رابطه اخلاق حرفه ای اسلامی و مسوولیت‌پذیری اجتماعی بر سرمایه اجتماعی (نمونه پژوهش: دانشگاه شیراز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، بخش مدیریت، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

اخلاق اسلامی تعهد به کار را فضیلت می‌شمارد و بر همکاری تاکید دارد. روابط اجتماعی در کار را به عنوان یک نیاز فردی و عامل ایجاد تعادل در زندگی اجتماعی تشویق می‌کند. از طرف دیگر سرمایه اجتماعی می‌تواند دسترسی به اطلاعات و منابع حیاتی را برای پیشرفت عملکرد و استفاده از فرصت‌های محیطی تسهیل کند. سازمان با سرمایه اجتماعی غنی‌تر می‌تواند امکان دسترسی به طیف گسترده‌ای از اطلاعات را برای ایجاد عملکرد نوآورانه داشته باشد. سرمایه اجتماعی یک دارایی نامشهود برای سازمان‌ها است و سازمان‌های موفق می‌توانند از آن به طور مناسب و بجا استفاده کنند. از همین رو در این پژوهش تاثیر بکارگیری اخلاق اسلامی بر سرمایه اجتماعی با نقش میانجی مسوولیت اجتماعی ارزیابی می شود. این مطالعه پیمایشی توصیفی است که در آن از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. دانشگاه شیراز به عنوان نمونه مطالعاتی اسلامی انتخاب گردید. از بین کارکنان دانشگاه شیراز به طور تصادفی 273 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل تحلیل گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد که تاثیر معناداری اخلاق اسلامی بر مسوولیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی در دانشگاه مورد مطالعه دارد. بکارگیری اخلاق اسلامی در دانشگاه زمینه‌ساز دستیابی به سرمایه اجتماعی مناسب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying Effect of Islamic Professional Ethics and Social Responsibility on Social Capital (Shiraz University as a case)

نویسنده [English]

  • Mohammad Hossein Ronaghi
Assistant professor, Department of Management, Faculty of Economics and Social Sciences, University of Shiraz, Iran
چکیده [English]

The Islamic ethics views dedication to work as a virtue. Social relations at work are encouraged in order to meet one’s needs and establish equilibrium in one’s individual and social life. On the other hand Social capital can facilitate access to information and vital sources in order to promote performance and use environmental opportunities. An organization with powerful social capital can have immediate access to a wide range of information in order to create innovative performance. This capital is an intangible asset to the organizations and successful organizations can use it appropriately and immediately. Accordingly, this research examines the effect of Islamic ethics on social capital with the role of mediator of social responsibility. This research is descriptive survey, in which the questionnaire has been used to collect data. Shiraz University was chosen as an Islamic case. The survey sample consists of 273 randomly taken employees of Shiraz University. Data collected by structural equation software LISREL has been analyzed. The results revealed Islamic ethics has a positive and significant effect on social responsibility and social capital.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Professional Ethics
  • Social Capital
  • Social Responsibility
  • Islamic University
آذر، عادل؛ فرخ، مجتبی؛ جانانی، حمید (1395). بررسی رابطه علی عدالت سازمانی با رضایت مشتری از طریق نقش میانجی سرمایه اجتماعی در بانکهای تجاری. مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره 3. ش 1: 69 ـ 87.
اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ فیضی، کاوه؛ سیف­پناهی، حامد؛ زندی، خلیل (1393). رابطه اخلاق کار اسلامی با درگیری شغلی. فصلنامه اخلاق زیستی. س 4. ش 13: 75 ـ 96.
اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ بهشتی‌راد، رقیه؛ نویدی، پرویز (1394). تأثیر سرمایه اجتماعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی بر تعهد سازمانی. فصلنامه مطالعات اندازه­گیری و ارزشیابی آموزشی. س 5. ش 10: 109 ـ 132.
اکبری، مرتضی؛ فهام، الهام (1395). بررسی نقش ارزشهای فردی و اخلاق کسب­وکار بر مسئولیت­پذیری اجتماعی در بنگاه­های بخش کشاورزی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. دوره 2 ـ 47. ش 1: 197 ـ 209.
ایمان، محمدتقی؛ جلائیان­بخشنده، وجیهه (1389). بررسی و تبیین رابطه بین مسئولیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی در بین جوانان شهر شیراز. جامعه­شناسی کاربردی. س 21. ش 37: 19 ـ 42.
جندقی، غلامرضا؛ قریشی، مهدی؛ احدی‌شعار، مجید (1396). بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی و رابطه آن با بازاریابی اخلاقی. مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره 4. ش 3: 309 ـ 332.
خسروی، زهرا؛ رضایی، آمنه؛ اسکندری، نازیلا (1390). بررسی رابطه بین اخلاق کار با تعهد سازمانی و رضایت شغلی در بین دبیران شهرستان ارسنجان. کنفرانس ملی کارافرینی. تعاون و جهاد اقتصادی. آذر ماه 28 ـ 29. نایین.
زارعی­متین، حسن؛ ملایی، مصطفی (1393). بررسی وضعیت مؤلفه­های سرمایه اجتماعی در سازمانهای اجرایی استان قم. مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره 1. ش 1: 119 ـ 137.
سیدرضی (1379). نهج­البلاغه. ترجمه: محمد دشتی. قم: نشر الهادی.
شمسی­گوشکی، سجاد؛ نعمتی، روح­الله (1394). رابطه سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی با عملکرد سازمانی (مورد مطالعه فروشگاه­های شهر کرمان). مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره 2. ش 2: 267 ـ 290.
طالبی، ابوتراب؛ خوشبین، یوسف (1391). مسئولیت­پذیری اجتماعی جوانان. فصلنامه علوم اجتماعی. ش 59: 207 ـ 240.
علیزاده، معصومه؛ مهاجران، بهناز؛ قلعه‌ای، علیرضا (1397). تحلیل کانونی رابطه بین مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای و ابعاد سرمایه اجتماعی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری. س 13. ش 2: 52 ـ 61.
فرامرزقراملکی، احد (1387). درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای. تهران: مؤسسه مطالعات بهره­وری و منابع انسانی. نشر سرآمد.
فیضی، کامران؛ رونقی، محمدحسین (1390). ارزیابی سرمایه­های فکری و اجتماعی شرکتهای رتبه­بندی شده توسط شورای عالی انفورماتیک ایران. فصلنامه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران. دوره 27. ش 1: 189 ـ 206.
قاسم­زاده­علیشاهی، ابوالفضل؛ حیدری­زاده، زهرا؛ حسنی، محمد (1395). بررسی پیشایندها و پیامدهای اخلاق کار اسلامی. مدیریت در دانشگاه اسلامی. س 5. ش 2: 443 ـ 461.
محمدی، مسلم؛ گل‌وردی، مهدی (1392). مؤلفه­های اخلاق حرفه­ای در سازمان با الگو گرفتن از مبانی دینی. دوفصلنامه اسلام و مدیریت. س 2. ش 3: 161 ـ 180.
موغلی، علیرضا؛ سیدجوادیان، سیدرضا؛ احمدی، سیدعلی­اکبر؛ علوی، آزاده (1392). بررسی میزان حاکمیت اخلاق کار اسلامی در نظام سلامت (مطالعه موردی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان). مجلهتحقیقاتنظام سلامت. دوره 9. ش 7: 1 ـ 11.
 
منابع انگلیسی
Apaydin, C. and Ercan, B. (2010). A structural equation model analysis of Turkish school managers’ views on social responsibility, Procedia Social and Behavioral Sciences, 2: 5590–5598.
Augusto Felício, J., Couto, E., and Caiado, J. (2014). Human capital, social capital and organizational performance. Management Decision, 52(2), 350-364.
Bjornskov, C., and Sondroskov K. M. (2013). Is Social Capital a Good Concept?, Social Indicators Research, 114, 1225–1242.
Carrol, A. (1991) the Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders, Business Horizons, 34(4):39-48
Chile, L., Black, X., (2015). University–community engagement: case study of university social responsibility. Educ. Citizenship Soc. Justice, 10 (3), 234–253.
Cohen H., Beresford, S., Barrington, W., Matsueda, R., Waeikfield, J. and Duncan G. (2018).  Associations between social capital and depression: A study of adult twins, Health & Place, 50, 162–167
Ferris S., Javakhadze D. and Rojkonic, J. (2017). CEO social capital, risk-taking and corporate policies, Journal of Corporate Finance, 47, 46–71.
Growiec K. and Growiec, J. (2016). Bridging Social Capital and Individual Earnings: Evidence for an Inverted U, Social Indicators Research, 127, 601–631.
Han, S. (2019). Social capital and perceived stress: The role of social context, Journal of Affective Disorders, 250: 186-192.
Hediger, H. (2010). Welfare and capital-theoretic foundations of corporate social responsibility and corporate sustainability, The Journal of Socio-Economics 39: 518–526.
Jin J.Y., Kanagaretnam, K., Lobo, G. and Mathieu, R. (2017). Social capital and bank stability, Journal of Financial Stability 32, 99–114.
Kadushin, C. (2012). Understanding Social Networks: Theories, Concepts, and Findings. Oxford University Press.
Kaye, L., Kowert R. and Quinn, S. (2017). The role of social identity and online social capital on psychosocial outcomes in MMO players, Computers in Human Behavior, 74, 215-223.
Linthicum, C., Reitenga, A. L., and Sanchez, J. M. (2010). Social responsibility and corporate reputation: The case of the Arthur Andersen Enron audit failure, J. Account. Public Policy 29: 160–176.
Nahapiet, J., and Ghoshal, S. (1998). Social capital and intellectual capital and the organizational advantage. Academy of Management Review, 23(2), 12-21.
Putnam, R. (1995). Bowling alone: America's declining social capital. Journal of democracy, 6(1), 65-78.
Sobel, J. (2002). Can We Trust Social Capital?, Journal of Economic Literature, 40,139–154.
Sozbilir, F. (2018). The interaction between social capital, creativity and efficiency in organizations, Thinking Skills and Creativity, 27, 92–100.
Symaco L. and Tee, M. (2018) Social responsibility and engagement in higher education: Case of the ASEAN, International Journal of Educational Development, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2018.10.001
Tyndell, D., Forbess, T., Avery, J. and Powell, S. (2019). Fostering scholarship in doctoral education: Using a social capital framework to support PhD student writing groups, Journal of Professional Nursing, https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2019.02.002
Vikram, K. (2018). Social capital and child nutrition in India: The moderating role of development, Health & Place, 50, 42–51.