واکاوی عناصر اصلی تربیت مدیران ارشد در الگوی حکومتی امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور و مدرس دانشگاه امام حسین (ع)

2 استاد دانشگاه پیام نور

چکیده

سیره علوی همواره مهمترین منبعی است که می­توان از آن در نظریه­پردازی مدیریت اسلامی استفاده کرد. مدیران ارشد در اداره حکومت نقشی کلیدی دارند که بود و نبود آنها می­تواند آینده حکومت را دستخوش تغییراتی جدی نماید. از این رو تربیت مدیران در الگویی که حضرت برای اداره حکومت بین­المللی خود در آن زمان به کار برده است می­تواند برای حال حاضر نیز راهگشا باشد. در این پژوهش با روش تحلیل مضمون تلاش شده است مضامین مورد توجه در سیره حضرت علی علیه­السلام برای تربیت مدیران ارشد استخراج، و در قالب الگوی علمی مطلوب از سیره علوی ارائه شود. در تحلیل سیره، اتکای اصلی بر بیانات حضرت در نهج­البلاغه و غررالحکم و دررالکلم بوده که با کمک کتابهای سیره و تاریخی تلاش شده است این نگاه تکمیل شود. نتایج حاکی است که عناصر اصلی این الگو عبارت است از: حاکم اسلامی، زمینه تربیت، خانواده، سازمان، مردم و تربیت­شونده. هر یک از این مضامین اصلی سازمان­دهنده الگو از مضامین فرعی و عناصری جزئی­تر تشکیل شده است که در ساخت نظام می­تواند یاریگر ما باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Main Components of Training Chief Managers in the Governmental Model of Imam Ali (AS)

نویسندگان [English]

  • Hussein Arab Asadi 1
  • Ali Akbar Ahmadi 2
1 PhD candidate at Payam Noor University
2 Professor at Payam Noor University
چکیده [English]

The manner of Imam Ali (Sireh Alawi) can be regarded as the best source of theorizing Islamic management. Chief managers play a great role in governmental administration. Their presence or absence may result in serious fluctuations in the country. Therefore, Imam Ali’s methodology in training chief mangers in its international state can be leading these days. Following thematic analysis, this research tried to collect considerable themes in Imam Ali’s manner for training chief mangers. These themes were arranged in a scientific and desirable model. The main sources for collecting data were ‘Nahjolbalaghah’, ‘Ghurarolhekam’, and ‘Durarolhekam’. The sources were completed with more Sirah and historical books.
The results indicated that the main components of this model included Islamic ruler, training condition, family, organization, people, and the trainees. Each of these components of the model contain subcategories which can be helpful in designing the model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • model
  • training
  • Alawi management
  • chief managers
  • manner
  • Islamic management
  1. نهج‌البلاغه (1378). ترجمه محمد دشتی. قم: قلم.
  2. ابن أبی الحَدید، عزِّالدِّین أبی حَامد عَبدالحَمید بن هبَة اللهَ (1426). شَرحَ نهجُ البَلاغَة. بغداد: دارالکتاب العربی.
  3. الاحمدی ‌المیانجی، علی (1426). مکاتیب الأئمه علیهم‌السلام، مکاتیب الامام علی علیه‌السلام. قم: دارالحدیث.
  4. ابن خلدون، عبدالرحمن (1391ق). تاریخ ابن خلدون. بیروت: موسسه العلمی للمطبوعات.
  5. امام خمینی، روح الله (1379). صحیفه امام. چ سوم. تهران: بنیاد حفظ و نشر آثار امام خمینی رحمه الله علیه.
  6. باقری، خسرو (1390). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش.
  7. آمدی، عبدالواحد (1389). غررالحکم و دررالکلم. چ هفتم. ترجمه محمد علی انصاری. قم: مؤسسه انتشاراتی امام عصرعجل الله تعالی فرجه الشریف.
  8. حجتی، محمد باقر (1358). اسلام و تعلیم و تربیت. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  9. خامنه‌ای، سید علی (1390). انسان 250 ساله. چ ششم. تهران: مؤسسه صهبا.
  10. خامنه‌ای، سید علی (1368). مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب.
  11. خامنه‌ای، سید علی (1386). مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب.
  12. خان‌صنمی (صبوری)، شعبان (1378). خاطرات امیرمؤمنان علیه‌السلام. چ ششم. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
  13. نظری ‌منفرد، علی (1388). تاریخ اسلام ـ امام علی امیرالمؤمنین از حکومت تا شهادت. چ سوم. تهران: انتشارات جلوه کمال.
  14. دانایی فرد، حسن؛ الوانی، مهدی؛ آذر، عادل (1388). روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. چ سوم. تهران: انتشارات صفار.
  15. ذاکری، علی‌اکبر (1384). سیمای کارگزاران علی بن ابیطالب علیه‌السلام. چ دوم. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
  16. رشاد، علی اکبر و جمعی از نویسندگان (1380). دانشنامه امام علی علیه‌السلام. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  17. ری‌شهری، محمد؛ طباطبایی‌نژاد، محمود؛ طباطبایی، محمدکاظم (1390). سیاست‌نامه‌ی امام‌ علی علیه‌السلام. چ دوم. (ویرایش دوم). ترجمه مهدی مهریزی. قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
  18. شریف‌القریشی، باقر(1430). موسوعه سیره اهل بیت علیهم السلام (الامام علی بن ابیطالب). قم: دارالمعروف للتباعه و النشر، مؤسسه کتاب عام الولایه.
  19. عالم ‌زاده نوری، محمد (1387). تربیت و روانشناسی اخلاق. هفته نامه پگاه حوزه. ش: 39. 16-20.
  20. عالمی دامغانی، محمد علی (1368). شاگردان مکتب ائمه علیهم‌السلام. قم: بوستان کتاب.
  21. عباس‌نژاد، محسن (1389). سیره مدیریتی امام علی علیه‌السلام. مشهد: انتشارات بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه.
  22. عرب اسدی، حسین (1383). بررسی نظام جبران خدمات کارکنان مبتنی بر سیره پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه‌السلام. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معارف اسلامی و مدیریت. دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
  23. علی‌آبادی، مهدی (1388). معیارهای ارزیابی مدیران عالی از دیدگاه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه امام صادق علیه‌السلام. دانشکده مدیریت.
  24. علی‌اکبری، حسن (1389). مدیریت علوی (حکمت‌ها وآموزه‌های مدیریتی عهدنامه مالک اشتر). قم: انتشارات پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
  25. فتحعلی، محمود؛ مصباح، مجتبی؛ یوسفیان، حسن (1390). فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش.
  26. فرهی بوزنجانی، برزو (1389). توسعه مدیریت، توسعه ‌مدیران (مبانی، تکنیک‌ها و روشها). تهران: دانشگاه جامع امام‌ حسین علیه السلام.
  27. کیوی، ریمون؛ کامپنهود، لوک (1370). روش تحقیق در علوم اجتماعی (نظری و علمی). ترجمه عبدالحسین نیک گهر. تهران: فرهنگ معاصر.
  28. لطیفی، میثم (1383). شناسایی و وزن‌دهی معیارهای انتخاب و انتصاب مدیران منابع انسانی در بخش دولتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.دانشگاه امام صادق علیه‌السلام. دانشکده مدیریت.
  29. منتظر قائم، اصغر (1380). نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت علیهم السلام. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
  30. میرزایی حکیم قشلاقی، حسن (1393). ویژگیهای آرمانی مدیران و کارگزاران حکومتی در نهج‌البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه یزد.
  31. نیکزاد، محمود (1371). کلیات فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
  32. والتون، جان (1388). پرورش راهبردی منابع انسانی. چ دوم. ترجمه ناصر میرسپاسی و داریوش غلام‌زاده. تهران: انجمن مدیریت منابع انسانی در ایران.
  33. ناظم زاده قمی، اصغر (1386). اصحاب امام علی علیه‌السلام‏: شرح زندگی ۱۱۱۰ صحابی امیرالمومنین علیه‌السلام. قم: بوستان کتاب قم.
  34. یوکل، گری (1382). مدیریت و رهبری در سازمانها. ترجمه محمد ازگلی و قاسم قنبری. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه امام حسین علیه السلام.
  35. Attride-Stirling, J. (2001), Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Qualitative Research 1, 385-405.
  36. Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology”,Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2.