مؤلفه های تفکر راهبردی و خط‌مشی‌گذاری عمومی امام خمینی (ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت سیاستگذاری عمومی، پردیس کیش دانشگاه تهران

2 گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد، دانشکده مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

در این پژوهش مؤلفه‌های تفکر راهبردی امام خمینی (ره) در سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است تا این رهگذر بتوان رابطه میان تفکرات راهبردی امام خمینی(ره) و سیاستگذاری عمومی جمهوری اسلامی ایران را واکاوی نمود. در این پژوهش از روش تحلیل مضمونی استفاده شده و روش گردآوری داده‌ها نیز مصاحبه‌ نیمه ساخت یافته با خبرگان بوده است. . از مجموع از 16 مصاحبه صورت گرفته پس از جمع بندی کدها، 75 کد توصیفی استخراج شد که پس از طبقه بندی آن‌ها ، 25 کد تفسیری و در نهایت 13 مضمون فراگیر در چهار حوزه به دست آمد. بر اساس نتایج پژوهش، مؤلفه‌های تفکر راهبردی امام خمینی (ره) در سیاستگذاری عمومی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از خدا محوری، مردم‌گرایی، دوراندیشی و زمان‌اندیشی، نگرش نظام مند، مثبت و علمی به مسائل و برنامه ریزی و تصمیم گیری به‌هنگام. همچنین مؤلفه‌های سیاستگذاری‌های عمومی در سیره امام خمینی (ره) شامل عدالت‌محوری، زمانه‌شناسی، نیل به سعادت اجتماعی و مدیریت بر قلوب می‌باشد. در این بین، خلأهایی شامل کم توجهی به عدالت اجتماعی و تضعیف روحیه انقلابی، بین تفکر راهبردی امام خمینی (ره) و سیاستگذاری عمومی جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده که راهکارهای مناسب جهت رفع خلأهای فیمابین تفکرات راهبردی امام خمینی (ره) و سیاستگذاری عمومی جمهوری اسلامی ایران را می‌توان در دو مؤلفه اجرای قوانین الهی و خدمت به مردم و مردم گرایی جستجو کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Components of Strategic Thinking and Public Policy Making of Imam Khomeini (pbuh)

نویسندگان [English]

  • Iraj Fooladi 1
  • Majid Mokhtarianpour 2
  • Gholamhossein Nikookar 3
1 PhD. student, Public Policy Management, Kish campus, Tehran University
2 Department of Public Administration, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Professor, Faculty of Management and Planning, Imam Hossein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In this study, the components of Imam Khomeini's (RA) strategic thinking in the policy-making of the Islamic Republic of Iran have been examined to explore the relationship between Imam Khomeini's (RA) strategic thinking and the public policy-making of the Islamic Republic of Iran. This study used the thematic analysis method and the data collection method were semi-structured interviews with experts. From a total of 16 interviews conducted, after summing up the codes, 75 descriptive codes were extracted, and after classifying them, 25 interpretive codes and 13 overarching themes in four areas were obtained. Based on the results of the study, the components of Imam Khomeini's (RA) strategic thinking in the public policy-making of the Islamic Republic of Iran include God-centeredness, people-orientation, foresight and time-thinking, a systematic, positive, and scientific attitude to issues, and timely planning and decision-making. Also, the components of public policy-making in Imam Khomeini's (RA) life include justice orientation, time-consciousness, achieving social happiness, and managing hearts. In the meantime, gaps, including a lack of attention to social justice and a weakening of the revolutionary spirit, have emerged between the strategic thinking of Imam Khomeini (RA) and the public policy-making of the Islamic Republic of Iran. Appropriate solutions to omit these gaps between the strategic thinking of Imam Khomeini (RA) and the public policy-making of the Islamic Republic of Iran can be sought in the two components of implementing Islamic laws and serving the people and people-orientation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini
  • Strategic Thinking
  • Islamic Government
  • Policy
  • Public Policy Making
الوانی، سیدمهدی، شریف‌زاده، فتاح، (1403)، فرایند خط مشی‌گذاری عمومی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
ایمانی حسنلوئی، مهدی، (1395)، الگوی اسلامی ایرانی مدیریت و رهبری براساس شیوه مدیریت و رهبری امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری (مدظله) و فرماندهان دفاع مقدس، مجله مدیریت و پژوهش های دفاعی، دوره  15، شماره 83، صص 1-30.
پرویزیان، کوروش، موسوی، سید فرید، (1387)، نقش مدیریت استراتژیک در ارتقای بهره وری و عملکرد شبکه بانکی کشور، مدیریت، 12 (76)،صص 32-35.
دهقانی، جواد، (1394)، بازخوانی اصول استراتژی و تاکتیکی امام خمینی(ره) و فرایند رهبری ایشان در تکوین انقلاب اسلامی ایران، سیاست، سال 2، شماره 7، صص 47-64.
سعیدی‌نژاد، اکبر، (1395)، سیاست در اندیشه‌های امام خمینی (ره)، حضور، 98، ص 38-45.
سهرابی، محمد، (1395)، استراتژی دفاعی در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی (س)، به راهنمایی: ابوالفضل شکوری، دانشگاه تربیت مدرس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم سیاسی.
شجاعی زند، علیرضا، (1376)، مشروعیت دینی دولت و اقتدار سیاسی دین، تهران: تبیان.
صالح نیا، علی، و بختیاری، حسین، (1397)، اولویت‌بندی تهدیدات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، مطالعات راهبردی سیاستگذار عمومی، دوره 8، شماره 27، صص 255-277.
صدرایی، سید صارم، (1396)، نگرش کلی نظریه سیستم‌ها بر نقش استراتژی مدیریتی امام خمینی در دوران جنگ تحمیلی، پژوهش ملل، دوره 2، شماره 18، صص 61-74.
غلامی، محمدرضا، و عرف، جمال، (1399)، اصول خط‌مشی‌گذاری هویتی در جمهوری اسلامی ایران، در سپهر گفتمانی امام خمینی(ره)، مطالعات ملی، دوره 21، شماره 84.
فروتنی، زهرا؛ جعفری، حسن؛ عابدی تسلیمی، محمد سعید، و درانی، کمال، (1386)، طراحی و مقایسه الگوی تصمیم‌گیری راهبردی امام خمینی (ره) با برخی از الگوهای تصمیم گیری راهبردی در مدیریت نوین، دانش مدیریت، 20(2).
فروزنده دهکردی، لطف الله، و شیره پز آرانی، علی اصغر، (1390)، تحلیل تفکر و مدیریت راهبردی امام خمینی (ره)، راهبرد توسعه، شماره 28، صص 257-217.
قلی‌پور، رحمت‌الله، (1399)، تصمیم‌گیری سازمانی و خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران: سمت.
قلی‎پور، رحمت‌الله، و غلام‌پور آهنگر، ابراهیم، (1389)، فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی در ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
قنواتی، نگار؛ رضائی‌پناه، امیر، و اسدی، ناصر، (1396)، چارچوبی تحلیلی برای بررسی گفتمان سیاست خارجی امام خمینی (ره) (ایدئولوژی، استراتژی و دیپلماسی)، پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 12.
قیصریان فرد، هادی، و صالحی منش، محمدصادق، (1400)، مدیریت راهبردی امام خمینی در دوران دفاع مقدس، پژوهش های معاصر انقلاب اسلامی، 3(9 )، صص 43-62.
کمالی، یحیی، (1397)، روش شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در مطالعات خط‌مشی‌گذاری عمومی، سیاست‌گذاری عمومی، دوره 4، شماره 2، صص 189-208.
مقتدائی، مرتضی، و ازغندی، علیرضا، (1395)، آسیب شناسی خط‌مشی‌گذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، علوم سیاسی، 12(34)، صص 7-26.
هاشمیان، سیدمحمدحسین، و نامخواه، مجتبی، (1393)، تحلیل امام خمینی از چیستی انقلاب اسلامی و دلالت های آن در خط‌مشی‌گذاری عمومی، سیاست متعالیه، شماره7.
Braun, Virginia. and Clarke, Victoria, (2006), Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research In psychology, 3(2):77-101.
Dye, Thomas R, (2017),  Understanding Public Policy, 15th edition, USA: Pearson Prentice Hall.
Given, L, M, (2008), The Sage encyclopedia of qualitative research methods, USA: Sage.
King,  Nigel,; Horrocks, Christine, & Brooks, Joanna, (2021),  Interviews in Qualitative Research, 2nd Edition, UK: Sage.
Liedtka, Jenea M. (1998), ‘Strategic Thinking: Can it be Taught?’, Long range planning, 31 (1): 120-129.
Saunders, M. N. K., Lewis, P., & Thornhill, A. (2023). Research Methods for Business Students (9th ed.). UK: Pearson.
دوره 33، شماره 1
فصلنامه بهار
تیر 1404
صفحه 91-117
  • تاریخ دریافت: 05 بهمن 1403
  • تاریخ بازنگری: 30 فروردین 1404
  • تاریخ پذیرش: 13 اردیبهشت 1404