واژه عدالت همواره در طول تاریخ مورد توجه اندیشمندان و مصلحان بوده و در معارف الهی و بشری در تمامی حوزههای فکری، فرهنگی، سیاسی، حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی و مانند آن قابل بحث است. بهترین تعریف عدالت را در کلمات گهربار امام علی(ع) بهعنوان جانشین پیامبر اسلام(ص) میتوان دید. امام علی(ع) میفرماید: «ألعَدلُ یَضَعُ الأمُورَ مواضِعَهَا»: «عدل، هر چیزی را در جای و محل خود قرار میدهد». پیامبر(ص) نمونه فردی بودکه در طول حیاتش با دیگران به عدالت رفتار، و دیگران را نیز به آن ترغیب میکرد. در رفتار عادلانه پیامبر اسلام(ص) همین بس که در واپسین روزهای حیات خویش در مسجد مدینه فرمود: «هرکس نزد من حقی دارد، برخیزد و قصاص کند». امام علی(ع) عدالت را «تدبیر عمومی مردم» میداند (العَدلُ سَائِسٌ عَامٌ) (نهجالبلاغه، حکمت437). از دیدگاه امام علی(ع)، عدل بر چهار پایه برقرار است: فکری ژرفاندیش، دانش عمیق و به حقیقت رسیده، نیکو داوریکردن و استوار بودن در شکیبایی؛ پس کسی که درست اندیشید به ژرفای دانش رسید و آن کس که به حقیقت دانش رسید از چشمه زلال شریعت نوشید و کسی که شکیبا شد در کارش زیادهروی نکرده با نیکنامی در میان مردم زندگی خواهد کرد (نهجالبلاغه، حکمت 31).