تأثیر فرهنگ ایثار و شهادت بر سرمایه اجتماعی با میانجی‌گری باورهای دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

فرهنگ ایثار و شهادت، بستر موردنیاز برای شکل­گیری عالی­ترین سطح از سرمایه اجتماعی در جامعه اسلامی را فراهم می­آورد. فرهنگ ایثار و شهادت ازطریق پیوند با باورهای دینی، موجب برقراری اعتماد و توجه به ارزش‌های اخلاقی در افراد می­گردد، به زندگی آنان معنا می­بخشد و باعث تقویت و تحکیم سرمایه اجتماعی می‌شود. هدف پژوهش حاضر؛ بررسی تأثیر فرهنگ ایثار و شهادت بر سرمایه اجتماعی با درنظرگرفتن نقش میانجی باورهای دینی است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نوع گردآوری داده­ها توصیفی از شاخه همبستگی است که به‎‌صورت پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه­های تهران هستند که ازطریق نمونه­گیری تصادفی ساده تعداد ۳۸۴ نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. داده­ها ازطریق پرسشنامه استاندارد جمع­آوری شد. فرضیه­ها با استفاده از مدل­سازی معادلات ساختاری به کمک نرم­افزار WarpPls6 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج، نشان داد که فرهنگ ایثار و شهادت بر باورهای دینی تأثیرگذار بوده و باورهای دینی نیز در تحکیم سرمایه اجتماعی مؤثر است و همچنین فرهنگ ایثار و شهادت بر سرمایه اجتماعی نیز تأثیر دارد. به‌عبارتی، پیوند باورهای دینی با سرمایه اجتماعی به‌عنوان نوعی ثروت و دارایی اجتماعی نهفته تلقی می­شود که به آمادگی روحی ـ روانی افراد یک جامعه برای صرف‌نظر‌کردن از منافع شخصی و درگیرشدن در عمل جمعی منجر خواهد شد. فرضیه­های فرعی آن نیز تأیید شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Isar (Sacrifice) and Martyrdom Culture on Social Capital by Mediation of Religious Beliefs

نویسندگان [English]

  • asadollah kordnaeij 1
  • fereshte khalili palbandi 2
1 استاد مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده [English]

The culture of Isar (sacrifice) and martyrdom prepares the situation for the foundation of the highest level of social capital in the Islamic society. The culture of Isar and martyrdom, provides confidence and moral values for people through linking with religious faith, and bestows deeper meaning for their lives, and promotes social capital. This study is intended to identify the effect of the culture of sacrifice and martyrdom on social capital, in terms of the role of religious beliefs as mediator. This research is an applied one in terms of purpose, which follows a correlation descriptive survey for data collection. The statistical population of the study contain students of universities in Tehran from whom 384 students are selected as sample by simple random sampling. Data were collected through a standard questionnaire. The hypotheses were tested theough structural equation modeling method using WarpPls6 software. The results signified that the culture of sacrifice and martyrdom is influential on religious beliefs and religious beliefs are effective in consolidating social capital. In other words, by connecting religious beliefs with social capital, the culture of sacrifice and martyrdom can be regarded as a type of wealth and covert social capital that leads to the psychological readiness of individuals in a society to disregard their personal interests and think of a collective action. The sub-hypotheses of this research were also confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • culture of Isar (sacrifice) and martyrdom
  • social capital
  • religious beliefs
ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا (۱۳۸۶). توسعه روستایی باتأکیدبر جامعه روستایی ایران. تهران: نشر نی.
اسدی، عبداله و همکاران (۱۳۹۴). ﺑﺮرﺳﯽ ارﺗﺒﺎط اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﮕﺮش ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ اردﺑﯿﻞ. مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل. ش ۱۵: ۴۵۱ ـ ۴۶۱.
امینی بیدختی، علی‌اکبر و شریفی، نوید (۱۳۹۲). دینداری و سرمایه اجتماعی حامی امنیت اجتماعی. فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی. ش ۳۳: ۶ ـ ۲۰. 
شوفازی، محمدتقی و کرمی، فرشاد (۱۳۹۴). دین و سرمایه­ اجتماعی: مطالعه­ رابطه­ مشارکت در اجتماعات دینی و سرمایه­ اجتماعی. فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ـ فرهنگی. ش ۴: ۹۷ ـ ۱۲۱. 
شیخیانی، محمد و فکوری، زهرا (۱۳۹۳). بررسی میزان باورهای دینی دانش‌آموزان دوره متوسطه نظری استان بوشهر و شناسایی عوامل مرتبط با آن. اولین کنگره بین‌المللی فرهنگ و اندیشه دینی. تهران.
عیسی‌نژاد، ریبوار؛ رضایی، محمدرسول؛ راحلی، حسین و کوهستانی، حسین (۱۳۹۳). بررسی رابطۀ باورهای دینی و سرمایۀ اجتماعی در جوامع روستایی (موردمطالعه: روستاهای بخش ایلخچی از توابع استان آذربایجان شرقی). توسعه روستایی. ش ۶: ۲۹۹ ـ ۳۱۸. 
محمدی، حسین؛ مرتضوی، محمدامین؛ موسوی، محمدرضا؛ جوانمرد، غلام‌حسین و منفردی، علی‌رضا (۱۳۹۵). تعیین رابطه عمل به باورهای دینی و سلامت روان، در دانشجویان مهندسی دانشگاه بناب. مجله پژوهش در دین و سلامت. ش ۲: ۴۴ ـ ۵۳.
موسوی مقدم، سیدرحمت‌اله؛ داوری‌فرد، فروزان؛ ویسی، ناهید؛ توان، حامد و صادق‌خانی، اسداله (۱۳۹۴). مقایسه رابطه باورهای دینی و بهزیستی روان‌شناختی با فرسودگی شغلی بالا و پایین. مجله پژوهش در دین و سلامت. ش ۲: ۱۱ ـ ۱۸. 
موسی‌پور، نعمت‌اله (۱۳۹۱). ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به کمک برنامه درسی در دوره ابتدایی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. ۳: ۱۰۳ ـ ۱۲۶. 
مولائی آرائی، مهدی و باقری کنی، مصباح‌الهدی (۱۳۹۵). بررسی عوامل جهت­دهنده سرمایه اجتماعی در دوران دفاع مقدس. مدیریت اسلامی. ش ۳: ۷۷ ـ ۱۰۳. 
سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی، مطالعه‌ای پیرامون فرهنگ ایثار و شهادت (خرداد 1388).
http://navideshahed.com/fa/news/211172