The nature and role of Islamic governance based on the commands of Imam Ali

Document Type : Original Article

Author

mangement

Abstract

One of the key and challenging issues is the type of governance and how to govern society, which in recent years has been considered by researchers in the field of political science and management. In this direction, one of the important models in the field of governance is the rule of Imam Ali (AS). This research seeks to extract the definition and role of Islamic governance based on their statements. The research method is qualitative, which has been done through the method of qualitative content analysis based on the books of Nahj al-Balaghah, Gharr al-Hakam, and Dar al-Kalam. Based on the findings of the study, Islamic governance was defined as follows: Determining, applying and applying Shari'a-based rules with the unity and sincere cooperation of the ummah-based actors based on the brotherhood with the focus on the province to achieve justice and growth and guide society on the path of rapprochement To God. The planners also include regulators, advocates, hypocrites and enemies, growth institutions, public opinion institutions, the military and security institutions, the ruling house (secretaries and ruling relatives), the judiciary, government agents, the people (Muslims and non-Muslims), the deprived. , Economic institutions (merchants and industrialists) that the province is at the center of these planners who were classified into three sections, province, properties and ummah.

Keywords

Main Subjects


Article Title [العربیة]

طبیعة ودور الحکم الإسلامی المبنی على أوامر الإمام علی (علیه السلام)

Abstract [العربیة]

إحدى القضایا الرئیسیة والصعبة هی نوع الحکم وطریقة إدارة المجتمع، والتی کانت محور اهتمام الباحثین فی العلوم السیاسیة والإداریة فی السنوات الأخیرة. إن اعتماد مقاربات مختلفة وتشکیل نماذج مختلفة یشیر إلى الأهمیة المتزایدة لهذه القضیة، خاصة فی العصر المعاصر. وفی هذا الصدد لا بد من معالجة مسألة الحکم على أساس قیمه ومبادئه الإسلامیة. وفی هذا الاتجاه فإن أحد النماذج المهمة فی مجال الحکم هو حکم الإمام علی (ع). ویسعى هذا البحث إلى استخلاص مکونات الحکم الإسلامی وتعریفه بناءً على أقوالهم. ومنهج البحث من النوع الکیفی، حیث تم من خلال تحلیل المحتوى النوعی بالاستناد إلى کتب نهج البلاغة، وغر الحکم، ودر الکلام. وتشمل المکونات التی تم تحدیدها 19 مکوناً، وأخیراً تم تعریف الحکم الإسلامی على النحو التالی: تحدید وتطبیق وتطبیق القواعد الشرعیة والحکیمة بوحدة وتعاون صادق بین القائمین على دور الأمة على أساس علاقات الأخوة. الإیمان مع ترکیز المحافظة على تحقیق العدالة ونمو المجتمع وتوجیهه فی طریق التقرب إلى الله، کما تم تحدید أصحاب دور الحکم وتصنیفهم إلى ثلاثة أقسام، المحافظة، الممتلکات. والأمة

Keywords [العربیة]

  • الحکم الإسلامی
  • الإدارة الإسلامیة
  • تعریف الحکم
  • الجهات الفاعلة فی الحکم الإسلامی
نهج‌البلاغه (1379) ترجمه سید کاظم ارفع،تهران، انتشارات فیض کاشانی.
غررالحکم و درر الکلم (1366)،شرح جمال الدین محمد جمال خوانساری،تهران: دانشگاه تهران.
اخوان کاظمی،بهرام(1379)آرمانهای حکومت از دیدگاه امام علی(ع)، فصلنامه حکومت اسلامی،ش 17، 147-129.
ارسطا،محمدجواد(1379)،اهتمام به آرای عمومی و دید مردم در نگاه علی(ع)، فصلنامه حکومت اسلامی، ش17، 128-110.
اکبری، زهرا، حکاک، محمد، وحدتی، حجت اله، نظرپوری، هوشنگ(1398)، طراحی الگوی سه شاخگی حکمرانی خوب در سازمانهای چند سطحی،مطالعات مدیریت راهبردی،شماره 40،210-175.
امیری، علی نقی و حسن عابدی جعفری(1392 ) ،مدیریت اسلامی:رویکردها، تهران:سمت.
امینی، ابراهیم(1381)،حکومت امام مهدی علیه السلام،چاپ دوم،قم: بوستان کتاب.
اوانز،پیتر(1380 ) ،توسعه یا چپاول : نقش دولت در تحول صنعتی،مترجمان : عباس زندباف و عباس مخبر،تهران : انتشارات طرح نو.
باباپور گل افشانی، محمد مهدی(1379)،درآمدی بر سیاست و حکومت در نهج البلاغه، قم:انتشارات تهذیب.
بابایی طلا تپه، محمدباقر(1386)،مبانی و اهداف حکومت جهانی حضرت مهدی)عج(، سومین همایش بین المللی دکترین مهدویت، تهران:سالن اجلاس سران، سوم و چهارم شهریور.
بردبار،غلامرضا؛شیماضرابی زاده و طاهر صالحی( 1394)،ارائه الگوی حاکمیت خدا مدار،مدیریت اسلامی،ش10، 41-9.
بیگدلی، رحمت اله(1386)،حکمرانی خوب در اندیشه و عمل علی(ع)،خبرگزاری انتخاب ،تاریخ دسترسی به پایگاه15/10/86.
پورعزت، علی اصغر(1389)،پژوهش ابعاد حاکمیت اخلاقی در فحوای عهدنامه امیر(ع)،پژوهش‌های نهج البلاغه، سال هشتم، ش 30، 132-115.
پهلوان، منصور و حامد شریعتی نیاسر(1394)،ویژگی‌های حکومت علوی،فصلنامه النهج،ش45، 44-7.
پیشه فرد، مصطفی(1379)،حکومت علوی و اهتمام به اصلاحات اجتماعی، اقتصادی، توسعه و رفاه، فصلنامه حکومت اسلامی، ش 18، 97-56.
تابلی،حمید؛معصومه سالاری راد، جوادصالحی، علی غلامعلی پور (1390)، حکومت مهدوی در پرتو شاخصهای جهانی سازی آن،مشرق موعود، ش 19، 102-83.
ثواقب،جهانبخش(1391)،مبانی و شاخصه‌های حکومت علوی، پژوهشنامه علوی، س3، ش2، 25-1.
جمشیدی، محمد حسین(1379)،ویژگی‌های حکومت مطلوب از منظر امام خمینی (ره)، فصلنامه حکومت اسلامی، ش14، 205-171.
جوان آراسته، حسین(1379)،حقوق مردم در نگاه امیر المومنین)ع(، فصلنامه حکومت اسلامی، ش 18، 213-186.
دانایی فرد، حسن؛ سید مهدی الوانی و عادل آذر(1386)،روش شناسی پژوهش کمی در مدیریت:رویکردی جامع، تهران:انتشارات صفار.
دری نجف آبادی، قربانعلی(1379)،مبارزه با فساد در حکومت علوی، فصلنامه حکومت اسلامی، ش17، 292-253.
دین پرور،جمال الدین(1394)،مدیریت و حکومت علوی(فرازمانی،فرامرزی)،فصلنامه النهج،ش46، 19-7.
ربانی گلپایگانی، علی(1385)،دکترین مهدویت و حکومت جهانی مهدوی، مجله انتظار موعود، ش 16، 208-183.
رستمیان، محمد علی(1379)،وظائف و مسئولیتهای حاکم در نگاه علی(ع)، فصلنامه حکومت اسلامی، ش18، 125-98.
رضایی منش،بهروز؛ مهدی عبدالحمید، علی اصغر پورعزت و فتاح شریف زاده(1393)،الگوی ارزشیابی خط مشی‌های عمومی در پرتو معرفت علوی،راهبرد فرهنگ، ش 28، 152-123.
رضوی، رسول (1386)،سیره حکومتی امام زمان)عج(،پایگاه اندیشه قم: ، com .andisheqom.www
رهنمورد، فرج اله(1390)،الگوی مدیریت دولتی برای تحقق حاکمیت تراز چشم انداز 1404،چشم انداز مدیریت دولتی،ش 6، 58-43.
رهنورد،فرج اله(1388)،مؤلفه‌ها و ابعاد مدیریت دولتی مطلوب برای تحقق چشم انداز توسعه 1404،گزارش دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، کمیته مدیریت و نظام اداری.
سالارزهی، حبیب الله و حبیب ابراهیم پور(1391)؛ بررسی سیر تحول در پارادایم‌های مدیریت دولتی: از پارادایم مدیریت دولتی سنتی تا پارادایم حاکمیت خوب،نشریه مدیریت دولتی،ش9، 62-43.
سامانی،احسان(1393)،شاخصه‌های حکومت مهدوی برای تحقق صلح و امنیت جهانی،پژوهش‌های مهدوی،ش11، 174-141.
ستاری، حسین(1385)،صفات و ویژگی‌های آرمانشهر در اندیشه اسلامی، ماهنامه موعود،ش41، 2-1.
سحابی، بهرام؛ منصور، اعتصامی و خالد امین پور (1392)،بررسی اثر حاکمیت خوب و اندازه دولت بر توسعه مالی در کشورهای منتخب، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال سوم، ش 12، 118-105.
سردار نیا، خلیل الله(1388)،اثر سرمایه اجتماعی بر حاکمیت خوب،نشریه اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش 259-260، 145-132.
سردارنیا،خلیل اله و حمید شاکری(1393)، تبیین حاکمیت خوب در نهج البلاغه با رویکرد روشی زمینه گرا،مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، ش 4، 53-27.
سعدآبادی،علی اصغر و علی اصغر پورعزت(1392)، ویژگی‌های حکومت توسعه یافته در پرتو رهنمودهای امام علی(ع)،پژوهشنامه علوی،س4، ش1، 51-33.
سلطان محمدی،حسین وفاطمه سلطان محمدی(1391)،تبیین مؤلفه‌های سیاست اخلاقی امام علیعپس از رسیدن به امامت و حکومت،پژوهشنامه علوی،س3، ش 1، 116-91.
سلیمیان، خدامراد(1383)،حکومت جهانی حضرت مهدی)عج(،ماهنامه موعود،ش45، 70-66.
شاه آبادی، ابوالفضل و زینب زرین نعل(1394)،رعایت اصول حکومت علوی بستر ساز تحقق اهداف حکومت اسلامی،فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه،س3، ش 10، 22-1.
شیرودی،مرتضی(1393)،شاخصه‌های سیاسی توسعه و پیشرفت از منظر اسلام با تکیه بر حکومت امام مهدی)عج(،انتظار موعود،ش 45، 85-102.
طباطبایی، کاظم(1384)،عدالت جهانی،نماد سیاست مهدوی، مجله انتظار موعود،ش13، 13-12.
عابدی جعفری، حسن، تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد(1390)، تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، دو فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، س5، ش2، 151-198
عبدالمحمدی، حسین(1375)،احیای ارزشها در حکومت علی(ع)،فصلنامه معرفت، ش18، 34-28.
فروزنده دهکردی، لطف اله و علی اکبر جوکار(1386)،مدیریت اسلامی و الگوهای آن،تهران:انتشارات دانشگاه پیام نور.
فروزنده، لطف اله؛ اکبربهمنی،مهدی صفیان و محمدهاشم امیری(1390)،شناسایی عوامل مؤثر بر استقرار حکومت مهدوی بر اساس رویکرد استراتژیک، مشرق موعود،ش19، 131-103.
کارگر، رحیم(1385)،دولت اخلاقی و دکترین مهدویت، مجله انتظار موعود،ش 16، 254-241.
کایر،آنه مته(1386)،حاکمیت،ترجمه ابراهیم گلشن و علی آدوسی، تهران:موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی.
کمیجانی، اکبر و پروانه سلاطین( 1389)،بررسی تأثیر کیفیت حاکمیت بر رشد اقتصادی در ایران و کشورهای همسایه ترکیه و پاکستان، فصلنامه مدیریت، س7، ش20، 41-27.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی،(1402)، درآمدی بر حکمرانی مردمی، دفتر مطالعات حکمرانی، شماره مسلسل18956، سایت: https://rc.majlis.ir
محمودی کیا،محمد(1401)، نظریه ای برای فهم چیستی و چگونگی تحقق الگوی اسلامی ایرانی از حکمرانی مطلوب، مطالعات الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت،س10،ش2،86-65.
مدرسه حکمرانی شهید بهشتی(1402)، تعاریف و مفاهیم حکمرانی، سایت: https://governanceschool.ir
مروتی، سهراب و زهرارضایی(1392)،شاخصهای ارتباط مطلوب مردم با زمامدار در نهج البلاغه، پژوهشنامه نهج البلاغه ،س1، ش 1، 37-25.
مطهری،مرتضی(1378)،سیری در نهج البلاغه، تهران: انتشارات صدرا.
موسوی کاشمری، مهدی(1379)،انتقاد گری و انتقاد پذیری در حکومت علوی، فصلنامه حکومت اسلامی ش17، 314-293.
ناظمی اردکانی، محمد(1388)،حاکمیت خوب با رویکرد اسلامی، نشریه مصباح، ش 76، 128-107.
نامدارزاده، محسن(1384)،سلطان جهانم به چنین روز غلام است، ماهنامه موعود، ش 12، 31-30.
یاوری، وحید(1402)، حکمرانی یک واژه و هزار معنی، سایت: www.ismang.ir
یزدانی زازرانی، محمدرضا(1391)، بررسی رابطۀ مفهومی و تأثیر حکمرانی بر سیاست‌گذاری عمومی، پژوهش های روابط بین الملل، ش 4، 109-142 .
یوسفی، شیخ رباط و محمدرضا بابایی(1394)،طراحی مدل حاکمیت خوب بر اساس نامه مالک اشتر و مقایسه آن با اصول حاکمیت خوب بانک جهانی،اقتصاد اسلامی،ش 57، 62-31.
Cartney، P & Others (1995), Toward and Understanding of Governance_ the emergency of an idea and its implications for research in developing countries, University of Toronto.
 
Howitt Dennis, Cramer Duncan (2007),Introduction to Research Methods in Psychology  Prentice Hall.
 
Hirst،Paul(2000) ،Democracy and Governance،in Jon Pierre(ed).
Hyden، Goran،(1999) ،Governance and the Reconstitution of political order،in Richard Joseph.
Lincoln,  Y.  S.  &  E.  Guba(1985) ,  Naturalistic  enquiry,  Beverley  Hills,  CA: Sage.
Newman, J، (2007) ،"The double dynamics” of activation: Institutions, Citizens and the remaking of welfare governance"،International Journal of Sociology and Social Policy، Vol، 27, No، 9/10 ,  pp 364-375.
Pierre, Jon and B، Guy Peters (2000), Governance, Politics and State, MacMillan PressLTD, London.
Plumptre، Tim & Graham، John (1999) ،Governance& Good Governance، Institute on Governance،December.
Plumptre and Graham John (2000،)"Governance in the NewMillennium": Challenges for canada Instituteon Governance 122،Dowloaded from: www،Iog،ca.
Sakiko fukuda- parr & Richard pouzio (2002), Governance: past, present, future, setting the governance for the millennium declaration, Background Paper of the 4th،Global Forum on Re-inventing Government, Marrakech, Morocco, 10th، December, 2002, UN, New York 2002، (available at: http://unpan1،un،org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan006224،pdf ).
Stoker, Gerry (1998), Governance as theory: five proposition, international journal of social science, v 50, 17-28.
UN (1996) ,Governance, Participation and Partnerships, background papers prepared by the United Nations Department of Public Information for the United Nations Conference on HumanSettlements,June1996,Istanbul،(Availableat:http://www،un،org/cyberschoolbus/habitat/backgrobg5،asp).
World Bank( 1989) ،subsabaran Africa:from crisis to sustainable growth،Washington DC.
Volume 31, Issue 2
Summer Quarterly
September 2023
Pages 87-127
  • Receive Date: 14 May 2022
  • Revise Date: 17 June 2023
  • Accept Date: 20 September 2023