تاثیر هوش معنوی اسلامی و اخلاق کار اسلامی بر تعهد سازمانی و قصد ترک شغل کارکنان (مطالعه موردی: سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه یاسوج

2 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه تهران

چکیده

انسان در دنیای کنونی به دلیل تحت تاثیر قرارگیری بر تفکر پست مدرنیست، روز به روز خلا و پوچی بیشتری در فعالیت‌های خود احساس می‌کند. وجود معنویت در محیط کاری منجر به تقویت انگیزش و امید کارکنان می‌شود. این مفهوم در جوامع اسلامی به دلیل بافت فرهنگی و دینی در قالب هوش معنوی اسلامی معرفی شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هوش معنوی اسلامی و اخلاق کار اسلامی بر تعهد سازمانی و قصد ترک شغل کارکنان در سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد می‌پردازد. روش تحقیق آن از نوع توصیفی - همبستگی و از حیث هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش 165 نفر از کارکنان سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد است که بر اساس فرمول کوکران 115 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پژوهش حاضر پرسشنامه‌ بوده، برای آزمون فرضیه‌ها، از روش حداقل مربعات جزئی مدل (PLS-SEM) به وسیله نرم‌افزار SMART-PLS2 استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از تائید تمامی فرضیات در سطح اطمینان 95/0 است. در میان فرضیات اخلاق کار اسلامی با بتای 481/0 بیشترین تأثیر بر تعهد سازمانی داشته است. علاوه بر این در میان فرضیات، هوش معنوی اسلامی با بتای 436/- بیشترین تأثیر بر قصد ترک شغل کارکنان دارد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of the Islamic Spiritual Intellect and the Islamic Work Ethics on Organizational Commitment and Employees’ Turnover Intentions (Case Study: The Islamic Culture and Guidance Organization)

نویسندگان [English]

  • Yousef Zarnegarian 1
  • Javad Azizi 2
1 Assistant professor at the Faculty of Literature and Humanities, University of Yasooj
2 Master of industrial management, University of Tehran
چکیده [English]

In the present conditions, people feel quite void in their activities because of getting influenced by postmodernist thinking. The flow of spirituality in the workplace enhances employees’ motivation and hope. Because of the cultural and religious context of this concept in the Islamic society, it is introduced as the Islamic spiritual intellect. This research is aimed at investigating the effects of Islamic spiritual intellect and Islamic work ethics on organizational commitment and turnover intensions of the employees of The Islamic Culture and Guidance Organization of  Kohkiluieh-and-Boyerahmad province. This is an applied research following descriptive-correlational method. The statistical population of the study consists of 165 employees of the organization, 115 of whom are selected as the sample through available sampling method based on Cochran formula. Questionnaires are used for data collection, and partial least squares (PLS-SEM) through SMART-PLS2 software was used to test the hypotheses. The findings testified all hypotheses at the level of 0.95. Islamic work ethics, among all hypotheses, posed the greatest effect on organizational commitment with -0.481 beta. Moreover, from the other hypotheses, the Islamic spiritual intellect, with a beta of -0.436 had the greatest effect on turnover intentions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic spiritual intellect
  • Islamic work ethics
  • organizational commitment
  • employees’ turnover intentions
  • the Islamic Culture and Guidance Organization
قرآن­کریم
اردلان، محمدرضا؛ قنبری، سیروس؛ فیضی، کاوه؛ سیف­پناهی، حامد؛ زندی، حامد (2016). رابطه اخلاق کار اسلامی با درگیری شغلی. مجله علمی ـ پژوهشی اخلاق زیستی. ش 4 (13): 75 ـ 95.
اسدزندی، مینو (1393). رهیافت قلب سلیم در مفهوم­شناسی سلامت معنوی. مجله علمی ـ ­پژوهشی فقه پزشکی. ش 6 (19 ـ 18): 143 ـ 174.
اَسهرلوس، وحیده؛ داداشی­خاص، اسماعیل (1391). تأثیر هوش معنوی مدیران بر عملکرد کارکنان سازمانهای دولتی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی. ش 2 (3): 97 ـ 135.
انصاری، محمداسماعیل؛ اردکانی، محمدشاکر (1392). اخلاق کار اسلامی و تعهد سازمانی در میان کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی. ش 6 (2): 98 ـ 86.
بهروان، حسین؛ سعیدی، رقیه (1388). عوامل مؤثر بر میزان تعهد سازمانی کارکنان شرکت گاز. علوم اجتماعی.فصلنامه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی. 199 ـ 181.
حسنی، محمد؛ حیدری‌زاده، زهرا؛ قاسم‌زاده­علیشاهی، ابولفضل؛ سهرابی، مینا (1393). تبیین نقش اخلاق کار اسلامی بر تعهد سازمانی و نگرشها دربارة تغییر سازمانی: آزمون نقش میانجی عدالت سازمانی. توسعة سازمانی پلیس. ش 50: 142 ـ 123.
حیاتی، داود؛ ارشدی، نسرین؛ نیسی، عبدالکاظم (1391). اثر خشنودی شغلی از درآمد بر قصد ترک شغل: نقش واسطه‌ای خشنودی شغلی، تعهد سازمانی و انگیزش شغلی. مجله دستاوردهای روان‌شناختی. ش 19 (1): 19 ـ 42.
درمنکی­فراهانی، ساره؛ سهرابی، فرامرز؛ آذربایجانی، مسعود (1395). مقایسه میان هوش معنوی طلاب و دانشجویان با استفاده از پرسشنامه اسلامی هوش معنوی (IQSI). پژوهشنامه روان­شناسی اسلامی. ش 5: 91 ـ 67.
دلبری، سیدمحمد (1395). دلالتهای تربیتی معناشناسی «قلب» در قرآن­کریم. دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن. ش 5 (1): 81 ـ 106.
رجبی­پورمیبدی، علیرضا؛ دهقانی­فیروزآبادی، مرتضی (1391). رابطه اخلاق کار اسلامی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی در پرستاران. مجله علمی ـ پژوهشی اخلاق زیستی. ش 2 (6): 49 ـ 92.
رحیم­نیا، فریبرز؛ عارف، معصومه (1393). تأثیر بازاریابی داخلی و گردش شغلی بر قصد ترک شغل پرستاران. نشریه پرستاری ایران. ش ۲۷ (۸۹): ۵۰ ـ ۶۰.
زرنگاریان، یوسف (1396). طراحی و تبیین الگوی شکل گیری مزیت رقابتی مبتنی بر شایستگی­های کلیدی سازمان مورد مطالعه (صنعت لبنیات کشور). دانشگاه لرستان. دکترای تخصصی (PhD).
سنگری، نگین؛ گائینی، ابوالفضل؛ پورولی، بهروز (1394). تأثیردینداری و اخلاق کار اسلامی بر سختکوشی کارکنان (مطالعه موردی: شهرتهران). مطالعات رفتار سازمانی. ش 3 (1، 2) (پیاپی 8 و 9): 116 ـ 101.
طالقانی، غلامرضا؛ عبدالملکی، جمال؛ غفاری، علی (1395). بررسی عوامل فردی مؤثر بر قصد ترک شغلِ کارکنان ادارۀ کل آموزش­وپرورش استان کردستان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت دولتی. ش 8 (1): 219 ـ 232.
عزیزی، مهدی؛ صیدی، فاطمه (۱۳۹۵). هوش معنوی و تعهد سازمانی کارکنان، اولین کنفرانس بین­المللی تکنیکهای مدیریت و حسابداری. تهران: شرکت همایشگران مهر اشراق.
علی­پور، عثمان؛ عزیزی، بیستون (2016). بررسی رابطۀ بین اخلاق کاری اسلامی با رضایت شغلی، تعهد سازمانی و نیت ترک خدمت در کارشناسان وزارت ورزش­وجوانان ایران. نشریه مدیریت ورزشی. ش 8 (5): 681 ـ 693.
غباری­بناب، باقر؛ سلیمی، محمد؛ سلیانی، لیلا؛ نوری­مقدم، ثنا (1386). هوش معنوی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی اندیشه نوین دینی. س سوم. ش 10: 125 ـ 147.
فیض، داود؛ اکبرزاده­صفوئی، مرتضی؛ زنگیان، سمیه (1394). طراحی الگوی تعاملی فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی و تأثیر آن بر اثربخشی سازمانی با میانجی‌گری مدیریت دانش. مدیریت فرهنگ سازمانی. ش 13 (1): 47 ـ 66.
قاسمپورگنجی، سیده­فاطمه؛ آهنچیان، محمدرضا (1395). تأثیر «ادراک از بافت اخلاقی سازمان» بر «قصد ترک شغل» منابع انسانی زن با نقش تعدیل‌گر «ارزشهای کاری». مجله پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی. ش 6 (3): 129 ـ 152.
قنبری، سیروس؛ کریمی، ایمان (1395). مؤلفه‌های هوش معنوی در نهج‌البلاغه. فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه. ش 4 (13): 119 ـ 99.
قهری­شیرین‌آبادی، الهه؛ فارسی­زاده، حسین؛ دهقانی­سلطانی، مهدی؛ فیض، داود (1394). طراحی الگوی وفاداری برند در صنعت لاستیک: نقش تعدیل‌تر ارزش درک شده. تحقیقات بازاریابی نوین. ش 5 (1): 183 ـ 200.
کاهنی، سیما؛ حیدری­فردجبار، نصیری­ابراهیم (1387). هوش معنوی و رابطه آن با برخی از ویژگیهای جمعیت شناختی و طبی در سالمندان مقیم منازل. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. ش ۲۳ (۱۰۱): ۸۷ ـ ۹۴.
مظلوم­ترشیزی، بی­بی فاطمه (1380). قلب سلیم در قرآن و صحیفه سجادیه: 32 ـ 43.
نقوی، سیدعلی؛ آذر، عادل؛ اسعدی، میرمحمد (1396). بررسی رابطة هوش معنوی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان ادارۀ کل ورزش­وجوانان استان منتخب. فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش. ش 3 (11): 75 ـ 86.
نویدقراجه­قیه، روح­انگیز (1394). معناشناسی قلب در نهج­البلاغه. مجله: کتاب و سنت. ش 8 (24): 65 ـ 88.
نیکنام­جو، منصور؛ شاکراردکانی، محمد؛ غفوری­چرخابی، حسین (1396). تحلیل تأثیر اخلاق کار اسلامی و ادراک از عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی. فصلنامه مدیریت اسلامی.ش 25: 163 ـ 139.
ودادی، احمد؛ رضایی­زاده، محمود؛ میرهاشمی، علی؛ نجفی، حسین­علی (1392). بررسی تأثیر تعهد سازمانی بر ترک خدمت کارکنان (مطالعه موردی). فصلنامه آینده‌پژوهی مدیریت. 24 ش 2 (پیاپی 99): 41 ـ 54.
طالبی، کامبیز؛ داوری، علی؛ دهقان­نجم‌آبادی، عامر (1392). شناسایی تأثیر سرمایه فکری بر تشخیص فرصتهای کارافرینانه در شرکتهای دانش‌بنیان. فصلنامۀ مطالعات مدیریت (بهبود و تحول). ش 71: 12 ـ 48.
سپهوند، رضا؛ زرنگاریان، یوسف؛ محمدی، مهدی (1396). بررسی تأثیر شایستگیهای بین فرهنگی بر آمادگی مدیران برای تغییر سازمانی. پژوهشهای مدیریت منابع انسانی. دوره 9. ش 2. ­ش پیاپی 28: 47 ـ 68.