تحلیل تاثیر اخلاق اسلامی کار بر تنش شغلی و رضایت شغلی

نویسندگان

1 گروه مدیریت دانشگاه اصفهان

2 گروه مدیریت دانشگاه اصفهان/دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی

چکیده

اخلاق کار در مباحث مربوط به مدیریت سازمانها از اهمیت زیادی برخوردار است. همواره اعتقادات مذهبی تأثیر به سزایی بر اخلاق کار داشته است و شاید بتوان اخلاق کار از دید اسلام را به‌عنوان یکی از کاملترین انواع آن دانست. این پژوهش بر آن است تا با تعیین تأثیر اخلاق اسلامی کار بر تنش شغلی و رضایت شغلی به ادبیات این زمینه بیفزاید. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان دانشگاه صنعتی اصفهان تشکیل می‌دهند که از میان آنها 230 نفر به صورت تصادفی به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه بسته با 35 سؤال استفاده شد که در نهایت تجزیه و تحلیل داده‌ها روی 198 پرسشنامه مقبول انجام گرفت. الگوی مفهومی پژوهش، که با بهره از ادبیات پژوهش تدوین شده بود با استفاده از روش الگو‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد کمترین مربعات جزئی و نرم‌افزار Smart PLS نسخه 0/2 بررسی گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اخلاق اسلامی کار به‌صورت مثبت و معنادار بر رضایت شغلی کارکنان و به‌صورت منفی و معنادار بر تنش شغلی آنها تأثیر دارد. هم­چنین نقش تنش شغلی به‌عنوان متغیر میانجی در رابطه اخلاق اسلامی کار و رضایت شغلی نیز بررسی شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. دشتی، محمد (1384). نهج‌البلاغه. تهران: انتشارات پارسیان.
  3. آذر، عادل؛ غلام‌زاده، رسول؛ قنواتی، مهدی (1391). مدل سازی مسیری ـ ساختاری در مدیریت، کاربرد نرم‌افزار Smart PLS. تهران: انتشارات نگاه دانش.
  4. امانی، جواد؛ خضری آذر، هیمن؛ محمودی، حجت (1391). معرفی مدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی (PLS-PM) و کاربرد آن در پژوهشهای رفتاری. مجله بر خط دانش روانشناختی. س اول. ش1: 55-41.
  5. انصاری، محمد اسماعیل؛ شاکر اردکانی، محمد (1392) اخلاق کار اسلامی و تعهد سازمانی در میان کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی. دوره ششم. شماره2.
  6. امام خامنه‌ای (1367). پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی خامنه‌ای www.Khamenei.ir
  7. داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1392). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  8. دانایی فر، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛ آذر، عادل (1392). روش‌شناسی پژوهشهای کمی در مدیریت: رویکردی جامع. چ هفتم. تهران: انتشارات صفا.
  9. رابینز، استیفن، پی (1389). رفتار سازمانی. ترجمه مهدی زارع. تهران: مؤسسه علمی فرهنگی نص (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2008).
  10. رحمان سرشت، حسین؛ رفیعی، محمود؛ کوشا، مرتضی (1388). مسئولیت اجتماعی؛ اخلاقیات فرا سازمانی. مجله تدبیر. 204، 22 تا 26.
  11. رجبی‌پور میبدی، علیرضا؛ دهقانی فیروزآبادی، مرتضی (1391). رابطه اخلاق اسلامی با تعهد و رضایت شغلی در پرستاران. فصلنامه اخلاق زیستی. س دوم. ش ششم.
  12. حکیمی، محمدرضا؛ حکیمی، محمد؛ حکیمی، علی (1391). الحیات. ترجمه احمد آرام. تهران: انتشارات دلیل.
  13. حسنی، محمد؛ حیدری زاده، زهرا؛ قاسم‌زاده علیشاهی، ابوالقاسم ( 1391). بررسی نقش و تأثیر اخلاق اسلامی کار و فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه شهید چمران اهواز. دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی. س 20. ش 2: 9 تا 33.
  14. حسنی، محمد؛ قاسم زاده علیشاهی، ابوالفضل؛ کاظم زاده، مهدی (1392). نقش با وجدان بودن و کنترل ادراکی بر رضایت شغلی و تنش شغلی کارکنان. مجله سلامت و بهداشت. دوره چهارم. ش اول.
  15. علی اکبری، حسن؛ رمضانی، حسین (1391). بررسی پایه‌های نظری موضوع تصمیم‌گیری مبتنی بر اخلاق اسلامی. مدیریت اسلامی. 20(1):174-149.
  16. قاسم‌زاده علیشاهی، ابوالفضل؛ عباس زاده، میر محمد سعید؛ حسنی، محمد؛ هاشمی، تورج (1392). مدل سازی ساختاری ویژگیهای شخصیتی بر تنش و عملکرد شغلی با توجه به اثر میانجی رفتار پاسخگوی فردی. سلامت کار ایران. دوره 10. ش 2.
  17. سلیمانی، نادر؛ عباس زاده، ناصر؛ نیاز آذری‌، بهروز (1391). رابطه اخلاق کار با رضایت شغلی و تنش شغلی کارکنان در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای شهر تهران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. س سوم. ش 1: 38 ـ 21.
  18. کلینی، محمد بن یعقوب (1365). الکافی. ترجمه مصطفی س ح. تهران: انتشارات دارالکتاب الاسلامیه.
  19. عظیمی، پرهام (1391). آسیب‌شناسی اخلاق سازمانی با استفاده از تعالیم قرآنی و رویکرد آمار مهندسی. همایش منطقه‌ای اخلاق اجتماعی از منظر قرآن و عترت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت.
  20. عریضی، حمیدرضا؛ گل پرور، محسن (1388). سبک رهبری و رضایت شغلی: مقایسه رگرسیون گام‌به‌گام با رگرسیون ریج. روانشناسی تحولی. 21: 25 تا 34.
  21. مجلسی، محمد باقر (1387). بحارالانوار. تهران: انتشارات عطارد.
  22. عزیزی، شهریار؛ قره‌چه، منیژه؛ ستار، وحید (1390). ارائه الگویی برای تبیین عوامل مؤثر بر عملکرد برند در صنعت مواد غذایی. مدیریت بازرگانی. دوره 3. ش 10: 126 ـ 115.
  23. غیاثوند، احمد (1392). کاربرد آمار و نرم‌افزار spss در تحلیل داده‌ها. تهران: انتشارات تیسا.
  24. معیدفر، سعید (1385). اخلاق کار و عوامل مؤثر بر آن در کارکنان ادارات دولتی. فصلنامه رفاه اجتماعی. س ششم. ش 23: 341-321.
  25. موغلی، علیرضا؛ سید‌جوادین، سید‌رضا؛ احمدی، سید ‌علی‌ اکبر؛ علوی، آزاده (1392). تبیین الگوی اخلاق اسلامی کار و رفتار شهروندی سازمانی با واسطه ارزشهای شغلی (موردمطالعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان). مدیریت اطلاعات سلامت. 10(2): 311-302.
  26. موثقی، سید احمد (1387). اخلاق اسلامی کار( ترجمه). کار و جامعه. ش 31: 23-15.
  27. مؤمنی، منصور؛ فعال قیومی، علی (1391). تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS. (ویرایش چهارم). تهران: گنج شایگان.
  28. مهدوی، علی (1391). ارزش کار در نظام اخلاقی اسلام. مجله رسالت. 7511، 6.
  29. هومن، حیدر علی (1380). تهیه و استاندارد کردن مقیاس رضایت شغلی. مدیریت دولتی. ش 53 و 54.
  30. Ali, A.(1988), Scaling an Islamic Work Ethic. The Journal of Social Psychology. 128(5), 575-583.
  31. Abbas J. Ali, A. A.-O. 2008. Islamic work ethic: a critical review. Cross Cultural Management: An International Journal of Business and Social Science, Vol. 15 No. 1, pp. 5-19.
  32. Abdus Sattar Abbasi, K. u. R., Amna Bibi. 2011. ISLAMIC WORK ETHICS: HOW IT AFFECTS BUSINESS PERFORMANCE. actual problems of economics, 12.
  33. Brayfield A , Rothe H F. An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology. 1951; 35: 307-311.
  34. Chin, W.W. (1988). "The partial least squares approach to structural equation modeling" in G.A. Macrolides (Ed.). Modern methods for business research, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, New Jersey.
  35. Fornell, C., & Larcker, D. F. 1981. Evaluating structural equations models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1)(39-50).
  36. Hayati, K., & Caniago, I. 2012. Islamic Work Ethic: The Role of Intrinsic Motivation, Job Satisfaction, Organizational Commitment and Job Performance. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 65(0): 1102-1106.
  37. Hall AT, Zinko R, Perryman A A & Ferris GR (2009P. Organizational citizenship behavior: Mediators in the relationship between accountability and job performance and satisfaction. Journal of leadership and organizational studies.;15: 381-392.
  38. Jou, R.-C., Kuo, C.-W., & Tang, M.-L. 2013. A study of job stress and turnover tendency among air traffic controllers: The mediating effects of job satisfaction. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 57(0): 95-104.
  39. Kenneth, R. 1983. Supervisory Behavior, Role Stress, and the Job Satisfaction of Industrial Salespeople. Journal of Marketing Research, xx(84-91).
  40. Kendall E, Murphy P. O’Neill V, Bursnall S. Occupational stress: Factors that contribute to its occurrence and effective management. Canberra, Australia: Griffith University. [Internet]. 2000 [cited15 June 2008] Available at: http:// www.workcover.wa.gov.au.
  41. Ken Kwong, K. W. 2013. Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM) Techniques Using SmartPLS. Marketing Bulletin, 24.
  42. Lawson, R.B., Z. Sheen, 1998. Organizational psychology, foundations & applications. Oxford university press. Moghimi, M., 2004. Rescrchiy management and organization, Tehran termed propagation. Third edition.
  43. Muhammad Haroon, H. M. F. Z., Waiza Rehman. 2012. The Relationship between Islamic Work Ethics and Job Satisfaction in Healthcare sector of Pakistan. International Journal of Contemporary Business Studies, Vol: 3, No: 5.
  44. O'Cass, A., & Weerawardena, J. 2010. The effects of perceived industry competitive intensity and marketing-related capabilities: Drivers of superior brand performance. Industrial Marketing Management, 39(4): 571-581.
  45. O'Cass, A., & Julian, C. (2003). Examining firm and environmental influences on export marketing mix strategy and export performance of Australian exporters. European Journal of Marketing, 37(3/4), 366−384.
  46. Parker, D. 1983. Organizational Determinants of Job Stress. organizational behavior and human performance, 32, 160-177.
  47. Rizk RR. Back to basics: an Islamic perspective on business and work ethics. Soc ResponsJ 2008; 4(1/2): 246-54.
  48. Tett, R.P., & Meyer, J.P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention, and turnover: Path analyses based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46, 259-293.
  49. Yousef, D. A. (2000a). Islamic work ethics as a mediator of the relationship between locus of control, role conflict and role ambiguity – A study in an Islamic country setting. Journal of Managerial Psychology. Vol. 15 No. 4, 283-298.
  50. Yousef, D. A. (2000b). Organizational commitment as a mediator of the relationship between Islamic work ethic and Attitudes toward organizational change. Human Relations. Vol. 30 No. 2, 513-537.
  51. Wahibur Rokhman, A. Omar. 2008. The Effect of Islamic Work Ethics on Job Satisfaction, Organizational Commitment and Turnover Intention: A Study on Islamic Microfinance Institutions in Central Java, Indonesia. Jurnal Bisnis & Manajemen. Vol. 4, No.1.
  52. Wahibur Rokhman (2010). The effect of Islamic work ethics on work outcomes. EJBO Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies. Vol.15, No.1 (2010): http://ejbo.jyu.fi/
  53. Yousef, D. A. (2000a). Islamic work ethics as a mediator of the relationship between locus of control, role conflict and role ambiguity – A study in an Islamic country setting. Journal of Managerial Psychology. Vol. 15 No. 4, 283-298.
  54. Yousef, D. A. (2000b). Organizational commitment as a mediator of the relationship between Islamic work ethic and Attitudes toward organizational change. Human Relations. Vol. 30 No. 2, 513-537.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 خرداد 1393
  • تاریخ بازنگری: 01 آذر 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار