بازشناسی الگوی خط‌مشی گذاری در نهاد وقف جهت توسعه مدل‌های عمومی ترویج و اشاعه خط‌مشی‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار گروه تحول و تعالی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد مدیریت گرایش منابع انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

ترویج و اشاعه خط مشی یکی از مهمترین چالش های نظام خط مشی گذاری در کشور است و هزینه های فراوانی را به متولیان این حوزه تحمیل کرده است. در یک بررسی تاریخی می توان دریافت که وقف به عنوان یکی از سنت های مورد تایید شارع مقدس، از ظرفیت ها و قابلیت های بالایی برای نهادینه سازی، حفظ و گسترش نیت واقفان دارد که می تواند به مثابه یک چرخه خط مشی گذاری در نظر گرفته شود. در این تحقیق علاوه بر بررسی تحلیلی- تاریخی وقف و نقش آن در شکل گیری تمدن دوران صفویه، با بیش از 15 نفر از خبرگان وقف مصاحبه گردید و با استفاده از روش تحلیل مضمون مدل اشاعه در وقف احصاء گردید. در مدل نهایی مولفه های اشاعه در وقف شکل گیری تصمیمات (وقف کردن) بر اساس نیاز عمومی پایدار، فرد- خط مشی گذار، مدیریت امینانه، حمایت شبکه ای و عینیت داشتن در کنار قابلیت اعتماد پذیری و بروزشوندگی معرفی شده اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recognize the policy pattern in the waqf entity To develop general models of promotion and dissemination of policies

نویسندگان [English]

  • Ruhollah Abbasi 1
  • Mohsen Miri 2
  • Mahdi Hasanvand 3
1 PhD of evaluating and measuring, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
2 assistant professor at Transformation Center, Imam Hussein Comprehensive University, Tehran, Iran
3 Master of human resource management, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Promoting policy is one of the most important challenges for the country's policy-making system and has imposed huge costs on the authorities. A historical study can conclude that waqf, as one of the traditions endorsed by the Holy Qur'an, has high capacities and capabilities to institutionalize, maintain and expand self-regulation based self-knowledge that can be considered a successful model of the policy cycle.
In this research, in addition to the historical-analytical study of waqf and its role in the formation of Islamic civilization, it was recognized based on interviews with experts using the content analysis method of model promotion and policy dissemination in waqf. In the final model, the components of diffusion in endowment formulation (endowment) are introduced based on four components of sustainable public need, individual-transition policy, trust management, network support, and objectivity along with reliability and visibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy Propagation
  • Network Support
  • Person-to-Transition Policy
  • Policy Objectivity
  • Occurrence
احمدی، نزهت (1390)، در باب اوقاف صفوی، تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
امام خمینی (ره)، روح­اله (1369)، ترجمه تحریرالوسیله، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات دارا لعلم.
البهوتی (1418 ﻫ.ق.)، کشاف القناع، تقدیم: کمال عبدالعظیم العنانی، تحقیق: ابوعبداله محمدحسن محمدحسن اسماعیل الشافعی، منشورات محمدعلی بیضون، لبنان: دار الکتب العلمیه؛ جلد 4؛ الطبعها الاولی.
پاسگانی، ریولا (1994)، علمای جبل عامل در دولت صفویه، ترجمه‌ مصطفی فضائلی، مجله حکومت اسلامی، سال سوم، شماره اول: 208 ـ 240
جهانیان، ناصر (1390)، مبانی اهداف و جایگاه وقف در مکتب اقتصادی اسلام، فصلنامه علمی ـ پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال یازدهم، شماره 42.
حسنی، علی اکبر (1378)، نقش علمای شیعه در دربار صفویه، مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال اول، شماره دوم:  121 ـ 152.
دانایی‌فرد، حسن (1395)، گفتارهای جدید در خط‌مشی گذاری عمومی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
سلیمی فر، مصطفی (1370)، نگاهی به وقف به آثار اقتصادی و اجتماعی آن، مشهد: آستان قدس رضوی.
ﺳﯿﻒ اﻟﻠﻬﯽ، ﺳﯿﻒ اﷲ (1373)، ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﻣﺮﻧﺪﯾﺰ
کریمی، محمد کاظم (1388)، ﻣﺮورى ﺑﺮ ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻔﺎﻫﯿﻢِ ﮔﺮوه، ﻧﻬﺎد، ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺑﻪ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی اﺳﻼﻣﯽ؛ فصلنامه فرهنگ پژوهش، شماره 4.
ﮐﻮﺋﻦ، ﺑﺮوس (1380)، ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻏﻼﻣﻌﺒﺎس ﺗﻮﺳﻠﯽ و رﺿﺎ ﻓﺎﺿﻞ، ﭼﺎپ دوازدﻫﻢ، ﺗﻬﺮان: ﺳﻤﺖ.
مصطفوی رجالی، مینودخت (1351)، وقف در ایران؛ تهران
نوری، محمد (1387)، خط­مشی وقفی صفویان، همایش بین المللی وقف و تمدن اسلامی، اصفهان.
نوری، محمد (1389)، تحولات تاریخی و کارآمدی وقف در ایران، وقف میراث جاودان، شماره 70.
یاوری، وحید (1391)، طراحی مدل مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی برای سازمان اوقاف و امور خیریه. پایان‌نامه دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی(ره).
متوسلی، محمود؛ میگون پوری، محمدرضا؛ میگون پوری، الهه (1392)، شناسایی عوامل موثر بر فرایند شکل‌گیری سیستم نوآوری فناورانه در کشور: الگویی مبتنی بر نظریه برخاسته از داده، فصلنامه فرایند مدیریت توسعه، دوره 26، شماره 1.
نوری، محمد (1398)، تحولات تاریخی و کارآمدی وقف در ایران از 1357 تا 1370، نشریه وقف میراث جاویدان، شماره 70:
منابع انگلیسی
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research. Qualitative Research,3, 385-405
Beltran, Luis Ramiro, S. (1976). Alien Premises, Objects, and Methods in Latin American Communication Research. Communication and Development: Critical Perspectives, pp. 15-42. Beverly Hills: Sage Publications. 120 Srinivas R. Melkote
Diaz-Bordenave, J. (1976). Communication for Agricultural Innovations in Latin America. In E. M. Rogers
(ed.), Communication and Development: Critical Perspectives, pp. 43-62. Beverly Hills, CA: Sage Publications. (1980). Participation in Communication Systems for Development. Unpublished paper. Rio de Janeiro.
Fjes, Fred (1976). Communications and Development. Unpublished paper. Urbana-Champaign: College of Communications, University of Illinois.
Habermas, J. (1984). The Theory of Communicative Action: Reason and the Rationalization of Society (Volume 1).
Friesen, E. (1999). Exploring the Links between Structuration Theory and Participatory Action Research. Theoretical Approaches to Participatory Communication, pp. 281-308.
Hagen, Everett E. (1962). On the Theory of Social Change. Homewood, IL: Dorsey.
Inkeles, Alex (1966). The Modernization of Man. In M. Weiner (ed.), Modernization: The Dynamics of Growth, pp. 138-50. New York: Basic Books.
Jacobson, T.L. (2003). Participatory Communication for Social Change: The Relevance of the Theory of Communicative Action. In P.J. Kalbfleisch (ed.), Communication Yearbook (Volume 27), pp. 87-123.
Kotler, P. (1984). Social Marketing of Health Behavior. In L.W. Frederiksen, L.J. Solomon and K.A. Brehony (eds), Marketing Health Behavior, pp. 23-39. New York: Plenum Press.
Lerner, Daniel. (1958). The Passing of Traditional Society: Modernizing the Middle East. New York: Free Press.
McClelland,David C.)1966).The Impulse to Modernization.In M.Weiner (ed.),Modernization: The Dynamics of Growth, pp. 28-39. New York: Basic Books.
Melkote,S. and H.L.Steeves. (2001). Communication for Development in the Third World: Theory and Practice for Empowerment. New Delhi: Sage Publications.
Nordenstreng,Kaarle. (1968). Communication Research in the United States:A Critical Perspective.Gazette,14: 207-18.
Piotrow, P. T. D.L. Kincaid, J.G. Rimon II and W. Rinehart. (1997). Health Communication: Lessons from Family Planning and Reproductive Health. Westport, CT: Praeger.
Rogers, E.M. and F.F. Shoemaker. (1971). Communication of Innovations: A Cross Cultural Approach. NewYork: Free Press.
Rogers, E.M. and R. Adhikarya. (1979). Diffusion of Innovations: An Up-to-date Review. In D. Nimmo
Rogers, Everett M. and D. Lawrence Kincaid. (1981). Communication Networks: Toward a New Paradigm for Research. New York: The Free Press.
Rogers (ed.), Communication and Development: Critical Perspectives, pp. 121-48. Beverly Hills: Sage Publications..(1976b).The Passing of the Dominant Paradigm: Reflections on Diffusion Research in W
.Schramm and D. Lerner (eds), Communication and Change, pp. 49-52. Honolulu: University Press of Hawaii. 
Rogers, Everett M. and D. Lawrence Kincaid. (1976c). Where are We in Understanding the Diffusion of
Innovations? In W. Schramm and D. Lerner (eds), Communication and Change, pp. 204-22. Honolulu: University of Hawaii.
Rogers, Everett M. (1962). Diffusion of Innovations. New York: Free Press.
Shore, Larry. (1980). Mass Media for Development: A Re-examination of Access, Exposure, and Impact. In
Emile G. McAnany (ed.), Communications in the Rural Third World, pp. 19-45. New York: Praeger Publishers.
Singhal, A. and E. M. Rogers. (2003). Empowerment and Communication: Lessons Learned from Organizing
for Social Change. In P.J. Kalbfleisch (ed.), Communication Yearbook (Volume 27), pp. 67-85. Mahwah, NJ: Lawrence, Erlbaum Associates/Publishers.
Singhal, Arvind and Everett M. Rogers. (1999). Entertainment-Education: A Communication Strategy for
Social Change. Mahwah, NJ: Lawrence, Erlbaum Associates.
Tichenor, P.J. G. Donahue and C. Olien. (1970). Mass Media Flow and Differential Growth in Knowledge.
Wang, Georgette and Wimal Dissanayake. (1984). Culture, Development and Change: Some Explorative
Observations. In G. Wang and W. Dissanayake (eds). Continuity and Change in Communication Systems.
Weiner, Myron (ed.) (1966). Modernization: The Dynamics of Growth. New York: Basic Books.
White, S.A. (1994). Introduction: The concept of participation. In White, S.A. K. S. Nair, and J. Ascroft (eds),
Participatory Communication: Working for Change and Development, pp. 15-32. New Delhi: Sage Publications.
Wilkins, K.G. (1999). Development Discourse on Gender and Communication in Strategies for Social
Change. Journal of Communication, 49 (1): 46-68.
Zimmerman, M.A. and Rappaport, J.A. (1988). Citizen participation, perceived control, and psychological empowerment. American Journal of Community Psychology, 16(5): 725-50.