بررسی رفتارهای فرا نقشی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی با رویکرد سیستمی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

2 واحد تبریز، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

هدف این مطالعه، بررسی مؤلفه­های رفتارهای فرانقشی مبتنی بر آموزه­های اسلامی در مؤسسات آموزش عالی با رویکردی سیستم­نگر بوده است. بدین منظور جامعه پژوهش، واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی مستقر در منطقه 13 انتخاب ‌شده است. بنابر ماهیتِ تحقیق و داده­های مورد نیاز به‌عنوان ورودی تحلیل سیستمی، کارکنان معاونتهای فرهنگی واحدهای مختلف درون جامعه آماری به‌عنوان گروه خبره انتخاب ‌شده‌اند. جمع‌آوری داده­ها، با پرسشنامه محقق­ساخته انجام پذیرفت که روایی و پایایی آن‌ به ترتیب با روایی محتوایی و آزمون دوباره مورد بررسی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده­ها با روش سیستم­نگر دیماتل در قالب شناسایی و بررسی شدت تأثیرات متقابل مؤلفه­های رفتارهای فرانقشی کارکنان از طریق اعمال نظر گروه خبره به‌دست‌آمده است. یافته­ها در قالب الگوی شدت اثر متقابل، میان مؤلفه­ها، نشاندهندۀ این است که مؤلفه­ «خردورزی» با بیشترین میزان برایند شاخص اثرپذیری، و «جوانمردی» بیشترین میزان برایند شاخص اثرگذاری بر سایر مؤلفه­ها را داشته است. از نتایج پژوهش می­توان بر آشکار شدن تأثیرات تعاملی و علّی بسیار قوی عوامل رفتارهای خوب شهروندی کارکنان پایبند به آموزه­های دینی بویژه در قالب مؤلفه جوانمردی با رفتارهایی همچون ایثار، شهامت، فتوت بر سایر مؤلفه­های فرانقشی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Deliberating Meta-Role Behaviors Based on Islamic Trainings by Systems Approach

نویسندگان [English]

  • Hooshang Taghi Zadeh 1
  • Mostafa Ziaey Haji Pirloo 2
  • Abdolhosein Shokri 2
1 Associate professor, Management Faculty Islamic Free University, Tabriz Unit
2 Ph.D. Student, Industrial Management Islamic Free University, Tabriz Unit
چکیده [English]

The aim of this study was to deliberate the meta-function factors based on the Islamic teachings in the higher education institutes by systems approach. To do this, the research community included the Islamic Azad Universities located in district 13. According to the nature of the research and the needed data as the input of the systems analysis, the employees of the cultural departments of the statistical society were selected as the expert group. Data gathering was performed by the researcher-made questionnaires whose validity and reliability were examined by the content validity and test again.Data analysis has been performed via DEMATEL systems method in the form of recognizing and considering the intensity of the interactions of the employees’ behaviorsby using experts’ viewpoints. The findings in the format of mutual impact, between the factors, display thatthe element of “wisdom” with the most level of  outcome of influence, and “chivalry” with the most level of effectiveness have been more important than the other factors. The outcomes of the research clarify very strong interacting and causal impacts of good behavior of the citizenship of the employees who were committed to the religious teachings especially chivalry in terms of “fairness” with behaviors like sacrifice, boldness, chivalry to other meta-function factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-function behaviors
  • Organizational Citizenship Behavior, Islamic Teachings, DEMATEL Method

مراجع

  1. ﻗﺮآن ﻣﺠﯿﺪ.
  2. آﺧﻮﻧﺪی، ﻣﺼﻄﻔﯽ (1382). اﺧﻼق ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ. ﻗﻢ: اﻧﺘﺸﺎرات ﮐﻮﺛﺮ ﻏﺪﯾﺮ.
  3. اصغرپور، محمد جواد (1382). تصمیم‌گیری‌ گروهی و نظریه بازی‌ها با نگرش پژوهش در عملیات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  4. اﻟﻬﺎﻣﯽﻧﯿﺎ، ﻋﻠﯽ اﺻﻐﺮ ( 1382). اﺧﻼق و ﺗﺮﺑﯿﺖ اﺳﻼﻣﯽ. ﻗﻢ: اﻧﺘﺸﺎرات ﮐﻮﺛﺮ ﻏﺪﯾﺮ.
  5. تقی زاده، هوشنگ؛ ضیائی‌‌حاجی‌ پیرلو، مصطفی (1391). بررسی روابط میان عوامل به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه‌ها با رویکرد دیماتل). فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. س دوم. ش 4: 89 تا 112.
  6. حسنی‌کاخکی، احمد؛ قلی‌پور، آرین (1386). رفتار شهروندی سازمانی: گامی دیگر در جهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری. پژوهشنامه بازرگانی. ش 45: 115 تا 145.
  7. خورنگاه، کبری؛ اورعی یزدانی، بدرالدین؛ روشن، سید علیقلی(1390). تأثیر رفتار شهروندی سازمانی در سرمایه اجتماعی، مطالعه موردی اداره کل تعاون و واحدهای تابعه شهرستان زاهدان. تعاون. س 22. دوره جدید. ش 7.
  8. دانایی کیاسرایی، فاطمه (1387). بررسی نقش ابعاد مدیریت اسلامی بر رضایت شغلی کارکنان دولتی استان گیلان. مرکز آموزش و پژوهش سازمان ثبت احوال کشور.
  9. دﻟﺸﺎد ﺗﻬﺮاﻧﯽ، ﻣﺼﻄﻔﯽ (1386). ارﺑﺎب اﻣﺎﻧﺖ. چ دوازدﻫﻢ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات درﯾﺎ.
  10. دﻟﺸﺎد ﺗﻬﺮاﻧﯽ، ﻣﺼﻄﻔﯽ (1388). دﻻﻟﺖ دوﻟﺖ. ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات درﯾﺎ.
  11. رعنایی کردشولی، حبیب اله؛ شکر، عبدالعلی؛ پورمولا، سید محمد هاشم؛ شهیدیان، زهرا سادات (1392). تبیین رفتار شهروند سازمانی مبتنی بر آموزه های اسلامی. مدیریت اسلامی. س 21. ش 1: 45 تا 82.
  12. روحانی، حسن (1390). سرمایه خانواده، سنگ بنای سرمایه اجتماعی. راهبرد. س 20. ش 59: 7 تا 46.
  13. ﻋﺴﮕﺮی، ﻧﺎﺻﺮ؛ ﻧﯿﮑﻮﮐﺎر، ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ؛ اﻣﯿﻨﯽ، ﻣﺤﻤﺪ (1393). ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ اﺧﻼق اﺳﻼﻣﯽ و رﻓﺘﺎر ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ. ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻼﻣﯽ.س 22. ش1: 123 تا 139.
  14. ﻗﻠﯽﭘﻮر، آرﯾﻦ (1390). ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ. ﺗﻬﺮان: ﺳﻤﺖ.
  15. قمی، عباس (بی‌تا). مفاتیح الجنان. ترجمة مهدی الهی قمشه‌ای. قم: هم میهن.
  16. محمدی ‌ری ‌شهری، محمد (۱۳۸۵). میزان الحکمه. ج 7. ترجمـه حمیدرضـا شـیخی. قـم: دارالحدیث.
  17. ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺳﻼﻣﯽ ﺳﭙﺎه (1376). اﺻﻮل اﺧﻼق اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ. ﻗﻢ: ﻣؤﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﻧﺸﺮ ﻣﻌﺎرف اﻫﻞ اﻟﺒﯿﺖ(ع).
  18. مطهری، مرتضی (1376). انسان و ایمان. چ نهم. قم: انتشارات صدرا.
  19. مقیمی، سید محمد؛ رمضان، مجید (1390). مدیریت رفتار سازمانی. پژوهشنامه مدیریت. تهران، راه دان.
  20. هادوی تهرانی، مهدی (1386). باورها و پرسش‌ها. جستارهایی در کلام جدید. قم: خانه خرد.
  21. ﯾﻮﺳﻔﯿﺎن، ﻧﻌﻤﺖ‌اﷲ (1376). اﺧﻼق اﺳﻼﻣﯽ. اﻧﺘﺸﺎرات اداره آﻣﻮزش‌ﻫﺎی ﻋﻘﯿﺪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ وﻟﯽ ﻓﻘﯿﻪ در ﺳﭙﺎه.
  22. یعقوبی نور محمد؛ اورعی یزدانی، بدرالدین؛ مقدمی، مجید (1388). بررسی رابطه بین هوش عاطفی و سبک رهبری تحول‌آفرین. مدیریت اجرایی. س نهم. ش 1. (پیاپی 33): 119تا 144.
  23. Abdullah, A.G.K., Ismail, A. (2013); Validating and standardization the Scale of Malay Version Workplace Spirituality from Malaysian school settings. International Journal of Asian Social Science, Vol: 3, No. 6, 1418-1430.
  24. Afsar, B., Badir, Y., & Kiani, U. S. (2016). Linking spiritual leadership and employee pro-environmental behavior: The influence of workplace spirituality, intrinsic motivation, and environmental passion. Journal of Environmental Psychology, 45, 79-88.
  25. Ahmadi, S., Nami, Y., & Barvarz, R. (2014). The Relationship between Spirituality in the Workplace and Organizational Citizenship Behavior. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 114, 262-264.
  26. Bienstock, C.C., DeMoranville, C.W., & Smith, R.K., (2003); Organizational citizenship behavior and service quality. Journal of Services Marketing, 17(4), 357-378.
  27. Castro & Armario & Ruiz. (2004); the influence of employee Organizational Citizenship Behavior on the Customer Loyalty, International Journal of Service Industry Management, Vol.15, N.1, pp.27-53.
  28. Coyle-Shapiro, J.A.M. (2002); A psychological contract perspective on Organizational citizenship behavior. Journal of Organizational behavior, 23(8), 927-946.
  29. Duchon, D.T., Plowman, A. (2005); Nurturing the spirit at work: Impact on work unit performance. The Leadership Quarterly, Vol: 16, 807–833.
  30. Ersoy, N. C., Derous, E., Born, M. P., & van der Molen, H. T. (2015). Antecedents of organizational citizenship behavior among Turkish white-collar employees in The Netherlands and Turkey. International Journal of Intercultural Relations, 49, 68-79.
  31. Farh, J.L., Zhong, C.B., & Organ, D.W. (2004); Organizational citizenship behavior in the people’s republic of China. Organization Science, 15(2), 241-253.
  32. George, J. M., & Bettenhausen, K. (1991); Understanding pro-social behavior, sales performance, and turnover: A group-level analysis in a service context, Journal of Applied Psychology, 75: 698–709.
  33. Lambert, S.J. (2000); Added benefits: the link between work-life benefits and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 43(5), 801-815.
  34. Milliman, J., Czaplewski, A. J., Ferguson, J. (2003); Workplace spirituality and employee work attitudes: A exploratory empirical assessment. Journal of Organizational Change Management, Vol: 16, No. 4, 426-447.
  35. Organ D.W. (1988); Organizational Citizenship Behaviour: The God Soldier Syndrome: MA Lexington Books Lexington.
  36. Organ, D.W., & Konovsky, M. (1989); Cognitive versus affective determinants of organizational citizenship behavior. Journal of Applied Psychology, 74: 157–164.
  37. Pawar, B.S. (2009); Individual spirituality, workplace spirituality and work attitudes: An empirical test of direct and interaction effects. Leadership & Organization Development Journal, Vol: 30, No. 8, 759-777.
  38. Piryaei, S., Zare, R. (2013); Workplace spirituality and positive work attitudes: The moderating role of individual spirituality, Indian Journal of Economics and Development, Vol: 1, No. 4, 91-97.
  39. Podsakoff, P. M., & Mackenzie, S.B. (1994); Organizational citizenship behaviors and sales unit effectiveness, Journal of Marketing Research, 3(1): 351–363.
  40. Reave, L. (2005). Spiritual values and practices related to leadership effectiveness. The Leadership Quarterly, 16(5), 655-687.
  41. Rego, A., e Cunha, M. P. (2008); Workplace spirituality and organizational commitment: An empirical study. Journal of Organizational Change Management, Vol: 21, No. 1, 53-75,
  42. Turnipseed, D.L., & Rassuli, A. (2005); Performance perceptions of organizational citizenship behaviors at work: a bi-level study among managers and employees. British Journal of management, 16, 231-244.
  43. Van Dyne, J., Graham & R. M. Dienesch (1994); Organizational citizenship behavior: construct redefinition, measurement, and validation, Academy of Management Journal, 37, 765-802.
  44. Vondey, M., (2010); The Relationships among servant Leadership, organizational citizenship behavior, person-organization fit, and organizational identification. International Journal of Leadership Studies, 6(1), 3-27.
  45. Wechsler, W., (1978); Delphi-Methode, Gestaltung und Potential fiJr betriebliche Prognoseprozesse, Schrifterireihe Wirtschaftswissemckaftlich Forschung und Entwicklung, Munchen.
  46. Zarei Matin, H., Jandaghi, G.H., & Ahmadi, F. (2010); A comprehensive model for identifying factors impacting on development of organizational citizenship behavior, African Journal of Business Management Vol. 4(10), 1932-1945.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 دی 1393
  • تاریخ بازنگری: 26 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار