الگوی ارزشیابی کارکنان از منظر منابع اسلامی؛ مبتنی بر روش داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی دانشکده مدیریت دانشگاه امام حسین علیه السلام

2 هیأت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

توجه به ارزش‌ها و باورهای دینی کارکنان امری ضروری در طراحی الگوهای بومی ارزشیابی برای آن‌هاست و بدون شک دین مبین اسلام دارای آموزه‌ها و اصولی در این زمینه است. در این پژوهش به منظور شناسایی الگوی ارزشیابی کارکنان از منظر منابع اسلامی، قرآن کریم و نهج البلاغه که از منابع دست اول بوده و صحیفه امام خمینی (ره) و بیانات مقام معظم رهبری که از رهبران و اندیشمندان اسلامی هستند مورد بررسی قرار گرفت. روش‌شناسی انجام شده در پژوهش روش‌شناسی کیفی، از نوع توصیفی- اکتشافی است. شیوه گردآوری داده‌ها از نوع بررسی اسناد و مدارک بوده و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد و مدل پارادایمی استراوس و کوربین که بر سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی متکی است، صورت پذیرفت. پس از کدگذاری باز 182 مفهوم و در کدگذاری محوری 20 مقوله به دست آمد و در قالب مدل پارادایمی که دارای 6 بعد اصلی است، الگوی مورد نظر تشریح گردید. ابعاد اصلی و مؤلفه‎های الگو شامل 1- شرایط علی (مؤلفه‌ها: مهارت‌های انسانی، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های ادراکی، ویژگی‌های تشکیلاتی)، 2- پدیده محوری (مؤلفه: کارکنان متعهد متخصص)، 3- راهبردها (مؤلفه‌ها: گزینش، آموزش، انگیزش، نظارت)، 4- شرایط مداخله‌گر (مؤلفه‌ها: ویژگی‌های شخصیتی، ویژگی‌های اعتقادی)، 5- شرایط زمینه‌ای (مؤلفه‌ها: تجربه، دانش) و 6- پیامدها (مؤلفه‌ها: فردی، سازمانی) است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Employees Evaluation Pattern from The Perspective of Islamic Sources; Based on Grounded Theory Methodology

نویسندگان [English]

  • Ali Sobhanimatin 1
  • behrooz kameli 2
1 PhD student in Human Resource Management, Faculty of Management, Imam Hossein University
2 Faculty of the supreme National Defense University
چکیده [English]

Paying attention to the religious values and beliefs of employees is essential in designing local patterns of evaluation for them and undoubtedly, the religion of Islam has teachings and principles in this field. In this research, in order to identify the evaluation pattern of employees from the perspective of Islamic sources, the Holy Quran and Nahj al-Balagheh, which are first-hand sources, and the scriptures of Imam Khomeini (RA) and the statements of the Supreme Leader, who are Islamic leaders and thinkers, were examined. The methodology used in the research is qualitative and descriptive-exploratory. The method of data collection was document review and data analysis was done using the grounded theory method and the Strauss and Corbin paradigm model, which relies on three stages of open, axial, and selective coding. In the end, after open coding, 182 concepts and after axial coding, 20 categories were obtained, and the desired pattern was explained in the form of a paradigm model that has 6 main dimensions. The main dimensions and components of the model include 1- causal conditions (human skills, communication skills, perceptual skills, organizational characteristics), 2- central phenomenon (professional committed employees), 3- strategies (selection, training, motivation, supervision), 4- intervening conditions (personality characteristics, belief characteristics). 5- contextual conditions (experience, knowledge) and 6- consequences (individual, organizational).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Employees Evaluation
  • Islamic Management
  • Evaluation Pattern
  • Grounded Theory Method
قرآن کریم
نهج البلاغه
صحیفه امام خمینی (ره)، Emam.com
مجموعه بیانات مقام معظم رهبری، Khamenei.ir
اسماعیلی، سعیده، (1392)، اثربخشی تکنیک های ارزیابی عملکرد در ارزیابی کارکنان دانشی سازمان های دانش بنیان (مورد مطالعه: پژوهشکده موتور ایران خودرو)، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
باقری، مسلم؛ پولادی، حسن و کیانی، مهرداد (1394)، شناسایی و رتبه بندی مولفه های موثر در ارزیابی عملکرد دانشگران شرکتهای دانش بنیان، بهبود مدیریت، 9 (1)، 115-136.
پویا، علیرضا، نوروزی، مرضیه، (1396)، نوع شناسی شاخص های ارزیابی عملکرد منابع انسانی مورد مطالعه: شرکت گاز استان فارس، مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 8 (31)، 177-205.
دانایی فرد، حسن؛ امامی، سیدمجتبی، (1386)، استراتژی های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه پردازی داده بنیاد، اندیشه مدیریت، سال اول، شماره دوم، صص 69-97
رعنایی کردشولی، حبیب اله؛ سقاپور، آسیه، (1390)، طراحی الگوی ارزشیابی عملکرد کارکنان مبتنی بر الگوهای های مدیریت عملکرد سازمانی، چشم انداز مدیریت دولتی، 6، 95-114
روغنی، علیرضا؛ ابزری، مهدی و سلطانی، ایرج، (1391). شناسایی شاخص های کلیدی سنجش عملکرد افراد برای پرداخت پاداش، فرایند مدیریت توسعه، 25 (3), 3-23.
سالاری، ابراهیم؛ مغنی، حیدر؛ جامی، اسماعیل، (1394)، ارزیابی عملکرد کارکنان و جایگاه آن در اسلام، دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، https://civilica.com/doc/439966
سماواتی، حسن؛ نجات، امیررضا، (1388)،  بررسی نظام ارزشیابی عملکرد کارکنان ناجا از دیدگاه مدیران، توسعه انسانی پلیس، 22، 19-49.
سیدنقوی، میرعلی؛ اسماعیلی، سعیده، (1396)، اولویت بندی منابع ارزیابی عملکرد کارکنان دانشی، ششمین کنفرانس مدیریت دانش، تهران: دانشگاه شهیدبهشتی، 1-14
صیدی، محسن؛ سهرابی، روح الله، (1394)، آسیب شناسی نظام ارزشیابی عملکرد کارکنان سازمانهای دولتی، کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری
کوچکی، امید؛ رضایی، حامد، (1398)، طراحی مدل ارزیابی عملکرد از منظر اسلام براساس مدل ارزیابی عملکرد انسان و جامعۀ بشری در قرآن، پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، تهران
مکارم شیرازی، ناصر، (1389)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه
مکارم شیرازی، ناصر، (1390)، پیام امام امیرالمؤمنین (ع)، تهران: انتشارات علی ابن ابی طالب (ع)
مهرابی، امیرحمزه؛ خنیفر، حسین؛ امیری، علی نقی، زارعی متین، حسن و جندقی، غلامرضا، (1390)، معرفی روش شناسی نظریه داده بنیاد برای تحقیقات اسلامی (ارائه یک نمونه)، مدیریت فرهنگ سازمانی، سال نهم، شماره 23، صص 5- 30
میرسپاسی، ناصر، (1389)، مدیریت استراتژیک منابع انسانی و روابط کار، تهران: انتشارات میر.
نیرومند، حیدرعلی؛ رضایت، غلامحسین، (1399)، الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان سازمان‌های نظامی، مطالعات دفاعی استراتژیک، 18، 289-312
Barney G. Glaser, Anselm L, Strauss. (1967), The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, Chicago: Aldine.
Charmaz, C. (1990), "Discovering Chronic Illness: Using Grounded Theory", Social, Science and Medicine, 30,1161-1172
Creswell, John W. (2012), Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research / 4th edition, Pearson Education, Inc.
Gontiuk, Viktoriia, (2013), The Conceptual Aspects of Human Resource Evaluation, Management Theory and Studies for Rural Business and Infrastructure Development. 2013. Vol. 35. No. 4,522-528
Kim, Taehee. (2014). Performance Appraisal: Determinants of Public Employees’Acceptance. PhD Dissertation, university of New jersey., Newark.
Piggot-Irvine, Eileen. (2003). Appraisal training focused on what really matters. The International Journal of Educational Management, 17(6), 254-261
Strauss, Anselm L.; Corbin, Juliet M. (1998), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, Sage Publications, London.
Vveinhardt, Jolita., & Papšienė, Palmira. (2013). The Structure of Human Resources Assessment Process: Conditions for Criteria Formation. Business and Management Research, 2(2), 69-84.
دوره 33، شماره 1
فصلنامه بهار
تیر 1404
صفحه 11-48
  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1402
  • تاریخ بازنگری: 28 فروردین 1404
  • تاریخ پذیرش: 30 فروردین 1404