شناسایی عوامل اعتمادسازی در سازمان با تأکید بر آموزه‌های اسلامی

نویسندگان

1 دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

2 دانشگاه تهران

3 دانشگاه امام صادق(علیه السلام)

چکیده

  این مقاله با هدف شناسایی عوامل اعتمادسازی میان افراد در سازمان از دید آموزه‌های اسلامی تدوین شده است. در این راستا ضمن بررسی پیشینه نظری مرتبط با عوامل اعتمادسازی در سازمان از دیدگاه صاحبنظران دانش مدیریت، سعی شده است این موارد از دید آموزه‌های اسلامی نیز شناسایی شود. برای این پژوهش از روش پژوهش کیفی و بررسی اسناد و مدارک و برای تحلیل داده­ها از روش تحلیل محتوا و شناسه­گذاری باز استفاده شد. جامعه و نمونه تحقیق شامل آیات و بویژه روایات مرتبط با موضوع است. یافته‌ها و نتایج پژوهش حاکی است که در مکتب اسلام مقوله‌های صداقت، اندیشه‌ورزی (تعقل)، صلاحیت متناسب، پیشینه مثبت، صراحت و شفافیت، عدالت، وفاداری، خیرخواهی، هدفمندی و ثبات به عنوان عوامل موثر بر اعتماد است. نتایج هم­چنین بیان می‌کند که عوامل شناسایی شده از دید آموزه‌های اسلامی از نظر مبنایی با دانش مدیریت متفاوت است. این تفاوتها شامل تفاوت در جهان­بینی و انسان­شناسی در اهداف، در نظام ارزشی و تفاوت در ضمانت اجرایی است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of Factors Affecting Trust Making in Organizations from the Perspective of Islamic Teachings

نویسندگان [English]

  • Neda Karimian 1
  • Mitra Ezzati 2
  • Nikoo Dialameh 3
1 Corresponding author, master’s degree at educational management
2 Assistant professor at the University of Tehran
3 Assistant professor at Imam Sadegh University
چکیده [English]

This research is intended to identify factors affecting trust-making among the people in organizations from an Islamic point of view. Having reviewed factors relating to trust-making in organizations from the viewpoints of scholars, the issue was investigated from an Islamic viewpoint. This qualitative research was conducted by document assessment. Content analysis and open coding were employed for data analysis. Research population included related verses of the Holy Quran, and especially the traditions. The results indicated that the following factors significantly affecte trust-making from an Islamic point of view: truthfulness, thoughtfulness, proper competency, useful background, preciseness and transparency, loyalty, graciousness, purposefulness, and consistency.  The results also revealed that the identified factors derived from Islamic teachings were basically different from those of management. The differences relate to worldview, anthropology, purposes, value system, and administrative guarantee.

کلیدواژه‌ها [English]

  • trust
  • factors of trust-making
  • organizations
  • Islamic teachings
  1. قرآن کریم.
  2. نهج البلاغه.
  3. اشعریون، منیر (1377). آسیب پذیری فرهنگ اداری ایران (مطالعه آثار شیوه مدیریت بر اعتماد کارکنان در محیط کاری با تأکید بر نقش روابط غیر رسمی کارکنان). پژوهش نامه فرهنگی. س6. دوره جدید. ش 2: 78 ـ 51.
  4. بنی طبا، مصطفی؛ شاه طالبی، بدری؛ کریمی، فریبا (1388). بررسی وضعیت تعهدشغلی و اعتماد درون‌سازمانی در دبیرستان‌های شهراصفهان. علوم تربیتی. س2. ش٧: 98-67.
  5. پاینده، ابوالقاسم (1382). نهج الفصاحه. چ چهارم‏. ‏‏تهران: دنیاى دانش‏.
  6. پرویزی، سرور؛ ادیب حاج باقری، محسن؛ صلصالی، محسن (1394). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. تهران: نشر جامعه نگر.
  7. تمیمی آمدی، عبدالواحد (1366). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم‏. قم: انتشارات دفتر تبلیغات.‏
  8. توکلی، عبدالله (1381). اعتماد در سازمان با نگرش اسلامی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت. پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
  9. حرانی، ابن شعبه (1404ق). تحف العقول عن آل الرسول (صلی الله علیه و آله). قم: انتشارات جامعه مدرسین.
  10. حسن‌زاده، محمد صادق (1383). بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر توانمندسازی کارکنان در یکی از شرکت‌های فعال در زمینه ایران خودرو. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت دانشگاه تربیت مدرس.
  11. حکیمی، اغوان (1380). الحیاه. ترجمه احمد آرام. تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  12. خالقی، علی (1379). جایگاه اعتماد میان حاکمان و مردم در فرایند توسعه‌ سیاسی از دیدگاه امام علی (ع). علوم سیاسی. س2. ش8: 178-190.
  13. دانایی‌فرد، حسن؛ رجب زاده، علی؛ حصیری، اسد (1388). ارتقای اعتماد درون سازمانی در بخش دولتی، بررسی نقش شایستگی مدیریتی مدیران. پژوهش‌های مدیریت. س2. ش۴: 90-59.
  14. دیلمی، شیخ حسن (1412ق). إرشاد القلوب إلى الصواب. قم: ‏انتشارات شریف رضى‏.
  15. رابینز، استیون‌پی (1385). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه فرزاد امیدواران، محمدرضا اخوان انوری، کامیار رئیسی فر. تهران: انتشارات کتاب مهربان.
  16. راوندی، شیخ فضل الله (بی تا). النوادر للراوندی. قم: دارالکتاب.
  17. رنجبر، هادی؛ حق‌دوست، علی اکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمدعلی؛ بهرامی، نسیم (1391). نمونه‌گیری در پژوهشهای کیفی: راهنمایی برای شروع. مجله علمی ـ پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران. س10. ش3: 250-238.
  18. سرمدی، محمدرضا؛ پاک‌سرشت، محمدجعفر، صفایی مقدم، مسعود؛ مهرعلیزاده، یدالله (1388). نقدی بر انسان‌شناسی تیلوریسم و پیامدهای آن در مدیریت آموزشی. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی. دوره 10. ش1: 213-197.
  19. شیخ طبرسى، حسن (1370). مکارم الأخلاق. چ چهارم. قم: انتشارات شریف رضى.
  20. شیخ طبرسى، فضل بن حسن (1385ق). مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار. چ دوم. نجف: ‏انتشارات حیدریه‏‏.
  21. علامه مجلسی، محمد باقر (بی تا). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. تهران: انتشارات اسلامیه.
  22. فقیهی، ابوالحسن ؛ علیزاده، محسن ( 1384). روایی در تحقیق کیفی. فرهنگ مدیریت. ش9: 19-5.
  23. قربانی، زین العابدین (1386). عوامل همکاری و اعتماد بین مردم و حکومت. نهج‌البلاغه. ش4 و 5: 71-83.
  24. کوهکن، علیرضا (1388). مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی اسلامی. راهبرد یاس. ش17: 124-141.
  25. مارشال، کاترین؛ راسمن، گرچن.ب (1377). روش تحقیق کیفی. ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
  26. مصباح یزدی، محمد تقی(1377). اخلاق در قرآن. ج1. چ3. قم: انتشارات مؤسسه امام خمینی(ره).
  27. موسوی، سیده زهرا (1390). نیت اخلاقی از دیدگاه کانت و اسلام. فصلنامه علمی ـ ترویجی اخلاق. س1. ش4: 152-121.
  28. نفر، ابوالفضل (1388). اومانیسم چیست. رشد معلم .س23. ش 245: 23-21.
  29. الوانی، سید مهدی؛ دانایی فرد، حسن (1380). مدیریت دولتی و اعتماد عمومی. دانش مدیریت. س4. ش٥٥: 27-5.
  30. Blomqvist،Kirsimarja،Building Organizational Trust، Lappeenranta University of Technology and Sonera Research،P.O.BOX20
  31. Hersey, Paul; Blanchard, Kenneth; Management of Organizational Behavior, 3red ed. Engleevood Cliffs, new Jersey: Prentice- Hall, Inc; 1977)
  32. Mays, N. and pope,G.(2002), Assessing quality in qualitative research, British Medical jornal. Jan .I.pp50-52.