ترسیم مختصات الگوی مفهومی تجویز خط‌مشی‌های ملّی بر پایه «معنویت، عقلانیت، عدالت»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

جوهره خط‌مشی از وجوه مختلف قابل تحلیل است. از یک منظر خط‌مشی را می‌توان یک «انتخاب و تصمیم درست» تعریف کرد. از این‌رو بُعد تجویزی و قضاوتی در هر خط‌مشی جزو اجزای مهم و جدایی‌ناپذیر آن به حساب می‌آید. حسب این اهمیت، اندیشمندان این حوزه مدل‌های مفهومی مختلفی را ناظر به پشتوانه هنجاری خود به مثابه الگوی مطلوب جهت انتخاب یک یا مجموعه‌ای از خط‌مشی‌ها ارائه کرده‌اند. مسئله مهم پژوهش حاضر آن است که انقلاب اسلامی با توجه به مختصات متمایز خود در حوزه‌های گسترده هنوز از تولید و بکارگیری مدل‌های تجویزی خط‌مشی بومی رنج می‌برد. با توجه به چنین دغدغه‌ای مقاله پیش‌رو تلاش دارد با رویکردی اکتشافی و بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون، بیانات و مکتوبات مقام معظم رهبری را در این زمینه واکاوی کند. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که سه‌گانه «معنویت، عقلانیت و عدالت» پایه و بنیان شکل‌گیری چنین الگویی است. از محل تقاطع عناصر این سه‌گان 9 بُعد فرعی «تعیین نقش برای مردم»، «منفعت و حقوق عمومی»، «ظرفیت علمی حل مسأله»، «انسجام و پیوندهای ملّی»، «تبیین زمین درگیری»، «ضابطه و قانون»، «راهبرد درگیری فوق‌فعال»، «جهاد» و «حجت شرعی» تولید شده‌اند. این ابعاد از مسیر 3 بازوی تجویزی «نهاد مردم«، «ساختارهای حقوقی» و «سازمان علمی» امکان و ظرفیت پیگیری داشته و در غایت و نهایت خود «اقتدار عادلانه» کشور را دنبال می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Drawing the coordinates of the conceptual model of prescribing national policies based on "spirituality, rationality, justice"

نویسنده [English]

  • Alireza Sajjadieh
Researcher of Rushd Center of Imam Sadiq(a.s) University
چکیده [English]

The essence of the policy can be analyzed from different aspects. From one point of view, the policy can be defined as a "right choice and decision". Therefore, the prescriptive and judgmental aspect of every policy is considered as one of its important and inseparable components. According to this importance, the thinkers of this field have presented different conceptual models based on their normative support as the ideal model for choosing one or a set of policies. The important issue of the current research is that the Islamic Revolution still suffers from the production and application of prescriptive models of native policy, considering its distinctive coordinates in wide areas. Considering such concerns, the following article tries to analyze the statements and letters of the supreme leader in this field with an exploratory approach and using the method of thematic analysis. The results of this research indicate that the trinity of "Spirituality, Rationality and Justice" is the foundation of the formation of such a model. From the point of intersection of the elements of these triangles, 9 sub-dimensions are "determination of roles for the people", "public interest and rights", "scientific capacity to solve problems", "cohesion and national ties", "explanation of the conflict ground", "regulation and law", " Super active conflict strategy, "Jihad" and "Islamic duties" have been produced.These aspects have the possibility and capacity to follow the path of the 3 prescriptive arms of "People's Organization", "Legal Structures" and "Scientific Organization" and ultimately they follow the "just authority" of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spirituality
  • rationality
  • justice
  • Ayatollah Sayyed Ali Khamenei
  • islamic governance

عنوان مقاله [العربیة]

رسم إحداثیات النموذج المفاهیمی لصیاغة السیاسات الوطنیة على أساس "الروحانیة، العقلانیة، العدالة"

چکیده [العربیة]

یمکن تحلیل جوهر السیاسة من جوانب مختلفة. ومن وجهة نظر أخرى، یمکن تعریف السیاسة بأنها "الاختیار والقرار الصحیح". ولذلک فإن الجانب التوجیهی والحکمی لکل سیاسة یعتبر أحد مکوناتها المهمة التی لا یمکن فصلها. ووفقا لهذه الأهمیة فقد قدم مفکرو هذا المجال نماذج مفاهیمیة مختلفة استنادا إلى دعمها المعیاری باعتبارها النموذج الأمثل لاختیار سیاسة أو مجموعة من السیاسات. إن المسألة المهمة فی البحث الحالی هی أن الثورة الإسلامیة لا تزال تعانی من إنتاج وتطبیق نماذج توجیهیة للسیاسة المحلیة، بالنظر إلى إحداثیاتها الممیزة فی مناطق واسعة. بالنظر إلى هذه المخاوف، یحاول المقال التالی تحلیل تصریحات وخطابات المرشد الأعلى فی هذا المجال من خلال المنهج الاستکشافی وباستخدام أسلوب تحلیل المضمون. وتشیر نتائج هذا البحث إلى أن ثالوث "الروحانیة والعقلانیة والعدالة" هو الأساس فی تکوین مثل هذا النموذج. ومن نقطة تقاطع عناصر هذه المثلثات، فإن 9 أبعاد فرعیة هی "تحدید الأدوار للشعب"، "المصلحة والحقوق العامة"، "القدرة العلمیة على حل المشکلات"، "التلاحم والروابط الوطنیة"، "الشرح" تم إنتاج "أرض الصراع"، و"التنظیم والقانون"، و"استراتیجیة الصراع فائقة النشاط"، و"الجهاد"، و"الأدلة الإسلامیة". تتمتع هذه الجوانب بإمکانیة وقدرة على اتباع مسار الأذرع التوجیهیة الثلاثة "منظمة الشعب" و"الهیاکل القانونیة" و"المنظمة العلمیة" وتتبع فی النهایة "السلطة العادلة" للبلاد

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الروحانیة
  • العقلانیة
  • عدالة آیة الله الخامنئی
  • الحکم الإسلامی

مراجع

قرآن کریم
نهج البلاغه
ابن ابی الحدید (1409 ه.ق)، شرح‏ نهج‏ البلاغة. مهدوی دامغانی، ج۲۰.
خامنه‌ای، سید علی (1392). طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، تهران: انتشارات صهبا.
خامنه‌ای، سید علی. بیانات مقام معظم رهبری. www.Khamenei.ir، مشاهده شده: 10/05/1402
سوداگر, هاشم, امیری, علی نقی و امامی, سیدمجتبی (1397). واکاوی و تحلیل مفهوم خط‌مشی عمومی: ماهیت، صفات و غایت. مدیریت دولتی، 4(10).
Adams G. (1982). The iron triangle: the politics of defense contracting. Transaction Publishers, Piscataway.
Boyatzis, Richard E. (1998). Transforming qualitative information: Thematic analysis & code development. Thousand Oaks: Sage Publication.
Braun, Virginia, Clarke, Victoria (2006). Using thematic analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2): 77-101.
Bryson, John M., Crosby, Barbara C. (1992). Leadership for the Common Good: Tackling Public Problems in a Shared-Power World. San Francisco: Jossey-Bass.
Dunn, William, N. (2012). Public policy analysis. Milton.
Easton, David (1953). The Political System: An Inquiry into the State of Political Science. New York: Knopf.
Fischer F, Forrester F (1993). The argumentative turn in policy analysis and planning. Duke University Press, Durham.
Giddens A. (1984). The constitution of society: outline of the theory of structuration. MacMillan, London.
Hall, P. A. (1993). Policy Paradigms, Social Learning, and the State: The Case of Economic Policymaking in Britain. Comparative Politics, 25(3), 275–296.
Holloway, I., & Todres, L. (2003). The Status of Method: Flexibility, Consistency and Coherence. Qualitative Research, 3(3), 345–357.
Howlett, Michael; Ramesh, M. (2003). Studying Public Policy: Policy Cycles and Policy Subsystems. 2nd ed. Don Mills, Ont., Oxford: Oxford University Press.
Jenkins, William I. (1978). Policy Analysis: A Political and Organizational Perspective. London: Martin Robertson.
Jordan G. (1990). Policy community realism versus new institutional ambiguity. Political Study. 38:470–484.
Kingdon J.W. (1995). Agendas, alternatives, and public policy. 2nd ed. Longman, New York.
Koppenjan J, Klijn E.H. (2004). Managing uncertainties in networks. A network approach to problem solving and decision making. Routledge, London.
March J, Olsen J (1984). The new institutionalism—organizational factors in political life. American Political Science Review, 78(3):734–739.
March J, Olsen J. (1989). Rediscovering institutions—the organizational basis of politics. The Free Press, New York.
Mason R, Mitroff I. (1981). Challenging strategic planning assumptions: theories, cases and techniques. Wiley, New York.
Ostrom E. (1990). Governing the commons: the evolution of institutions for collective action. Cambridge University Press, Cambridge.
Park: Routledge. Thissen, Wil A. H., Walker, Warren E. (2013). Public Policy Analysis: New Developments. Springer, New York.
Parsons, D. W. (1995). Public Policy: An Introduction to the Theory and Practice of Policy Analysis. Edward Elgar, Aldershot.
Rourke F. (1984). Bureaucracy, politics, and public policy. 3rd ed. Little Brown and Co, Boston.
Sabatier P (1987). Knowledge, policy-oriented learning, and policy change: an advocacy coalition framework. Science Community, 21(2/3).
Sabatier P, Jenkins-Smith H. (1993). Policy change and learning: an advocacy coalition approach. Westview Press, Boulder.
Smith, B. K., Larimer, Christopher W. (2009). The Public Policy Theory Primer. Boulder: Westview Press.
Teisman GR (1992, 1st ed. 1995, 2nd edn.). Complexe besluitvorming; een pluricentrisch perspectief op besluitvorming over ruimtelijke investeringen. VUGA, Den Haag.
Van Eeten M. (1999) Dialogues of the deaf: defining new agendas for environmental deadlocks. PhD thesis. Eburon, Delft.
Weible, Christopher M. (2014). "Introducing the Scope and Focus of Policy Process Research and Theory", In Sabatier, Paul A., Weible, Christopher M. (2014). Theories of the Policy Process. Third edition, pp. 3-21.
Wildavsky A, Tenenbaumm E. (1981). The politics of mistrust: estimating American oil and gas resources. Sage, Beverly Hills.
Williamson O. (1979). Transaction cost economics: the governance of contractual relations. Journal of Law Economics, 3(61).
مدیریت اسلامی
دوره 31، شماره 2
فصلنامه تابستان
شهریور 1402
صفحه 169-204

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 آذر 1401
  • تاریخ بازنگری: 11 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 29 شهریور 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار