تبیین الگوی شایستگی مدیران جهادی تمدن‌ساز (مورد مطالعه: شهید قاسم سلیمانی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار گروه مدیریت جهادی، دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، پژوهشگر مدیریت جهادی، دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام

چکیده

انقلاب اسلامی بزرگترین اتفاق عصر حاضر در جهان اسلام و منطقه، نوید پیشرفت به‌سمت تمدن نوینی می‌دهد که اسلام محور و مبنای آن است و ارزشها و مفاهیم اسلامی در جای جای آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. نظریه‌پردازی در زمینه مدیریت اسلامی و جهادی و ارائه راه‌کارهای متناسب با آن به‌عنوان نسخه‌ای متناسب با فضای بومی کشور، می‌تواند ما را در حرکت به‌سمت هدف یاری کند. لکن هنوز تولیدات پژوهشگران نتوانسته است این مهم را محقق کند. این پژوهش با محور قرار دادن بررسی ویژگیهای مورد نیاز مدیران جهادی به‌منظور دستیابی به موفقیت، به‌دنبال افزایش اثربخشی آنها و کمک به تحقق مدیریت جهادی است. به‌همین منظور پژوهشی کیفی با روش تحلیل مضمون با تمرکز بر بررسی سبک و سیره شهید سلیمانی به‌عنوان یکی از مدیران جهادی تمدن‌ساز موفق و شناخته‌شده و بررسی منابع گوناگون در این زمینه، به‌معرفی این ویژگیها پرداخته است. در این‌راستا، 30 منبع مکتوب در این زمینه بررسی شد که نتیجه آن دستیابی به 920 مضمون پایه، 74 مضمون سازماندهنده، 13 مضمون فراگیر سطح یک و سه مضمون فراگیر سطح دو بود. درنهایت، الگویی متناسب با سه بعد سلوک مدیر جهادی در زمینه‌های فردی، سازمانی و ملی ـ فراملی به‌عنوان مضمونهای فراگیر سطح دو و شایستگیهای شخصیت معنوی، فضایل اخلاقی، شخصیت قوی و تأثیرگذار؛ روحیه جهادی در کارها، نگاه راهبردی، انسان‌مدار بودن؛ انقلابی‌بودن، شخصیت جامع‌الاطراف داشتن، مردم‌داری، مسئولیت‌پذیری، جذب حداکثری و اقدام فراتر از مرزها به‌عنوان مضمونهای فراگیر سطح یک ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Competency Model of Civilizational Jihadi Managers Case study: Martyr Ghasem Soleimani

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amin Pahlavan Sharif 1
  • Muhammad Hussein Kazemi Shoorei 2
1 Corresponding author: assistant professor in human resource at the Faculty of Management, Imam Hussein Comprehensive University
2 Researcher in the field of Jihadi management, Faculty of Management, Imam Hussein Comprehensive University.
چکیده [English]

The Islamic Revolution, as the greatest event of the contemporary history in the Islamic world and the region, promises progress towards a new civilization on the basis of Islam. Islamic values ​​and concepts are applied to all of its aspects everywhere. Theorizing the Islamic and Jihadi management and proposing appropriate solutions, as a proper system to the internal situations of the country, can help us move towards this goal. However, the researchers’ works have not yet been able to achieve this. This research is an attempt to increase the effectiveness of these researches, and help achieve Jihadi management by focusing on the required features of Jihadi managers in order to obtain success. For this end, a qualitative research is conducted through theme analysis, which focuses on identifying the style and manners of Martyr Soleimani, one of the most successful and well-known Jihadi managers proposing civilization, by reviewing various sources in this field to has introduce these features. So, 30 written sources in this field were reviewed, which resulted in 920 basic themes, 74 organizing themes, 13 comprehensive themes at level 1, and 3 comprehensive themes at level 2. To end with, a proper model containing three dimensions of Jihadi managing behaviors at individual, organizational and national-transnational contexts were identified as the comprehensive themes at level 2. Competencies including spiritual personality, moral virtues, strong and influential personality, Jihadi spirit in all affairs, strategic look, humanitarianism, revolutionary features, comprehensive traits, popularity, accountability, maximum absorption, and acting across borders are presented as comprehensive themes at level 1.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic management
  • Jihadi management
  • managers' competencies
  • human resource competencies
  • competency model
  • Jihadi managers' competencies
  • Martyr Ghasem Soleimani
احمدی، ‌سید‌علی‌اکبر؛ درویش، ‌حسن؛ سبحانی‌فر، ‌محمد‌جواد؛ و فاضلی‌کبریا، ‌حامد (1393). طراحی و تبیین الگوی مفهومی شایستگیهای منابع انسانی در نهج‌البلاغه با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و ISM، مطالعات راهبردی بسیج، 64(17): 56 ـ 27.
احمدی، ‌سید‌علی‌اکبر؛ درویش، ‌حسن؛ سبحانی‌فر، ‌محمد‌جواد و فاضلی‌کبریا، ‌حامد (1392). مدلسازی شایستگی‌های منابع انسانی بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه (مطالعه موردی؛ سنخیت‌سنجی شایستگیهای منابع انسانی در دانشگاه امام صادق(ع)). مدیریت سازمان‌های دولتی، سال 2، ش 1: 83.
اسدی فرد، رویا؛ خائف الهی، احمدعلی و رضائیان، علی(1390). مدل شایستگی مدیران دولتی ایران (براساس صحیفه امام(ره)) رویکرد استراتژی تئوری داده بنیاد. مدیریت دولتی، س 3، ش 8: 75.
اکبری مزدآبادی، علی (1398)، حاج قاسم، جستاری در خاطرات حاج قاسم سلیمانی، تهران: یا زهرا(س).
اکبری مزدآبادی، علی (1398)، حاج قاسم ـ 2، خاطراتی از شهید قاسم سلیمانی، تهران: یا زهرا(س).
اکبری مزدآبادی، علی (1398)، ذوالفقار، تهران: یا زهرا(س).
اکبری، حسین (1399)، ابعاد و مؤلفه‌های قدرت نرم در مکتب شهید سلیمانی، گرفته شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                                                                             http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
الوانی، مهدی (1385)، مدیریت عمومی، تهران، نشر نی.
الوانی، سید مهدی؛ اردلان، امید؛ محمدی فاتح، اصغر (1387)، ﻃﺮﺍﺣﻰ و تدوینﺍﻟﮕﻮی مناسب شایستگی‌های مدیران و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻥ در سازمان ارتش ج.ا.ا با بهره‌گیری از دیدگاه امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، پژوهشهای مدیریت منابع انسانی، سال اول (1).
امین زاده (1399)، دستاوردهای شهید سلیمانی در جبهه جنوب شرق کشور. گرفته شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                                                                             http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
ایمانی، عبدالمجید؛ و قدرتی، سمانه (1395)، مدل مفهومی شایستگی مدیران منابع انسانی در چارچوب نظام ارزشی اسلام. پژوهش هایمدیریت عمومی، س 9: 221 ـ 191.
‌پیروز، ‌علی آقا (1396)، فلسفه مدیریت اسلامی. قبسات 83 (22): 143 ـ 166
بابایی طلاتپه، محمدباقر (1399)، بیایید این گونه باشیم، تهران: دانشگاه جامع امام حسین(ع).
پناهیان، علیرضا (1398)، تحلیل و بررسی جنبه‌های مختلف مکتب حاج قاسم سلیمانی. گرفته شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                     http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
پورابراهیمی، محمد رضا (1399)، نقش مدیران جهادی در شکوفایی اقتصادی .گرفته شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                                                                             http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
تشکری، محمود (1393)، شایستگی‌های سرمایه‌های انسانی پلیس اسلامی از منظر مقام معظم رهبری (مدظله العالی). مطالعاتدفاعی استراتژیک، س 12، ش 55: 119.
جعفری، عزیز (1399)، روایت حبیب، گرفته شده در دیماه 1399 از وب سایت تلوبیون.
امام خامنه‌ای، سید علی (1379)، بیانات در دیدار کارگزاران نظام. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1380)، بیانات در دیدار کارگزاران نظام. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
خامنه ای، سید علی (1384): بیانات در خطبه‌های نمازجمعه‌. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1384): بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1385): بیانات در دیدار دانشجویان نمونه‌ و نمایندگان تشکل‌های مختلف دانشجویی. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1390): بیانات در دیدار فعالان بخش‌های اقتصادی کشور. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1392): دیدار شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر تهران. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1393): بیانات در دیدار مسئولان نظام. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1394): بیانات در دیدار جمعى از دانشجویان. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
خامنه ای، سید علی (1394): بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای ، سید علی (1394): بیانات در دیدار مسئولان نظام. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1398): بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
خامنه ای، سید علی (1398): خطبه های نماز جمعه تهران. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای ، سید علی (1398): بیانات در دیدار مردم قم. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای ، سید علی (1398): بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
امام خامنه‌ای، سید علی (1398): بیانات در منزل شهید سلیمانی. گرفته‌شده در دیماه 1399 از سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای.
خزعلی، محمدصادق (1397)، طراحی مدل شایستگی مدیران و فرماندهان سپاه پاسداران مبتنی بر تجربیات دفاع مقدس؛ استاد راهنما: اسدالله گنجعلی؛ استاد مشاور: محمدمهدی مبلغ. دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام). دانشکده معارف اسلامی و مدیریت.
رضایی، محسن (1399)، روایت حبیب. گرفته‌شده در دیماه 1399 از وب سایت تلوبیون.
رضایی، محسن (1399)، مقدمه‌ای بر ابعاد مکتب شهید سلیمانی. گرفته شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی    http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
رضوانی‌چمن‌زمین، ‌موسی؛ محمدی، ‌وحید؛ آقایار‌ماکوئی، ‌نگین (1397)، مروری بر مدیریت اسلامی (ضرورت مدیریت اسلامی برای حکومت‌های اسلامی)، آفاق علوم انسانی 17 (2): 89 ـ 105.
زارعی، سعد الله(1399): جنبه های انسانی مکتب شهید سلیمانی. گرفته‌شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی               http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-reveng
سعادت نژاد، اسماعیل(1399): شاخص های فرهنگی در مکتب شهید سلیمانی. گرفته شده در دی ماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                                                          http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
سیدطباطبایی، سیدمهدی و دیگران (در دست انتشار)، مأخذشناسی جامع آثار مدیریت اسلامی، دانشگاه امام حسین(ع): تهران
شمشیری، مهدی؛ دانش تبار، بهمن و صالحی، احمد (1396)، شایستگی‌های مکتبی فرماندهان از منظر دین اسلام (قرآن و سیره)، دومین همایش علمی و کاربردی الگوی مطلوب فرماندهی نظامی در چشم‌انداز تمدن نویناسلامی.
صادق، محمد هادی و امیری، مجتبی (1394)، اولویت‌بندی شایستگی‌ها و ویژگی‌های کارکنان نهادهای انقلابی با رویکرد ارزشی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، س 7، ش1: 135 ـ 113.
صفوی، رحیم (1399)، روایت حبیب. گرفته‌شده در دیماه 1399 از وب سایت تلوبیون.
صلواتیان، ‌سیاوش؛ هرمزی‌زاده، ‌محمدعلی؛ شهبازی‌سلطانی، ‌محمد (1395): شناسایی و رتبه‌بندی ویژگی‌های کلیدی؛ مدیر جهادی رسانه. دین و ارتباطات 50 (23): 117 ـ 81.
طالقانی، غلامرضا؛ عابدی جعفری، حسن؛ فقیهی، ابوالحسن  و عباسی، رسول (1389)، مدیریت مسجد: تدوین الگوی شایستگی منابع انسانی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، س2، ش 3و4: 55.
عابدی جعفری، حسن و دیگران (1390)، تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، اندیشه مدیریت راهبردی، ش10: 151-198
فضلی، علی (1399)، روایت حبیب، گرفته‌شده در دیماه 1399 از وب سایت تلوبیون.
فلاح زاده، محمد رضا (1399)، روایت حبیب. گرفته‌شده در دیماه 1399 از وب سایت تلوبیون.
قالیباف، محمدباقر (1399)، روایت حبیب. گرفته‌شده در دیماه 1399 از وب سایت تلوبیون.
قربان نژاد، پریسا؛ و عیسی‌خانی، احمد (1392)، الگوی شایستگی مدیران بر اساس نهج‌البلاغه امام علی(ع)، مدیریت توسعه وتحول، ش 15: 22 ـ 17.
قربان نژاد، پریسا؛ و عیسی‌خانی، احمد (1395)، طراحی مدل شایستگی مدیران دانشگاهی بر اساس الگوهای اسلامی: مطالعه ای تطبیقی. مدیریت در دانشگاه اسلامی؛ س 5: 48 ـ 37.
کارگری، غفور (1399)، مدیریت سرمایه انسانی در مکتب شهید سلیمانی. گرفته‌شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
کریمی، سیدعبدالمجید (1399)، رفیق خوشبخت ما، تهران: زائر رضوی.
کیانی‌زاده، ‌میثم؛ گلشنی، ‌علیرضا (1395)، شناسایی ویژگی‌های شخصیتی سیاست‌گذاران مبتنی بر مدیریت جهادی. مطالعات راهبردی بسیج 72 (19):  57 ـ 78.
گنجعلی، ‌اسداله؛ علی‌شیری، ‌محمدمهدی؛ بیدی، ‌مجتبی (1393)، شایستگی‌های مدیریتی مدیران جهادی؛ تحلیلی داده بنیاد، چشم‌انداز مدیریت دولتی 19 (5): 39 ـ 56.
مبین، میثم؛ و ثمری فرزند، محمد (1398)، طراحی الگوی شایستگی‌های مدیران و اولویت‌بندی آنها براساس نامه امام علی(ع) به مالک اشتر به روش تحلیل سلسله مراتبی فازی, چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه.
مبینی دهکردی (1399)، شاخص‌های مدیریت راهبردی شهید سلیمانی برای تولید قدرت. گرفته‌شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                                                                             http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
متقی، ابراهیم (1399)، تبیین نظم نوین انقلابی تمدن‌ساز در مکتب شهید سلیمانی. گرفته‌شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                                                                             http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
مجیدی، حسن و مجتبی بانشی (1390)، معیارهای شایستگی مدیر و مدیریت از منظر نهج‌البلاغه. مطالعات اسلامی در تعلیم و تربیت، س 2، ش 3: 219.
محمد پور، احمد (1389)، ارزیابی کیفیت در تحقیق کیفی: اصول و راهبردهای اعتباریابی و تعمیم‌پذیری، فصلنامه علوم اجتماعی، 48 .
مصباح‌یزدی، ‌محمد‌تقی (1374)، تبیین مفهوم مدیریت اسلامی، تعاون و کشاورزی، 48 (1): 41 ـ 38.
مطهری، مرتضی (1388)، امدادهای غیبی در زندگی بشر، چاپ22، تهران: صدرا.
معروفی، حسین (1399)، دستاوردهای شهید سلیمانی در دوران دفاع مقدس. گرفته‌شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی                                                                             http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
مهدوی نسب، حسین؛ و جمادی، علی حسین (1398)، مؤلفه‌های شایستگی مدیران از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع) در نهج البلاغه، اولین همایش ملی فرماندهی و مدیریت از منظر امیر المومنین امام علی(ع).
نامدار جویمی، احسان؛ روشن، سید علیقلی؛ یعقوبی، نورمحمد و اورعی یزدانی، بدرالدین (1398)، الگوی شایستگی‌های فرهنگی سرمایه انسانی از دیدگاه اسلام با تأکید بر فرهنگ علوی و رضوی، مطالعات میان‌فرهنگی، س 14: 148 ـ 117.
نصرالله، سیدحسن (1398)، سخنرانی دبیرکل حزب‌الله لبنان به مناسبت هفتمین روز شهادت حاج قاسم سلیمانی، گرفته‌شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی.
                                                                                   http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
نصرالله، سیدحسن (1398)، مصاحبه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با دبیرکل حزب‌الله لبنان به‌مناسبت چهلم شهادت حاج قاسم سلیمانی، گرفته‌شده در دیماه 1399 از بانک اطلاعاتی شهید حاج قاسم سلیمانی
                                                                                   http://mgt.ihu.ac.ir/page/hard-revenge
یوسفی، ‌رسول؛ اکبری، ‌بهرام (1396)، تبین بایسته‌های مدیران سیاسی مبتنی بر رهیافت مدیریت جهادی،  مدیریت اسلامی 99 (25):  65 ـ 92.
Attride-Stirling, Jennifer (2001): Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. In Qualitative research 1 (3), pp. 385–405.
Braun, Virginia, and Victoria Clarke. 2006. “Using thematic analysis in psychology.” Qualitative Research in Psychology 3 (2): 77–101. doi: 10/1191/1478088706qp063oa.
Rothwell, W. J. (2012). Competency Based Human Resource Management. In G. M. Benscoter (Ed.), The encyclopedia of human resource management (pp. 45-47). San Francisco, Calif, Chichester: Jossey-Bass; John Wiley
Rowley, C., & Jackson, K. (2010). Human Resource Management: The Key Concepts (Routledge Key Guides) (1st ed.): Routledge.
Brown,   L.,   George,   B.,   &   Mehaffey-Kultgen,   C.   (2018).   The   development   of   a competency  model  and  its  implementation  in  a  power  utility  cooperative:  an  action research study. Industrial and Commercial Training, 51(3): 123-135.
Huong Vu, G.  T.  (2017). A  critical  review  of  human  resource  competency  model: evolvement  in  required  competencies  for  human  resource  professionals. Journal of Economics, Business and Management,5(12):359-365.
Mohan, R. (2013). Using competency models for performance management, International Monthly Refereed Journal of Research In Management & Technology (ABHINAV), 71(2): 71-77.
Slocum, J.  W., Jackson,  S.  E., & Hellriegel, D.  (2008). Competency Based Management. Thomson, South -Western.