روش موردکاوی به‌مثابه الگوی آموزش دلالت‌هایی برای تبیین مکتب شهید سلیمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

روش آموزش مبتنی بر مسئله و در قرائتی خاص‌تر، روش مبتنی بر موردکاوی (قضیه یا افته‌کاوی) یکی از روشهای مؤثر یادگیری مسئله‌محور، استدلالی و انگیزشی است. در این مقاله با رویکردی تحلیلی ـ توصیفی و با بررسی اسنادی و تجربی، خوانشی نو و عملیاتی از این روش و دلالتهای آن برای تبیین مکتب شهید سلیمانی ارائه شده است. بدین ترتیب، ضمن بررسی مفهوم، اهداف، خاستگاه و امتیازات موردکاوی، انواع موردکاوی از منظر چگونگی تدوین (کوتاه یا بلند، واقعی یا ساختگی، یک‌مرحله‌ای یا چندمرحله‌ای، ایستا یا پویا، متنی یا گفتاری، توصیفی یا پرسشگرانه)، شیوه اجرا (در میدان یا خارج از میدان، فردی یا گروهی، یک‌جلسه‌ای یا چندجلسه‌ای، گروهی یا تیمی، با دسترسی یا بدون دسترسی، جواب بسته یا جواب باز) و نقش مربی و استاد (توصیف‌کننده، تبیین‌کننده، تسهیل‌کننده، بازیگر فعال) معرفی شده‌ است. در ادامه چهار ملاحظه (مستند یا تخیلی‌بودن، رویکرد استقرایی یا قیاسی، فردمحوری یا موقعیت‌محوری، ژرفانگری یا پهنانگری) در مرحله پیش از تدوین شرح داده شده است. به‌علاوه نه گام عملیاتی برای مرحله تدین موردکاوی و نکاتی دربارۀ مرحله اجرا و ارزیابی موردکاوی، مشخص شده‌ است. سخن پایانی اینکه اگر بخواهیم حاج قاسم را به‌عنوان مکتب بشناسیم و بشناسانیم، باید در برنامه آموزشی دانشگاهی به او و امثال او بیش‌ازپیش و به‌گونه‌ای نو و متفاوت بپردازیم و یکی از راه‌های آسان رسیدن به این هدف، بهره‌مندی از الگوی آموزش موردکاوی است و این مهم جز با گردهمایی و هم‌افزایی افراد نزدیک حاج قاسم با عالمان دانش مدیریت و فرهیختگان ادبی برای ساخت موردکاوی‌های جذاب، مؤثر و واقعی میسور نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Case Study Method as an Educational Model (Implications for the Explanation of Martyr Soleimani’s School)

نویسنده [English]

  • Meisam Latifi
Associate professor at the Department of Public Administration, Imam Sadegh University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Problem-based teaching methodology, more specifically case-based methodology, is an effective method of problem-orientation, reasoning and motivational learning. This analytical-descriptive research, reviewing documents and experience, is intended to present a new and practical reading of this method and its implications for explaining Martyr Soleimani’s School. Thus, while reviewing  the concept, objectives, origins, and advantages of the case study, the types of case studies are introduced in view of how they are formulated (short or long, real or fictitious, single-stage or multi-stage, static or dynamic, textual or spoken, explanatory or interrogative), the method of implementation (in the field or out of the field, individual or collective, single or multi-session, group or team, with or without accessibility, closed or open ended), and the role of instructors and teachers (descriptors, explainers, facilitators, active actors). The researchers continued with explaining four other considerations in pre-compilation stage (documentary or imaginative, inductive or deductive approach, individual or situational orientation, deep or wide looking). Moreover, nine operational steps are identified for the case study implementation stage along with some points regarding the evaluation phase. To end, if we want to know and introduce Martyr Soleimani as a school, we are supposed to pay more attention to him and others commanders like him in the university curriculum in a new and different way. A simple way to achieve this goal is to benefit from case study model of education which cannot be achieved unless people who are close to Martyr Soleimani gather and synergize scholars of management and literary intellectuals to present an attractive, effective and real case study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • management training
  • case-based learning
  • Jihadi management
  • Islamic management
  • Martyr Ghasem Soleimani
قرآن کریم.
نهج البلاغه (1391)، ترجمه محمد دشتی، قم: انتشارات امیرالمؤمنین.
امام خامنه‌ای سیدعلی، بیانات، مؤسسه حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری،  قابل بازیابی در:
https://farsi.khamenei.ir
الفت پور، محمدعلی (1389)، چهل تدبیر (مروری بر مقاطع بحرانی تاریخ جمهوری اسلامی ایران)، تهران: پرستا.
الوانی، سید مهدی و زاهدی، شمس السادات (1390)، مباحث ویژه در مدیریت دولتی، تهران: دانشگاه پیام نور.
پیران نژاد، علی (1397)، موردکاویهای مدیریت رفتار سازمانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
خاکی، غلامرضا (1392)، روش تحقیق موردپژوهی (با رویکرد تدوین پروژه‌های تعالی و پایان‌نامه‌های اجرایی)، تهران: نشر فوژان.
خاکی، غلامرضا (1395)، بررسی مسائل مدیریتی ایران (با رویکرد موردکاوی در تحلیل مباحث ویژه سازمان‌های دولتی و خصوصی)، تهران: نشر فوژان.
عبده تبریزی، حسین (1358)، افته‌هایی در مدیریت مالی. تهران: مدرسه عالی بازرگانی.
عبده تبریزی، حسین (1368)، افته‌کاوی در مدیریت مالی. حسابدار، ش 55. 3 ـ 10.
علوی، سید بابک (1397)، رفتار سازمانی تحلیلی 20 روایت از تجارب سازمان‌های ایرانی، تهران: انتشارات لوح فکر.
فرهنگ‌نامه علوم قرانی (1394) به اهتمام جمعی از محققان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
گلشن، ابراهیم (1379)، مورد و موردنویسی: ابزاری برای آموزش مدیریت. مدیریت دولتی، سال 10، ش 47.
گودرزی، غلامرضا (1395)، موردکاوی در مدیریت صنعتی، تهران: انتشارات سمت.
مطهری، مرتضی (1389)، حماسه حسینی، جلد اول، تهران: انتشارات صدرا.
مقیمی، سید محمد (1386)، روش موردکاوی و کاربردهای آن در علوم انسانی، روش‌شناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، بهار، دوره 13، ش 50: 71  ـ 102.
میرزایی، عباس (1395)، نبرد سید جابر، از سری روزی روزگاری قاسم سلیمانی، تهران: انتشارات یا زهرا.
نعیمی، لیلا؛ علی‌زاده، مریم و شریعتی، محمد (1395)، یادگیری مبتنی بر مورد: مفهوم، مدل‌ها، اثربخشی و چالش‌ها، مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، پاییز، دوره 11، ش 3: 201 ـ 209.
نوروزی، محمد (1399)، برای تغییر دیگران مدیرشو، مدیرشو از ایده تا عمل، نوآفرین رشد، پیاپی بهار و تابستان، ص 48.
Berslin, M. and Buchanan, R. (2008). On The Case Study Method of Research and Teaching in Design. Design Issues. 24 (1), 36-40.
Ellet, William (2018), The Case study Handbook A Student’s Guide, Harvard Business Review Press Boston, Massachusetts.
Gamerius, James. (1999). The Case System of instruction developing an effective teaching Strategy, Northern Michigan University.
Rison RA. A(2013), A guide to writing case reports for the Journal of Medical Case Reports and BioMed Central Research Notes.  Med Case Report; 7:239. 
Rosenstand C.A.F. (2012) Case-Based Learning. In: Seel N.M. (eds) Encyclopedia of the Sciences of Learning. Springer, Boston, MA.
Schermerhorn John R., Jr.Daniel G. Bachrach (2016). Management, Wiley Ltd. 13ed.
Somekh, B., Zhang Y., Lim, Li-Chen, & Maria Elena Herrera, B. (2017), How to Write a Strong Case Study: Tips for Winning a Case Competition, Academy of Asian Business Review, December, pp 15-31.
Thomas M, O’Connor F, Albert M, (2001), Case-based teaching and learning Experiences. Issues in Mental Health Nursing, 22(5): 517 - 31.
Williams B. (2005) Case based learning—a review of the literature: is there scope for this educational paradigm in prehospital education? Emerg Med Journal; 22: 577 – 581.