرگانی. ش 36: 177 تا 133.
  26. Cavanagh, G.F. (1999), “Spirituality for mangers: context & critique”, Journal of Organizational Change Management, Vol. 12, pp. 186-99.
  27. Daniel, J. L. (2010). The effect of workplace spirituality on team effectiveness. Journal of Management Development, 29(5): 442-456.
  28. Duchon, D. Ashmos,P. D(2005). Nurturing the spirit at work: Impact on work unit performance. Leadership Quarterly.16:5: 807-833
  29. Duchon, D., & Plowman, A. D. (2005). Nurturing the spirit at work: Impact on work unit performance. Management Department Faculty Publications. Pp 65-110
  30. Krishnakumar, S. & Neck, C. P. (2002). The what, why, how of spirituality in the workplace. Journal of Managerial Psychology, 17(3): 153-164.
  31. Milliman, J., Czaplewski, A. J., & Ferguson, J. (2003). Workplace spirituality & employee work attitudes: An exploratory empirical assessment. Journal of Organizational Change Management, 16(4): 426-447.
  32. Mitroff, I.A. & Denton, E.A. (1999), A Spiritual Audit of Corporate America: A Hard Look at Spirituality, Religion, & Values in the Workplace,, San Francisco,: Jossey-Bass
  33. Neal, J. & Biberman, J. (2003). Introduction: the leading edge in research on spirituality & organizations. Journal of Organizational Change Management, 16(4): 363-366.
  34. Petchsawanga, P. & Duchon, D. (2009). Measuring workplace spirituality in an Asian context. Management Department Faculty Publications. Paper 93.
  35. Petchsawanga, P. & Duchon, D. (2012). Workplace spirituality, meditation, & work performance. Management Department Faculty Publications. Paper 92.
  36. Pillay, N. (2011). The effect of workplace spirituality on employees’ perception of stakeholder relationships. Ms Thesis, Pretoria University.
  37. Robbins. S, Judge.A(2013). Organizational Behavior. New Jersy: Person
  38. Winston, B. E. (2013). Spirituality at Workplace: Changing Management Paradigm. International Journal on Spirituality & Organizational Leadership, 1(1): 21-33.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 آبان 1395
  • تاریخ بازنگری: 27 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار